INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Andrzej Oporowski h. Sulima  

 
 
brak danych - 1540, między 15 IV a 8 V
Biogram został opublikowany w 1979 r. w XXIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Oporowski Andrzej h. Sulima (zm. 1540), wojewoda łęczycki. Był wnukiem Piotra (zob.), synem Mikołaja, kaszt. brzeskiego kujawskiego, stryjecznym bratem Jana, woj. brzeskiego kujawskiego (zob.). Za zgodą króla wszedł w r. 1485 w posiadanie części dóbr starostwa kruszwickiego, które objął wspólnie ze stryjem Janem, woj. brzeskim kujawskim (zob.) po śmierci stryja Andrzeja, bpa włocławskiego (zob.). Ponieważ w l. n. starostwo kruszwickie znajdowało się w całości w rękach synów Jana, można sądzić, iż O. odsprzedał natychmiast swoje prawa do tego starostwa stryjowi Janowi. Sumę 900 fl. węgierskich, stanowiącą zapewne resztę z rozliczeń, zobowiązał się Jan Oporowski wpłacić bratankowi do końca 1485 r. Po ojcu był O. posesorem zastawnym Nakonowa, Woli i Kruchowa w pow. brzeskim kujawskim. W r. 1490 uzyskał zgodę króla na wykupienie połowy cła brzeskiego, zastawionego przez stryja Jana, od Jana Czarnkowskiego, chorążego bydgoskiego. W r. 1502 został zwolniony z wyprawy wojennej z powodu konieczności osobistego dopilnowania zamku w Człuchowie. Poborca woj. brzeskiego-kujawskiego w l. 1503–4, był w Piotrkowie podczas sejmu 1504 r., posłował w r. 1505 na sejm radomski, na którym 23 IV otrzymał kasztelanię kruszwicką z cesji Stanisława Kościeleckiego. Brał udział w sejmie piotrkowskim 1506 r. i 8 XII podpisał elekcję Zygmunta, następnie uczestniczył w sejmie koronacyjnym w Krakowie, podczas którego 19 II 1507 został mianowany kasztelanem brzeskim kujawskim. Dn. 5 IX 1509 zwolniono go od udziału w wyprawie wojennej z powodu starości, ale równocześnie mamy wiadomość, iż t. r. spełnił on dostatecznie obowiązek wojskowy za swą (trzecią z kolei) żonę Małgorzatę (wdowę po Wieruszowskim) i jej córkę z pierwszego małżeństwa. Był na sejmie piotrkowskim w r. 1511, świadkował na nadaniu przez króla ziemi wiskiej książętom mazowieckim (2 II). W lutym 1512 poświadczał wystawione w Krakowie odnowienie przywileju ordynującego arcybiskupstwo lwowskie, a w grudniu t. r. brał udział w sejmie piotrkowskim.

Przed 29 VI 1517 został O. kasztelanem łęczyckim. Wprawdzie w dokumencie z r. 1522 (z okazji przyjęcia do herbu Sulima Stanisława Vitreatora z Krakowa, prepozyta pułtuskiego i włodarza dóbr biskupstwa płockiego) kaszt. łęczycki Oporowski został określony jako rodzony brat Jana, kaszt. brzeskiego (późniejszego wojewody), lecz zapewne mamy tu do czynienia z pomyłką. Jako kasztelan łęczycki dokonywał O. transakcji związanych z dzierżawą cła brzeskiego (1517, 1518). W r. 1520 był, obok woj. Jana Juranda Brudzewskiego, poborcą pogłównego w woj. łęczyckim. Podczas sejmu piotrkowskiego 1523 r. został 13 XII mianowany wojewodą inowrocławskim, 24 II 1525 awansował na wojewodę brzeskiego kujawskiego. W marcu t. r. był w Krakowie i uczestniczył w obradach senatu poświęconych sekularyzacji zakonu krzyżackiego. Brał udział w sejmie piotrkowskim 1529 r., a następnie krakowskim w r. 1532. W r. 1530 był już starostą grabowskim. W czerwcu 1532 pośredniczył w załagodzeniu sporu między Płockiem a Toruniem. Dn. 6 IX 1532 w Krakowie został mianowany wojewodą łęczyckim. Z polecenia króla badał w r. 1534 okoliczności zatargu między Jerzym, margrabią brandenburskim, a kaszt. biechowskim Mikołajem Rusockim. Pozostawał w bliskich kontaktach z rodziną Łaskich: po uwięzieniu na Węgrzech Hieronima Łaskiego (1534) interweniował w jego sprawie u Jana Zapolyi przez swojego posła. Przyjaźnił się także z rodziną Kościeleckich, z którą łączyły go więzy pokrewieństwa i powinowactwa. Zawiadamiając podkanclerzego Piotra Tomickiego o śmierci woj. poznańskiego Stanisława Kościeleckiego, wstawiał się za jego synem Janem. Liczono się wówczas z posunięciem O-ego na województwo kaliskie, ale on wyraził chęć pozostania przy województwie łęczyckim. W r. 1536 przebywał O. w otoczeniu króla w Wilnie, uzyskał wtedy prawo jednorazowej prezenty na prepozyturę szpitalną w Grabowie. W czerwcu 1537 był w Krakowie. Zmarł w r. 1540, między 15 IV a 8 V.

O. był żonaty trzykrotnie: jego pierwszą żoną (przed 1485) była Anna, córka Wincentego ze Skępego Kościeleckiego, podkomorzego i star. dobrzyńskiego, drugą (ok. 1503) Katarzyna, córka Wojciecha Górskiego, kaszt. lędzkiego (zob.), wdowa po Mikołaju Nakonowskim, trzecią (ok. 1507) Dobrochna, czyli Małgorzata, wdowa po Andrzeju Wierzbięcie Wieruszowskim. Z drugiego małżeństwa pozostawił O. syna Mikołaja, podkomorzego wieluńskiego ok. r. 1530, posła na sejm 1533 r., od r. 1534 kaszt. wieluńskiego. Dziećmi trzeciej żony byli: Erazm, student Uniw. Krak. w r. 1529, star. kruszwicki od r. 1540, i Ambroży, współdzierżawca dóbr kruszwickich, oraz Anna, wydana w r. 1532 za mąż za Jana Bratoszewskiego, skarbnika łęczyckiego.

 

Finkel L., Elekcja Zygmunta I, Kr. 1910; Pociecha W., Geneza hołdu pruskiego, Gdynia 1937 s. 131; tenże, Królowa Bona, P. 1949–58 IV; – Acta capitulorum, II; Acta Tom., XII, XIV, XVI, XVII; Corpus Iuris Pol., III; Liber quitantiarum Alexandri regis ab a. 1502 ad 1506, Teki Pawińskiego, II; Matricularum summ., I–IV; Regesta historico-diplomatica Ordinis S. Mariae Theutonicorum, Hrsg. v. E. Joachim, W. Hubatsch, Göttingen 1950 II nr 3845, 4127; – Dodatkowa bibliografia do Mikołaja: Dembińska A., Zygmunt I, P. 1948 s. 251; – Acta Tom., XI, XV; Matricularum summ., V 1300–2, 1411–13; do Erazma: Album stud. Univ. Crac. II 245; Matricularum summ., V 513, 1258, 6755, 8385, 8883.

Halina Kowalska

 

 

Powyższy tekst różni się w pewnych szczegółach od biogramu opublikowanego pierwotnie w Polskim Słowniku Biograficznym. Jest to tekst zaktualizowany, uwzględniający opublikowane w późniejszych tomach PSB poprawki i uzupełnienia.

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Grzegorz z Sanoka

około 1407 - 1477-01-29
arcybiskup lwowski
 

Maciej Drzewicki h. Ciołek

1467-02-22 - 1535-08-22
prymas Polski
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Jakub z Bydgoszczy

XIV/XV - maj 1478
teolog
 

Mikołaj Brudzewski h. Pomian

brak danych - 1494, przed 27 V
wojewoda sieradzki
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.