Kaczorowski Antoni (właściwie Marceli Antoni), (1878–1918), działacz polityczny i gospodarczy. Był synem Franciszka, rzemieślnika, i Anny ze Służyńskich. Ur. w Warszawie 17 lub 18 I; ukończył tamże gimnazjum realne, następnie – dzięki pomocy starszego brata Leonarda – Instytut Technologiczny w Petersburgu jako inżynier technolog. W l. 1905–12 był kierownikiem warsztatów naprawczych kolei warszawsko-wiedeńskiej w Pruszkowie. Po przejęciu jej przez rząd rosyjski zaangażowany został przez kolegę i przyjaciela, a nowego dyrektora Tow. Przemysłowców Królestwa Polskiego, Andrzeja Wierzbickiego, do tegoż towarzystwa, w którym K. propagował zakładanie kas chorych wśród właścicieli zakładów przemysłowych. Ściśle związany z Wierzbickim, pomagał mu także w innych pracach, m. in. pisząc referaty i artykuły do prasy gospodarczej.
Już w czasie pobytu w Petersburgu K. brał czynny udział w działalności narodowo-demokratycznych organizacji studenckich i pozaakademickich (należał do Związku Młodzieży Polskiej i Kola Braterskiego ZET-u). Po powrocie do kraju wstąpił (1905) do Narodowego Związku Robotniczego (NZR), tworząc jego ośrodek w Pruszkowie. Wkrótce zaczął odgrywać większą rolę w NZR, zajmując, zwłaszcza po zerwaniu tego związku z endecją (1908), stanowisko jednego z przywódców i wchodząc w skład naczelnych władz. Prowadził również ożywioną akcję publicystyczną na lamach prasy tego ugrupowania. Zdecydowany zwolennik tworzenia oddziałów zbrojnych w Galicji, wziął także czynny udział w przystąpieniu NZR do Tymczasowej Komisji Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych (1912). W czasie wojny popierał kolejne akcesy NZR do różnych ugrupowań aktywistycznych (Zjednoczenie Stronnictw Niepodległościowych, Konfederacja Polska itd.). W styczniu 1917 r. wszedł w skład Tymczasowej Rady Stanu (TRS) jako przedstawiciel NZR. Po utworzeniu departamentów został wicedyrektorem departamentu gospodarczo-społecznego, a gdy w maju 1917 r. Polska Partia Socjalistyczna (PPS) odwołała z TRS swego przedstawiciela, W. Kunowskiego, K. objął po nim kierownictwo departamentu pracy. Był związany z orientacją aktywistyczną. W lipcu 1917 r. władze NZR wysunęły pod adresem TRS żądanie prowadzenia bardziej energicznej polityki, a w sierpniu wydały oświadczenie, które wprawdzie pozostawiło K-emu decyzję co do dalszej współpracy z TRS, ale równocześnie przestały go uważać za swojego reprezentanta. K. skorzystał z możliwości pozostania w TRS i brał czynny udział w pracach w ostatnim okresie jej istnienia. Gdy TRS podała się do dymisji (25 VIII), K. wszedł w skład Komisji Przejściowej TRS (sierpień 1917 – styczeń 1918), mającej utrzymać ciągłość władzy aż do powołania regentów i rządu Rady Regencyjnej. Jako przedstawiciel TRS K. brał także udział w posiedzeniach galicyjskiego Koła Sejmowego w sprawie Naczelnego Komitetu Narodowego (NKN). W rządzie J. Kucharzewskiego został K. podsekretarzem stanu w Min. Handlu i Przemysłu oraz szefem sekcji tego ministerstwa. Gdy na skutek pokoju brzeskiego (9 II 1918) gabinet Kucharzewskiego podał się do dymisji, w prowizorycznym gabinecie urzędniczym A. Ponikowskiego (28 II 1918) K. otrzymał tekę ministra handlu i przemysłu łącznie z teką ministra pracy i opieki społecznej, lecz nominacja ta nie zastała go już przy życiu. K. zmarł nagle na serce 27 II 1918 r.
Jeszcze w czasie pobytu w Petersburgu ożenił się z Aleksandrą Hurczynówną i pozostawił dwóch synów: Andrzeja (1907–1944) i Adama (1909–1955).
Bełcikowska A., Stronnictwa i związki polityczne w Polsce, W. 1925 s. 306; Conze W., Polnische Nation und deutsche Politik, Köln 1958; Molenda J., Polska w pierwszej wojnie światowej, W. 1963; Jabłoński H., Narodziny drugiej Rzeczypospolitej, W. 1962; tenże, Polityka PPS w czasie wojny 1914–1918, W. 1958; Roszkowski S., Zarys dziejów NZR, W. 1931; tenże, Zarys dziejów Narodowego Związku Robotniczego (NZR), „Niepodległość” T. 3: 1931 s. 271; Roth P., Die politische Entwicklung in Kongresspolen wahrend der deutschen Okkupation, Leipzig 1919; Sochacki J., Jak powstała i czym jest NPR, W. 1923 s. 68; – Seyda M., Polska na przełomie dziejów. Fakty i dokumenty, P.–W.–Wil.–L. 1927–31; Wierzbicki A., Wspomnienia i dokumenty, W. 1958 s. 34; – „Gaz. Kielecka” 1918 nr 27; „Gaz. Łódzka” 1918 nr z 1 III; „Goniec Wieczorny” 1918 nr z 28 II – 4 III; „Kur. Pol.” 1918 nr z 1–4 III; „Kur. Por.” 1918 nr z 4 III; „Kur. Warsz.” 1918 nr z 28 II – 4 III; „Nowa Gaz.” 1918 nr z 28 II – 4 III; „Świat” 1918 nr z 9 III (fot.); „Tyg. Ilustr.” 1918 nr z 9 III (fot.); – Wiadomości od rodziny.
Adam Galos