INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Antoni Michałowski h. Jasieńczyk  

 
 
1 poł. XVIII w. - 1802-05-02
Biogram został opublikowany w 1975 r. w XX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Michałowski Antoni h. Jasieńczyk (zm. 1802), poseł na sejmy, podkomorzy krakowski. Był synem Józefa Antoniego (zm. 1744), stolnika różańskiego, potem podstarościego i sędziego grodzkiego krakowskiego, od r. 1720 podstolego krakowskiego, od r. 1735 chorążego krakowskiego, oraz jego drugiej żony Teresy Małachowskiej, kasztelanki inowłodzkiej. W r. 1750 posłował M. na sejmie nadzwycz. jako sędzic grodzki z woj. krakowskiego. Sejm ten został zerwany z inspiracji Potockich. M. wraz z innymi posłami krakowskimi, szczególnie podstolim S. Łętowskim, przyczynił się do tego, utrudniając elekcję marszałka. W r. 1754 M., posłując na sejm z księstwa zatorskiego i oświęcimskiego, kilkakrotnie zabierał głos, twierdząc, że sprawa ordynacji ostrogskiej nie powinna zakłócać porządku sejmowania przed elekcją marszałka. Współdziałał wtedy również z Łętowskim zgodnie z dążeniami Potockich i J. K. Branickiego do utrzymania ordynacji. W r. 1755 był generał-adiutantem królewskim. Na sejm warszawski 1758 r. M. posłował także z woj. krakowskiego jako chorążyc krakowski. Dn. 18 I 1759 został mianowany łowczym krakowskim, 18 III t. r. przeszedł na podstolstwo krakowskie; miał już wówczas rangę generał-majora w. kor. W r. 1760 posłował na sejm z woj. krakowskiego. Dwór forytował go wtedy do laski marszałkowskiej, podczas gdy opozycja wysunęła A. Mokronowskiego. W r. 1764 M. wziął udział w elekcji Stanisława Augusta jako delegat woj. krakowskiego i podpisał z tymże województwem jego obiór.

Dn. 21 II 1765 został stolnikiem krakowskim. W czasie konfederacji barskiej najpierw M-emu, potem jego bratu ofiarowywano w Krakowskiem laskę marszałkowską, ale obaj jej nie przyjęli, bo konfederacja nie była zawiązana przy «Majestacie». M. należał do osób przychylnych królowi i bliżej z nim związanych. Dn. 15 II 1781 został chorążym krakowskim i t. r. kandydował na kasztelanię sądecką. W lipcu 1782 otrzymał Order Św. Stanisława. T. r. M. był posłem na sejm z woj. krakowskiego. Został wówczas wyznaczony z prowincji małopolskiej deputowanym do konstytucji. Dwukrotnie zabierał głos w dyskusji nad sprawą pozbawienia wolności chorego bpa krakowskiego Kajetana Sołtyka. Bronił króla i Rady Nieustającej przed zarzutami opozycji, że stanowi to naruszenie prawa neminem captivabimus. M. odgrywał już wtedy znaczną rolę w województwie. W r. 1784 Stanisław August zalecał woj. krakowskiemu Piotrowi Małachowskiemu zgodne współdziałanie z M-m w sprawie wyboru posłów na nadchodzący sejm. W r. 1785 kandydował do kasztelanii bieckiej i wojnickiej, a 5 II t. r. został mianowany podkomorzym krakowskim. Urząd ten objął 18 IV t. r. Gdy w drodze powrotnej z Kaniowa w r. 1787 król zatrzymał się w Krakowie, M. witał go imieniem województwa na zamku 17 VI. Wygłosił wówczas mowę, wydaną współcześnie drukiem. Wyrażał w niej królowi uznanie za ustanowienie Komisji Edukacji Narodowej, podkreślał korzyści uwolnienia ludu od pogłównego. Zgodnie z sugestią króla M. zajął się organizacją komisji wojewódzkiej, mającej czuwać nad drogami i utrzymywać je w dobrym stanie. Zdaje się, że w czasie sejmików poselskich 1788 r. w woj. krakowskim listę posłów zestawiali znani regaliści: Piotr Małachowski, woj. krakowski, i M. Toteż król nie niepokoił się o wynik wyborów, zależało mu tylko na tym, aby M. przyjął mandat, gdyż stanowisko pierwszego posła krakowskiego było ważne ze względów proceduralnych. M. został obrany jednomyślnie i podpisał 7 X akt konfederacji generalnej obojga narodów. Dn. 22 XI w dyskusji nad projektem zniesienia Departamentu Wojskowego Rady Nieustającej ostrzegał przed zniesieniem Rady, gdyż ta jest mniej niebezpieczna dla wolności niż udzielna Komisja z zupełną władzą nad wojskiem, należałoby zatem Radę zreorganizować, a nie likwidować. Następnie (16 XII) M. wypowiadał się w sprawie Deputacji do Spraw Cudzoziemskich. Uważał za słuszne, aby w rocie przysięgi były słowa o niepobieraniu pensji zagranicznej, ale sprzeciwiał się, aby przysięgę tę składali również kanclerze wchodzący w skład Deputacji (mowy sejmowe M-ego były ówcześnie publikowane).

M. w czasie trwania obrad sejmu nie przebywał stale w Warszawie. Należał do posłów bliskich królowi, których w ważniejszych momentach wzywał on osobnymi listami. Do M-ego pisał dwukrotnie: w grudniu 1788 oraz w sierpniu 1789. W końcu 1788 r. zawiadamiał go, podobnie jak wiele innych osób, że gdyby kto chciał w kraju tworzyć osobną konfederację pod opieką rosyjską, należy temu niezwłocznie zapobiec. M. w tym okresie należał do stałych informatorów króla o rozwoju sytuacji w kraju. W r. 1791 napisał do króla list z gratulacjami z okazji Konstytucji 3-go Maja zawiadamiając zarazem, że Komisja Porządkowa lelowska i księska zamierza wysłać do niego delegatów z podziękowaniem za tę ustawę. Jednakże w lipcu t. r., gdy król wzywał do przybycia posłów krakowskich przychylnych dziełu reformy na sejm, miał wątpliwości co do nastawienia podkomorzego. Prosił S. Badeniego o zbadanie aktualnej postawy M-ego, uzależniając wezwanie go do Warszawy od stwierdzenia jego przychylności. Prawdopodobnie M. należał wtedy do wahających się. Mimo to, a być może dla umocnienia jego postawy, 1 X t. r. król nadał mu Order Orła Białego. W r. 1792 M. dokonał recesu od uchwał sejmu i przystąpił do konfederacji targowickiej. Stan majątkowy M-ego nie jest dokładnie znany. W pow. włoszczowskim miał wsie: Kosów, Kwiliny, Świerków i Podłazie oraz Słupia, w której M. ufundował kościół (wzniesiony w l. 1778–1782). W Kosowie żona M-ego wystawiła w r. 1764 kościół parafialny. M. zmarł 2 V 1802, został pochowany w kościele w Słupi. Był żonaty dwukrotnie: jego pierwszą żoną była Anna z Kossakowskich (zm. 31 VIII 1771), drugą – Józefa z Wielopolskich (zm. 27 VII 1830). Potomstwa nie zostawił.

 

Estreicher; Niesiecki; Uruski; Łoza S., Kawalerowie Orderu Św. Stanisława, W. 1925; – Kalinka W., Sejm Czteroletni, Kr. 1895 I 228, 394, II 627; Konopczyński, Konfederacja barska, I; tenże, Polska w dobie wojny siedmioletniej, Kr.–W. 1909–11 I–II; Łoza S., Historia Orderu Orła Białego, W. 1922; Michalski J., Sejmiki poselskie 1788 roku, „Przegl. Hist.” R. 51: 1960 s. 345; Smoleński W., Ostatni rok Sejmu Wielkiego, Kr. 1896; Wiśniewski J., Historyczny opis kościołów, miast. Zabytków i pamiątek w powiecie włoszczowskim, Mariówka 1932 s. 242, 245, 309; – Diariusz sejmu… 1782, W. 1782; Diariusz sejmu… 1788, W. [b. r.] I–II; Diariusze sejmowe z w. XVIII, W. 1937 III; Korespondencja Adama Naruszewicza 1762–1796, Wr. 1959; Korespondencja krajowa Stanisława Augusta z lat 1784 do 1792, P. 1872 s. 20, 68, 83, 109, 135; Ostrowski T., Poufne wieści z oświeconej Warszawy, Wr.–W.– Kr.–Gd. 1972; Vol. leg., VII 108, IX 48; – B. Czart.: rkp. 672, 673, 723, 734; – Dworzaczek W., Michałowscy herbu Jasieńczyk, s. 16, 21 (mszp. z r. 1942 w posiadaniu Adama Michałowskiego w Krakowie).

Hanna Dymnicka Wołoszyńska

 

 

Powyższy tekst różni się w pewnych szczegółach od biogramu opublikowanego pierwotnie w Polskim Słowniku Biograficznym. Jest to tekst zaktualizowany, uwzględniający opublikowane w późniejszych tomach PSB poprawki i uzupełnienia.          

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Franciszek Ksawery Lampi

1782-01-22 - 1852-07-22
malarz
 
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Maciej Sołtyk

brak danych - 1780-01-02
kasztelan warszawski
 

Atanazy Raczyński

1788-05-02 - 1874-08-21
ordynat obrzycki
 

Franciszek Ksawery Szaniawski

1768-12-01 - 1830-08-15
prawnik
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.