Strzeżecki (Strzyżewski) Anzelm (zm. przed 1590), instygator królewski.
Był synem Szymona, właściciela poł. wsi Machnatka w pow. grodzieckim (grójeckim) woj. mazowieckiego.
Na dworze Zygmunta Augusta S. służył prawdopodobnie w cztery konie. Dn. 7 XII 1565 otrzymał nominację na urząd instygatora królewskiego z pensją 400 fl. rocznie. Podczas sejmu piotrkowskiego 1567 r. został skazany na dwanaście tygodni aresztu i 100 grzywien za zelżenie krakowskiego sądu miejskiego w czasie rozprawy; jednak na następnym sejmie, w r. 1569 w Lublinie, popierał sprawy Krakowa przed sądem królewskim, za co otrzymał od miasta 40 fl. W r. 1570 Rada M. Krakowa ponownie wynagrodziła starania S-ego przed sądem królewskim kwotą 160 fl. W dn. 8–10 IX 1572 był zapewne obecny na zjeździe senatorsko-szlacheckim w Środzie, na którym odrzucono postanowienia zjazdów w Łowiczu i Knyszynie, dotyczące okoliczności elekcji; uczestnicy zjazdu w Środzie wysłali S-ego do Małopolan z listami, oznajmiającymi o przyjętych postanowieniach. W lutym 1576 prawdopodobnie uczestniczył w zjeździe zwolenników Stefana Batorego i Anny Jagiellonki w Krakowie, po czym wspólnie z kaszt. sieradzkim Andrzejem Dembowskim i star. wolborskim Pawłem Gawłowskim posłował do obradującego w Łowiczu zjazdu, zwołanego przez zwolenników cesarza Maksymiliana Habsburga. Na dworze Batorego należał S. do dworzan służących w sześć koni i pobierał jurgielt w wysokości 400 złp. Między 5 XI 1582 a 7 I 1585 przestał pełnić urząd instygatora.
S. był właścicielem poł. wsi Machnatka. Dn. 3 II 1570 otrzymał pozwolenie na przejęcie w dzierżawę wsi Łętkowice w pow. proszowickim woj. krakowskiego z rąk spadkobierców Trojana Prowany (transakcja nie doszła jednak do skutku). Dn. 10 II t.r. uzyskał zgodę na wykup wsi Podmościce (Dmościce) w ziemi przemyskiej z rąk aktualnych posesorów, a 20 i 29 V 1579 na przejęcie dóbr Mszczonów i Kapinos oraz wójtostwa w Mszczonowie w ziemi sochaczewskiej z rąk Mikołaja Radziejowskiego (również te transakcje nie zostały prawdopodobnie zrealizowane). S. zmarł przed r. 1590.
W r. 1577 był S. już żonaty z Anną (zm. po 1607), córką wojskiego rawskiego Macieja Krosnowskiego. Po śmierci S-ego wdowa poślubiła w r. 1590 Andrzeja Zbyszewskiego (zm. 1594/5) z pow. kcyńskiego woj. kaliskiego; w r. 1591 sprzedała poł. Machnatki Czychrowskiemu, z czego wynika, że S. nie pozostawił potomstwa.
Boniecki, X 316; – Chłapowski K., Realizacja reform egzekucji dóbr 1563–1665, W. 1984 s. 206 (Łętkowice); Ferenc M., Dwór Zygmunta Augusta. Organizacja i ludzie, Kr. 1998; Fuchs F., Ustrój dworu królewskiego za Stefana Batorego, w: Studia historyczne wydane ku czci W. Zakrzewskiego, Kr. 1908 s. 112; Leśniak F., Wielkorządcy krakowscy XVI–XVIII wieku. Gospodarze zamku wawelskiego i majątku wielkorządowego, Kr. 1996; – Arch. Zamoyskiego, IV; Heidenstein R., Dzieje Polski od śmierci Zygmunta Augusta do roku 1594, Pet. 1857 I 25; Matricularum summ., V 4437, 4481, 9646, 10167, 10327, 10349, 10351, 10445, 10666, 10829; Orzelski, Bezkrólewia ksiąg ośmioro; Prawa, przywileje i statuta m. Kr., I; Teki Dworzaczka CD–ROM, Kórnik–P. 1997; Źródła Dziej., IX, XVI 232; – AGAD: Metryka Kor., t. 113 k. 441–7, t. 119 k. 80–1, 131–v, 133v–4v, t. 120 k. 151–1v, 217–19v, t. 122 k. 393–4, 398–9, t. 126 k. 46–6v, 109, Arch. Skarbu Kor. Rachunki królewskie, ks. 252 k. 22, ks. 253 k. 95v, I 46 k. 397; AP w Kr., Oddz. na Wawelu: Insc. Castr. Crac., t. 91 s. 1109; – Informacje Ireny Kaniewskiej z Kr.
Krzysztof Chłapowski