Młodnicki Artur (1910 lub 1911–1972), aktor, reżyser. Ur. 28 VIII 1910 (wg księgi immatrykulacyjnej UJ) lub 1911 (jak podawał po r. 1945) we Lwowie, był wnukiem Karola Młodnickiego (zob.), synem Adama, inżyniera, i Kazimiery z Jasińskich. Uczęszczał do III Państwowego Gimnazjum im. Stefana Batorego we Lwowie, gdzie zdał maturę w r. 1929. Po odbyciu służby wojskowej w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, ulegając namowom ojca rozpoczął studia prawnicze na Uniw. Lwow., po dwóch latach kontynuowane na UJ (1932/3). Kariera adwokacka nie pociągała go jednak i – nie ukończywszy studiów – wkrótce oddał się całkowicie swym zainteresowaniom teatralnym. Duży wpływ na zamiłowania M-ego wywarły artystyczne tradycje rodzinne: dziadek malarz, matka – w młodości ceniona śpiewaczka, ciotka Maryla Wolska – poetka, cioteczne rodzeństwo: Beata z Wolskich Obertyńska – poetka, Aniela z Wolskich Pawlikowska – portrecistka i miniaturzystka, oraz Ludwik Wolski – poeta. M. już w czasie studiów uniwersyteckich rozpoczął pracę w Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie, początkowo jako statysta, w r. 1933 jako członek zespołu artystycznego. Po ustąpieniu Juliusza Osterwy z dyrekcji M. podążył za nim do Warszawy, gdzie zdał eksternistyczny egzamin aktorski w Państowym Instytucie Sztuki Teatralnej i – nie znajdując miejsca w Reducie – zaangażował się do Teatru Marii Malickiej (1935). W n.r. M. przyjął propozycję Roberta Boelke, dyrektora Teatru Polskiego w Poznaniu, i na scenie tamtejszej występował do r. 1938. Dzięki świetnym warunkom scenicznym (wysoki, przystojny, reprezentacyjny) odnosił sukcesy przede wszystkim w rolach amantów (około dwudziestu premier w sezonie), np. jako De Virien w „Historii dwu serc” E. Sheldona, Kamil w „A jednak miłość” W. Sterka. W sezonie 1938/9 należał do zespołu Teatru Miejskiego w Częstochowie, gdzie grał role amantów i charakterystyczne: Bogucki („Panna Maliczewska” G. Zapolskiej), Teofil („Głupi Jakub” T. Rittnera), Wincenty Rudomski („Ponad śnieg bielszym się stanę” S. Żeromskiego), Witomski („Dziewczyna z lasu” J. Szaniawskiego), Chudogęba („Wieczór Trzech Króli” W. Szekspira).
W okresie okupacji M. pracował we Lwowie jako kelner, malarz pokojowy i sprzedawca. W r. 1944 współorganizował we Lwowie konspiracyjne przedstawienia – 3 VI t.r. zdołano wystawić na strychu domu przy ul. Św. Zofii 35 „Ich czworo” Zapolskiej z M-m w roli Męża. W kilka tygodni później (19 VIII) Państwowy Polski Teatr Dramatyczny w wyzwolonym Lwowie zainaugurował działalność spektaklem tejże sztuki w niezmienionej obsadzie. M. wystąpił na tej scenie jeszcze w roli Otto Hilmera („Burmistrz Stylmondu” M. Maeterlincka), Boba Benneta („Cały dzień bez kłamstwa” G. Montgomery), Dr Bemola („Moja siostra i ja” G. Berra i L. Verneuila), Wernyhory („Wesele” S. Wyspiańskiego). W l. 1945–6 był jednym z organizatorów powojennego życia teatralnego w Olsztynie, tam też zadebiutował jako reżyser wystawiając „Moralność pani Dulskiej” Zapolskiej (17 X 1945). W l. 1946–7 grał i reżyserował w Teatrze Kameralnym w Łodzi, następnie w Teatrze «Siedem Kotów» w Krakowie. Również w tym okresie M. odwiedził gościnnie inne miasta – Warszawę, Katowice, Wrocław (ze sztuką F. Herczega „Niebieski lis” – rola Tibora). W sezonie 1947/8 w Teatrze Polskim i Komedii Muzycznej w Szczecinie wystawił 10 pozycji (m.in. „Rozdroże miłości” J. Zawieyskiego, „Drogę do źródeł” T. Perkitnego) i grał w 18 spektaklach, m.in. Dyrektora w „Dwóch teatrach” Szaniawskiego i cieszącego się największym powodzeniem – Artura Lortigan w komedii muzycznej Armonta i Marchanda „Krawiec w zamku”. W następnym sezonie występował w Teatrze Nowym w Poznaniu, w takich rolach, jak Chopin („Lato w Nohant” J. Iwaszkiewicza), James Moreli („Candida” G.B. Shawa). Reżyserował „Porwanie Sabinek” F. Schönthana z gościnnym występem Józefa Węgrzyna. W r. 1949 na scenie Teatru «Osa» w Łodzi wystawił „Mirandolinę” C. Goldoniego (rola kawalera di Ripafratta), po czym przeniósł się do Warszawy (Teatr Syrena i Teatr Domu Wojska Polskiego).
W r. 1952 M. został zaangażowany przez Wilama Horzycę do Teatru Polskiego we Wrocławiu i na scenie tej pozostał do końca życia. Pierwszą rolą był Crofts w „Profesji pani Warren” G. B. Shawa. Spośród 150 ról M-ego ponad 60 kreował na scenie wrocławskiej. Niewątpliwie największym powodzeniem cieszyły się jego role z repertuaru komediowego; reprezentował typ «szlachetnego rezonera», którego predyspozycje psychofizyczne i silnie rozwinięty zmysł humoru w znacznej mierze wzbogacały środki aktorskiego wyrazu – od parodii, sarkazmu do «czarnego humoru». Ważniejsze role z okresu wrocławskiego: Mąż („Mąż i żona” A. Fredry), Piotr Kławierow („Cienie” M. Sałtykowa Szczedrina), Generał („Policjanci” S. Mrożka), Osip („Rewizor” M. Gogola), Niesczastliwcew („Las” A. Ostrowskiego), Jowialski („Pan Jowialski” Fredry), Dyndalski („Zemsta” Fredry), oraz Gospodarz („Wesele” Wyspiańskiego), Karenin („Anna Karenina” wg L. Tołstoja), tytułowa w „Otellu” Szekspira, Profesor („Inkarno” K. Brandysa), Biskup Stanisław („Stanisław i Bogumił” M. Dąbrowskiej), Doktor („Kordian” J. Słowackiego). M. reżyserował w tym okresie m.in. „Lato w Nohant” Iwaszkiewicza, „Ararat” A. M. Swinarskiego, „Ladacznicę z zasadami” i „Przy drzwiach zamkniętych” J. P. Sartre’a, „Kowala, pieniądze i gwiazdy” Szaniawskiego, „Judytę i Holofernesa” Ch. Peyrett-Chappuisa. Na swym koncie reżyserskim miał także dwie opery: L. Różyckiego „Erosa i Psyche” oraz S. Moniuszki „Widma” (Państwowa Opera Wrocławska), ponadto operetki: „Hrabina Marica” E. Kalmana i „Czar walca” O. Straussa (Operetka Dolnośląska). Dn. 25 III 1972 M. obchodził na scenie Teatru Polskiego we Wrocławiu jubileusz 40-lecia pracy artystycznej w rolach Starego Aktora i Karmazyna w „Wyzwoleniu” Wyspiańskiego. Był również cenionym aktorem filmowym. Grał m. in. radcę Kotowicza („Popiół i diament”), pułkownika („Lotna”), Tomasza („Jak być kochaną”), Albina Niementowskiego („Pamiętnik Pani Hanki”) – ogółem 31 ról filmowych; brał też udział w wielu audycjach radiowych i telewizyjnych. Poza bogatą działalnością artystyczną, od lat zajmował się gromadzeniem dokumentacji teatralnej, mającej stanowić podstawy wrocławskich muzealnych zbiorów teatralnych. Zmarł 16 VII 1972 we Wrocławiu, pochowany został na cmentarzu w Klecinie. M. miał liczne odznaczenia państwowe, nagrody i wyróżnienia artystyczne, m. in. dyplomy budowniczego m. Wrocławia (1965), zasłużonego działacza kultury (1970), a Stowarzyszenie Polskich Artystów i Filmu przyznało mu w r. 1971 tytuł honorowego przewodniczącego Oddziału Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatralnych i Filmowych (SPATiF) we Wrocławiu.
Pierwszą żoną M-ego była aktorka Tomaszewska (1911–1963), matka dwóch jego córek: aktorki Iwy oraz plastyczki Małgorzaty (zamężnej Spychalskiej); drugą żoną była aktorka Zofia Petri, trzecią aktorka Zdzisława z domu Zarembianka. Z ostatniego małżeństwa miał córki: Ewę i Joannę.
Rzeźba, dzieło M. Młodnickiej, w zbiorach rodzinnych, kopia w Muz. Hist. m. Wr.; Portret M-ego w roli Volpone („Volpone” B. Jonsona), wykonany przez J. Rotbauma (1961) w Muz. Hist. m. Wr.; Fot. w IS PAN; – Almanach sceny polskiej 1971/2, W. 1973 s. 179; Artur Młodnicki 40 lat pracy scenicznej, Wr. 1972 (reprod. portretu wykonanego przez Rotbauma); – „Ekran” 1972 nr 31 (fot.); „Gaz. Robotnicza” 1972 nr 12 (karykatura M. Młodnickiej), 169 (fot.); „Nowe Sygnały” 1957 nr 49 (fot.); „Pam. Teatr.” 1963 z. 1–4 s. 244 (fot.), 267–9; „Słowo Pol.” 1957 nr 306, 1972 nr 69 (fot.), 169; „Świat” 1948 nr 48 (fot.); „Wiadomości” 1972 nr 13 (fot.), 29 (fot.); „Wieczór Wrocławia” 1968 nr 38 (fot.), 1972 nr 71 (fot. i karykatura M. Młodnickiej), 166 (fot.); – Arch. UJ: S. II 518 (418) VI; Programy IS PAN; SPATiF: Akta 1421.
Barbara Berger