Otwinowski (Jaxa-Otwinowski, Otfinowski, Otffinowski) August Feliks h. Gryf (ur. ok. 1750), burgrabia zamku krakowskiego, poseł na sejmy. Pochodził z licznie rozrodzonej w woj. krakowskim rodziny. Ur. też w woj. krakowskim, był synem łowczego pomorskiego Józefa i Aleksandry z Zakrzewskich. W r. 1760 wstąpił na Akad. Krak. Pozostały nikłe ślady jego skromnego udziału w życiu woj. krakowskiego (np. w r. 1776 występował jako asesor przy wyborze podsędka tegoż województwa). Został posłem z woj. krakowskiego na sejm 1782 r.; miał już wtedy tytuł szambelana (nie wymienia go na liście szambelanów Magier, „Estetyka m. Warszawy”). Zapewne w okresie 1783–4 O. został burgrabią krakowskim. Z tym tytułem wystąpił w r. 1784 jako asesor przy marszałku przedsejmowego sejmiku proszowskiego Józefie Chwalibogu, ale posłem nie został. Posłował natomiast z woj. krakowskiego na sejm 1786 r. W maju 1789 został wyznaczony dla tegoż województwa na komisarza do «wynalezienia ofiar z dóbr ziemskich i duchownych w Koronie i W. Ks. Lit.». W jesieni t.r. został lustratorem dóbr królewskich w woj. krakowskim. Pełnił funkcję sekretarza komisji lustracyjnej (której przewodniczył J. Chwalibóg). O. wyróżniał się jako lustrator, pełniąc swe obowiązki sumiennie, wykazując m. in. zainteresowanie suplikami chłopskimi, które porządkował i opatrywał własnymi uwagami. Dn. 8 X 1789 złożył O. do ksiąg grodzkich krak. komplet protokołów, wraz z tabelami dymów i ludności z pow. krakowskiego. Otrzymał wtedy Order Św. Stanisława. Przy powtórnych wyborach na odbywający się wówczas sejm O. w listopadzie 1790 został wybrany na posła z woj. krakowskiego i przystąpił w grudniu t.r. do konfederacji generalnej. Także i na tym sejmie głosu nie zabrał. Na sesji 7 I 1791, wbrew postulatom stronnictwa reform, głosował za dyskusją nad prawami kardynalnymi. Do O-ego, podobnie jak i do innych «protektorów» miasta, skierowany był 13 III t.r. na ręce Antoniego Gepperta list magistratu Krakowa w sprawie miejskiej, nie wiadomo jednakże, czy go O. otrzymał. Na sesji 16 IV 1792 opowiedział się za «deliberacją» nad projektem „Gotowość do obrony pospolitej” wniesionym wobec groźby wkroczenia do kraju wojsk rosyjskich. Za czasów konfederacji targowickiej jako konsyliarz skonfederowanego woj. krakowskiego (pod laską Michała Walewskiego od 13 VIII) zasiadał od 17 IX 1792 w sądach konfederacji woj. krakowskiego. Przed 1 III 1794 został podczaszym ziemi proszowskiej.

W r. 1783 O. był właścicielem wsi Swojczany w pow. ksiąskim; w l. 1789–90 posiadaczem tej wsi był już jednak kto inny. W l. 1789–91 miał wieś Paśmiechy w pow. proszowskim, z dworem, młynem, browarem i karczmą.

Dalszych szczegółów biograficznych brak. Wiadomo jeszcze, że O. legitymował się ze szlachectwa w r. 1803 w Galicji. Był żonaty (ślub 20 I 1790 w Krakowie) z Agnieszką z Szasterów; mieli córkę Teklę (zm. 23 VIII 1843), 1.v. za Wojciechem Sulimierskim, 2.v. (od r. 1809) za gen. Janem Weyssenhoffem.

Materiały do słownika historyczno-geograficznego województwa krakowskiego w dobie Sejmu Czteroletniego, Z. 2, Kr. 1960; Uruski; – Smoleński W., Ostatni rok Sejmu Wielkiego, Kr. 1897; – Album stud. Univ. Crac., V; Diariusz seymu… 1782, W. 1782; Diariusz seymu ordynaryinego… od dnia 16 grudnia roku 1790, W. [b.r.] I cz. 1 s. 307, 332; Lustracja województwa krakowskiego 1789, Wr. 1962 1; Mater. do dziej. Sejmu Czteroletniego, IV; Pamiętniki generała Jana Weyssenhoffa, Wyd. J. Weyssenhoff, W. 1904; Vol. leg., IX 77, 206; Z dawnych metryk kościoła Mariackiego w Krakowie, „Mies. Herald.” R. 4: 1911 s. 165; Zbiór aktów do historii ustroju sądów prawa polskiego i kancelarii sądowych województwa krakowskiego z wieku XVI–XVIII, Arch. Kom. Prawn. AU, Kr. 1907 VIII cz. 2; „Gaz. Krajowa” 1794 nr 17; – Arch. Państw. w Kr. Oddz. na Wawelu: Rel. Castr. Crac. t. 221 s. 2015–2028 (Instrukcja poselska woj. krakowskiego), Skorowidze do ksiąg grodzkich i ziemskich: nr 38, 39, 41, 46, 47, Terr. Crac. Nova, t. 17, 20, 21, 22, 23, 26, 27; B. PAN w Kr.: Teki Ulanowskiego, nr 64.

Helena Wereszycka