INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Bronisław Dymitr Konstanty Bohdan Romer     

Bronisław Dymitr Konstanty Bohdan Romer  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1988-1989 r. w XXXI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Romer Bronisław Dymitr Konstanty Bohdan (1891–1918), oficer armii rosyjskiej i I Korpusu Polskiego w Rosji. Ur. 12 IX w majątku Antonosz w gub. kowieńskiej, był wnukiem Edwarda Jana (zob.), synem Bronisława i Marii Dunin-Jundziłł, młodszym bratem Macieja (zob.), starszym bratem Tadeusza (zob.) i bratem Jadwigi (zob.), stryjecznym bratem Eugeniusza (zob.).

R. ukończył gimnazjum klasyczne w Mitawie w r. 1909. Od października 1912 służył przez jeden rok jako wolontariusz w 13 P. Narwskich Huzarów. Po rocznej służbie wojskowej rozpoczął studia na UJ, ale w marcu 1914 wypisał się z uniwersytetu.

Po wybuchu pierwszej wojny światowej R. został powołany w sierpniu 1914 do wojska rosyjskiego i przekomenderowany do pułku Przybocznej Gwardii Huzarskiej (5 szwadron). Walczył m. in. w Prusach Wschodnich, w okolicach Mariampola, na pozycjach wzdłuż rzeki Pilicy. Otrzymał wiele odznaczeń wojskowych. Był ranny w bitwie pod Sejnami w marcu 1915. We wrześniu t. r. awansował do stopnia korneta (podporucznik), a w lipcu 1916 został dowódcą 6 szwadronu. W sierpniu t.r. awansował na porucznika. W czerwcu 1917 był delegatem na Zjazd Wojskowych Polaków w Piotrogrodzie. Pracował nad wydzieleniem żołnierzy Polaków z armii rosyjskiej do samodzielnych oddziałów polskich. W lecie t.r. wraz z wydzielonym oddziałem Polaków został odkomenderowany do 1 p. Ułanów Krechowieckich w Dukorze, wchodzącego w skład I Korpusu Polskiego gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego. W pułku tym objął dowództwo 3 szwadronu. W grudniu t.r. został mianowany sztabs-rotmistrzem. Uczestniczył w pracach tajnej organizacji wojskowej, Polskiej Ligi Wojennej Walki Czynnej, a po jej rozwiązaniu – w Związku Broni. W styczniu i lutym 1918 brał udział w walkach pułku z oddziałami bolszewickimi. Był już wtedy rotmistrzem. Wyróżnił się w potyczce pod Turynem w gub. mińskiej oraz kilkanaście dni później pod Łopatyczami w czasie eskortowania na czele składanego szwadronu delegacji pod przewodnictwem płk. Bolesława Mościckiego, udającej się do Rady Regencyjnej w Warszawie. Odesłany wraz ze szwadronem do Bobrujska, kilka dni później objął dowództwo specjalnego oddziału mającego odnaleźć ciało płk. Mościckiego, zabitego 18 II t.r. w rejonie leśniczówki Dub koło Łunińca i przywiózł zwłoki płk. Mościckiego do Mińska. W kwietniu t.r. został wybrany na członka sądu pułkowego. Po rozwiązaniu I Korpusu Polskiego w dn. 21 V 1918 R. nie powrócił do kraju, lecz stanął na czele konspiracji organizującej wyjazd części oficerów i żołnierzy na Murmań. Z kolei akcją tą kierował w Dyneburgu. Sam udał się na Murmań drogą przez Piotrogród w towarzystwie rtm. Macieja Starzeńskiego i dwóch ułanów. Wszyscy zostali schwytani w Powieńcach w dn. 21 IX t.r. i rozstrzelani w dn. 23 IX 1918. R. był odznaczony: Orderami św. Anny 4 kl., 3 kl. z mieczami i kokardą, 2 kl. z mieczami, Orderami św. Stanisława 3 kl. z mieczami i kokardą, 2 kl. z mieczami, Orderem św. Włodzimierza 4 kl. z mieczami i kokardą, amarantową wstążeczką I Korpusu Polskiego (dwukrotnie), Orderem Virtuti Militari (nadanym mu pośmiertnie w dn. 10 V 1922).

Antoni Bogusławski napisał o R-rze wiersz pt. „Duma o rotmistrzu Romerze” (w: „Kwiat wiśniowy”, W. 1939 s. 31–5).

 

Bagiński H., Wojsko Polskie na Wschodzie 1914–1920, W. 1921 s. 230–1, 240 (fot.); Koźmiński K., Kamienie na szaniec, Lw.–W. 1937 s. 90–2 (fot.), 94–105; O polski czyn zbrojny na Wschodzie 1914–1918, W. 1925 s. 97–102 (fot.); Wojciechowski A., Zarys historii wojennej 1-go Pułku Ułanów Krechowieckich, W. 1929 s. 10, 19–20, 50; Wrzosek M., Polskie korpusy wojskowe w Rosji w latach 1917–1918, W. 1969; – Chrząstowski Z., Na Murmań, W. 1935 s. 29–32, 34–6, 37 (fot.); Dowbor-Muśnicki J., Moje wspomnienia, W. 1935; Kukiełka B. J., Dzieje 1 Pułku Ułanów Krechowieckich, w: Teki B. J. Kukiełki, London nr 5 (marzec 1987) s. 6, 8, 13–16; Meysztowicz W., Gawędy w czasach i ludziach, London 1983; Romer E., Bronisław Dymitr Konstanty Bohdan Romer, w: Teki B. J. Kukiełki, London nr 5 (marzec 1987) s. 92–6; Wańkowicz M., Strzępy epopei, W. 1936 s. 31, 33–4, 39–43, 47, 55, 58, 77, 84; Wspomnienia gen. Zygmunta Podhorskiego, w: Teki B. J. Kukiełki, London nr 1 (sierpień 1984) s. 38, nr 3 (marzec 1986) s. 34, nr 4 (luty 1987) s. 25, 27, 28, nr 5 (marzec 1987) s. 17–19, 22, 24, 27, 29; Wspomnienia generała Zygmunta Podhorskiego. Fragmenty wybrane, w: Pamiętnik Kijowski, Londyn 1980 IV; – Arch. UJ: S II 251a; CAW: sygn. 3235, 7325, 10 228; – Informacje Ady Romer-Wysockiej z Paryża w Mater. Red. PSB.

Henryk Korczyk

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.