INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Faustyn Sulimierski  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 2007-2008 w XLV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sulimierski (Sulimirski, Sulmierski, Sulmirski) Faustyn (1808–1865), powstaniec listopadowy, emigrant, uczestnik wyprawy Józefa Zaliwskiego.

Ur. 15 II prawdopodobnie w Kaliszu, był synem Mateusza Tomasza (ok. 1763 – po 1833), łowczyca owruckiego, dzierżawiącego w pow. sieradzkim wsie Wilamów koło Szadka (1813–16) i Buczek (1818), oraz Justyny, córki Michała Sulimierskiego, cześnika inowłodzkiego. Miał trzech braci: Antoniego (ok. 1800 – 1853), Wincentego (ok. 1803 – 1871) i Walentego (1809–1847).

Po ukończeniu nauki pracował S. w Kaliszu jako urzędnik. W czasie powstania listopadowego wstąpił z młodszym bratem, ppor. Walentym, do 5. p. strzelców pieszych. Walczył w r. 1831 prawdopodobnie pod Olszynką Grochowską (25 II), Wawrem (31 III), Kleczkowem (19 V) i Rudkami (20 V); został ranny w bitwie pod Ostrołęką (26 V). W 5. p. strzelców pieszych awansował do stopnia porucznika. Jako dowódca kompanii brał udział z bratem pod dowództwem Floriana Dąbrowskiego w obronie Warszawy (6–7 IX t.r.). Po klęsce powstania przeszedł 5 X z armią gen. Macieja Rybińskiego do Prus. Wiosną 1832 wyemigrował z bratem oraz Leopoldem Potockim do Francji. Skierowani do Zakładu w Awinionie, wstąpili tam do loży masońskiej «Vrais Amis Réunis» należącej do Wielkiego Wschodu Francji, po czym 12 VI t.r. przystąpili w stopniu ucznia do polskiej loży «L’Aigle Blanc et le Cavalier» («Orzeł i Pogoń»). Dn. 22 XI zgłosili akces do Tow. Demokratycznego Polskiego (TDP).

S. uczestniczył w przygotowaniach do wyprawy Józefa Zaliwskiego, który mianował go dowódcą okręgowych obwodów, kaliskiego i konińskiego. Dn. 21 I 1833 wyjechał do Lyonu, a stąd 26 I t.r. wyruszył w drogę do Polski wraz z Adamem Piszczatowskim i Antonim Winnickim. Zatrzymali się w W. Ks. Pozn., w Domaninie (pow. ostrzeszowski), majątku stryja S-ego, Bogumiła Sulimierskiego. Dotarł tam także brat, Walenty. S. posługiwał się wówczas paszportem na nazwisko Jan Faustyn Szalbierski. Jako dowódca okręgu kalisko-konińskiego zorganizował z bratem przy granicy z Król. Pol. kilkunastoosobowy (wg W. Knapowskiej liczył ok. 100 osób) oddział partyzancki i stanął na jego czele. Na początku kwietnia t.r. przekroczyli granicę z Król. Pol. Dzięki życzliwości mieszkańców pow. kaliskiego, a przede wszystkim swoich rodziców i krewnych, którzy ukrywali ich w swoich dworach, dostarczali informacji i zaopatrywali w żywność, partyzanci rozwinęli działalność w okolicach Kalisza. Oddział S-ego miał w nocy z 4 na 5 IV wspólnie z grupą Feliksa Łubieńskiego i Kaspra Dziewickiego zaatakować i opanować Kalisz i jego okolice. Mimo wcześniejszego rozbicia oddziałów Łubieńskiego i Dziewickiego, grupa S-ego wspierana przez oddział Potockiego podjęła atak na Kalisz, który zakończył się niepowodzeniem. Partyzanci przenieśli się następnie w okolice Warty i Wielunia. Dn. 29 IV dołączyli do nich Edward Duński i Adam Sperczyński, którzy bezskutecznie organizowali partyzantkę w obwodzie mławskim i pułtuskim. Wzmocniony oddział S-ego zaatakował późnym wieczorem 3 V Szadek, gdzie stacjonował garnizon rosyjski. W wyniku potyczki partyzanci zabili trzech żołnierzy rosyjskich i opanowali miasteczko na noc, po czym o świcie uciekli do lasu, a następnie przeprawiwszy się przez Ner, pomaszerowali w Łęczyckie. Dn. 10 V władze rosyjskie ogłosiły list gończy z listą uczestników napadu na Szadek, w którym wymieniono obu Sulimierskich. Dn. 13 V, obozujących w lasach janowickich powstańców, zaatakowali niespodziewanie kozacy; po krótkiej walce oddział został rozbity. S. z bratem i grupą partyzantów zbiegli za granicę. Władze rosyjskie poszukiwały ich jeszcze przez kilka tygodni, m.in. 17 V namiestnik Król. Pol. I. Paskiewicz wyznaczył 500 złp. za każdego złapanego zaliwszczyka. W „Dzienniku Urzędowym Województwa Kaliskiego” opublikowano listę, na której znaleźli się S., jego bracia, Walenty i Wincenty, oraz inni Sulimierscy. Przed Sądem Wojennym w Warszawie stanęło pod zarzutem udzielania pomocy oddziałowi ok. 50 osób, w tym siedmiu Sulimierskich.

S. i jego bracia otrzymali zakaz powrotu do Król. Pol. a ich majątki zostały skonfiskowane. S. z Walentym przebywał w Szwajcarii. W r. 1836 przenieśli się obaj do Francji, gdzie mieszkali w Renan, a w l. 1839–41 w Besançon. Wyrokiem Sądu Bratniego w Tuluzie 22 II 1841 został S. skreślony z listy członków TDP pod zarzutem «obelg czynnych». Akces do TDP w Besançon ponowił w r. 1846. Być może w poł. l. czterdziestych mieszkał w Morteaux, gdzie przebywali jego dwaj bracia Wincenty i Walenty (zm. tam 2 II 1847). Po wybuchu Wiosny Ludów w r. 1848 przybył S. do Krakowa, ale po klęsce rewolucji osiadł w W. Ks. Pozn. Ostatnie lata życia spędził w Mchach (pow. śremski) u przyjaciela i krewnego Ludwika Karśnickiego (Karsznickiego). Zmarł tam «tknięty apopleksją» 20 VIII 1865, został pochowany 23 VIII na tamtejszym cmentarzu.

S. prawdopodobnie nie założył rodziny.

Z partyzantką Zaliwskiego współdziałali również dwaj starsi bracia S-ego. Antoni, który w powstaniu listopadowym walczył w 1. p. jazdy kaliskiej, a w r. 1833 pomagał w organizowaniu wyprawy zaliwszczyków; werbował ochotników oraz dostarczał im żywność, broń i pieniądze. Aresztowany przez władze rosyjskie, na wniosek Komisji Śledczej z 26 VIII t.r. oddany został pod sąd wojskowy i zesłany na Syberię (1834–52). Drugi z braci, Wincenty, wójt gminy Wólka (Wola) Dzierlińska koło Sieradza, za udostępnienie zaliwszczykom druków z pieczątką wójta, zaocznie został skazany na karę śmierci i konfiskatę mienia; wyemigrował do Nowego Jorku (1834–42), gdzie wg tradycji rodzinnej założył «szkołę» tańca; po przyjeździe do Francji zamieszkał w Morteaux, w r. 1846 podpisał listę członków TDP; prawdopodobnie pod koniec życia wrócił do Kalisza, gdzie zmarł 12 IX 1871.

Za wspieranie wyprawy Zaliwskiego represjom poddano także innych Sulimierskich, kuzynów S-ego: Marceli (1805–1874) zesłany został na Syberię, Jan Nepomucen w r. 1834 wcielony do Korpusu Orenburskiego, przebywał w twierdzy Orskaja w gub. orenburskiej; ok. r. 1845 wrócił jako porucznik wojsk rosyjskich do Król. Pol. i zamieszkał we wsi Bielawa w pow. sieradzkim pod dozorem policji, Apolinary, syn Bogumiła z W. Ks. Pozn. oddany został pod dozór policyjny. Z innych Sulimierskich, spokrewnionych z S-m, Filip Rafał (ojciec Filipa Sulimierskiego ) skazany został na rok twierdzy w Zamościu (1834–5). Podejrzani o sprzyjanie zaliwszczykom i oddani we wrześniu 1833 pod sąd wojenny: Mateusz, ojciec S-ego, Maciej, wójt Zielencic w pow. sieradzkim, oraz Ludwik, mieszkający w Złotnikach w Kaliskiem, zostali w grudniu t.r. ułaskawieni.

 

Hass, Wolnomularze; Mater. do biogr., geneal. i herald. pol., I 41, 107 (dot. brata Wincentego); PSB (Sperczyński Adam); Śliwowska, Zesłańcy, (dot. brata Antoniego); Tyrowicz, Tow. Demokr. Pol.; Uczestnicy ruchów wolnościowych w latach 1832–1855 (Królestwo Polskie). Przewodnik biograficzny, Wr. 1990; Żychliński, Kronika rodzin, s. 433; – Barszczewska A., Nurty walki. Udział Łodzi i okręgu łódzkiego w ruchach narodowowyzwoleńczych 1795–1864, Ł. 1971; Barszczewska A., Śmiałowski J., Z dziejów partyzantki Józefa Zaliwskiego w roku 1833 w Królestwie Polskim, „Studia i Mater. do Hist. Wojsk.” T. 7: 1961 cz. 1 s. 262–5; ciż, Ślady partyzantki Józefa Zaliwskiego na terenie Kaliskiego 1833–1834, w: Osiemnaście wieków Kalisza, P. 1961 cz. 2; Bielecki R., Zarys rozproszenia Wielkiej Emigracji we Francji 1831–1837, W.–Ł. 1986; Callier E., Bitwy i potyczki stoczone przez wojsko polskie w roku 1831, Wyd. K. Kozłowski, P. 1887; Chołodecki J. Białynia, Wyprawa na Kolbuszową r. 1833, Lw. 1909 s. 6, 11–12; Jaruga N. Formacje wojskowe akademików warszawskich w roku 1830 i 1831, w: Studia z dziejów Warszawy 1830–1831, Red. W. Tokarz, W. 1937; Knapowska W., Nawroty polskich ruchów zbrojnych 1830–1834. Z dziejów dyplomatycznych i rewolucyjnych wolnego miasta Krakowa, P. 1948; Lerski J. J., A Polish Chapter in Jacksonian America. The United Staates and the Polish Exiles of 1831, Madison 1958 (dot. brata, Wincentego); Naglerowa H., Wyprawa Zaliwskiego 1833 r., „Przew. Nauk. i Liter.” R. 45: 1919 nr 1–12 s. 442, 907–8; – Golejewski H., Pamiętnik, Oprac. I. Homola i in., Kr. 1971; Księga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830, zawierająca spis imienny…, Lw. 1881 (dot. brata, Walentego); Społeczeństwo polskie i próby wznowienia walki zbrojnej w 1833 r., Wr. 1984 s. 240; – „Czas” 1865 nr 211 (nekrolog S-ego); – Arch. paraf. kościoła rzymskokatol. w Mchach: Księga zmarłych z 1865 r., akt nr 57; B. Czart.: rkp. 5313 IV k. 399–415 (dot. brata, Wincentego), rkp. 5351 k. 627 (zbiór Potrykowskiego); – Mater. Red. PSB: Sulimierski L., Słownik imienny Sulimierskich vel Sulimirskich herbu Stary Koń, Kielce 1971, mszp., mater. biogr. Wiktorii Śliwowskiej z W.; – Informacje Lecha Sulimierskiego z Kielc.

Elzbieta Orman

 
 

Powiązane artykuły

 

Obrona Warszawy w 1831 r.

Powstańcy i cywile opanowali miasto już 30 listopada 1830 r. Namiestnik carski i garnizon rosyjski ewakuował się. Warszawa stała się centrum polityczno-administracyjnym i wojskowym powstania listopadowego,......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Filip Koronat Sulimierski

1843-11-08 - 1885-01-08 wydawca
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Jan Klemens Minasowicz

1797-11-24 - 1854-12-03
malarz
 

Józef Czyżewski

1857-12-25 - 1935-10-21
działacz narodowy
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.