INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Feliks Konstanty Pruszak  

 
 
1883-11-03 - 1961-01-26
 
Biogram został opublikowany w latach 1984-1985 w XXVIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Pruszak Feliks Konstanty (1883–1961), lutnik. Ur. 3 XI we wsi Butejki na Wołyniu (pow. Równe) w rodzinie pochodzenia szlacheckiego, był synem Konstantego (1856–1940), urzędnika, i Józefy Jadwigi ze Śliwińskich (1861–1927).

W r. 1898 P. ukończył szkolę realną w Warszawie. W l. 1898–1902 uczył się lutnictwa u Adolfa Dörffla w Markneukirchen i uzyskał w r. 1902 dyplom czeladnika. Po latach praktyki założył w r. 1908 własną pracownię w Warszawie, przy ul. Nowy Świat 62. Szybko zyskał sobie sławę znakomitego budowniczego, korektora, znawcy dawnych instrumentów, a także uznanie i szacunek środowiska muzycznego. Po r. 1936 pełnił m. in. funkcję starszego cechu instrumentarzy warszawskich. W r. 1939 jego pracownia i część kolekcji zabytkowych instrumentów uległy całkowitemu zniszczeniu. W czasie drugiej wojny światowej należał do Cechu Stolarzy i Pokrewnych Rzemiosł Drzewnych Warszawy. Nadal pracował w swoim domu w Płudach pod Warszawą (przy ul. Kiersnowskiego 1), częściowo zniszczonym w r. 1945 wraz z dalszą częścią prywatnej kolekcji instrumentów. W l. 1945–6 uczył języka niemieckiego w Koedukacyjnym Gimnazjum i Liceum Samorządowym im. Marii Konopnickiej w Legionowie pod Warszawą. Był jednym z założycieli Spółdzielni Instrumentarzy Muzycznych «Ton» w Warszawie i kierownikiem jej działu lutniczego do ok. r. 1955. Propagator idei nadania lutnictwu rangi rzemiosła artystycznego był jednym z założycieli w r. 1954 Stowarzyszenia Polskich Artystów Lutników; w l. 1954–61 był przez dwie kadencje jego prezesem. Zainicjował i prowadził kilkakrotnie kursy lutnicze w Państwowym Liceum Technik Plastycznych w Zakopanem, był jednym z inicjatorów założenia Technikum Budowy Instrumentów Lutniczych w Nowym Targu, Państwowej Kolekcji Instrumentów Lutniczych w Warszawie oraz konsultantem warszawskiej Izby Rzemieślniczej w zakresie doskonalenia rzemiosła.

Budował doskonale brzmiące instrumenty o szlachetnym, nośnym dźwięku. Wzorował się na szkole późnokremońskiej. Używał tłustego lakieru z domieszką olejków eterycznych. Ogółem zbudował ponad 300 skrzypiec, 12 altówek, 20 wiolonczel, przy czym najaktywniejszy okres twórczości przypadł na lata międzywojenne. Jego instrumenty wystawiano m in. na wystawach «Skrzypce w Polsce» (Poznań 1952) oraz «Polskie Instrumenty Muzyczne» (pośmiertnie, W. 1966); zakupiono je do zbiorów Państwowej Kolekcji Instrumentów Lutniczych w Warszawie i do Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu. Na jego instrumentach grali m. in. Stanisław Barcewicz, Tadeusz Wroński, Olgierd Straszyński. Uczniem P-a był Antoni Karolkowski. Jako znakomity lutnik i rzeczoznawca znany i ceniony w całej Europie, wielokrotnie był jurorem konkursów lutniczych, m. in. w r. 1957 honorowym przewodniczącym jury Międzynarodowego Konkursu Lutniczego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu. Przez pracownię i dom P-a przewinęła się cała czołówka polskiej wiolinistyki. Z jego bezinteresownej gościnności, pomocy materialnej i moralnej korzystało wielu studentów konserwatorium. Interesował się też homeopatią, pszczelarstwem, sadownictwem i sztuką kulinarną. Zmarł 26 I 1961 w Płudach, gdzie pracował do ostatniej chwili. Pochowany został na Powązkach. P. był odznaczony m. in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1959).

P. rodziny nie założył.

 

Enc. Warszawy; Mała Enc. Muzyki; Szulc Z., Słownik lutników polskich, P. 1953; – Dzieje Cechu Stolarzy i Pokrewnych Rzemiosł Drzewnych m. st. Warszawy w latach 1925–1970, W. 1970 s. 14; Klinika instrumentów muzycznych, „Słowo Powsz.” 1950 nr 10 s. 5 (fot.); Liese K., Skrzypce, ich twórcy i … dewizy, „Za i Przeciw” 1957 nr 27 s. 13 (fot.); Lutnicy, „Tryb. Ludu” 1959 nr 293 s. 3 (fot.); Pasqualini G., Feliks Konstanty Pruszak, „L’Artigianato d’Italia” (Rzym) 1961 nr 8 s. 2; tenże, Feliks Konstanty Pruszak, „Musica e dischi” (Mediolan) 1961 nr 177 (fot.); Vogel B., Instrumenty muzyczne w kulturze Królestwa Polskiego, Kr. 1980 s. 53, 198 (bibliogr.); – Książka informacyjno-adresowa „Cała Warszawa” 1930/1 dz. XII s. 101; Straszyński O., Wspomnienie o Konstantym Pruszaku, „Ruch Muzycz.” 1961 nr 7 s. 23 (fot.); – Kalendarz muzyczny na r. 1909, W. 1909 s. 84, 1910 s. 76, 78, 1913 s. 75; „Das Musikinstrument” (Frankfurt nad Menem) 1961 nr 3, 4 (nekrologi, fot.); „Życie Warszawy” 1961 nr 26 (nekrolog); – Informacje i archiwum rodzinne (fot., odznaczenia) Jana Pruszaka z Warszawy.

Beniamin Vogel

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Wacław Michał Kuchar

1897-09-16 - 1981-02-13
sportowiec
 

Jan Piekałkiewicz

1892-09-19 - 1943-06-19
ekonomista
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Mieczysław Minkowski

1884-04-15 - 1972-07-20
neurolog
 

Edward Kostecki

1886-05-11 - 1968-03-16
organizator nasiennictwa
 

Emil Karol Repphan

1848-02-19 - 1931-03-30
fabrykant kaliski
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.