Nakwaski Franciszek Józef h. Prus II (ok. 1700–1765), podkomorzy wyszogrodzki, poseł na sejmy. Był synem Wojciecha, pisarza ziemskiego i wojskiego wyszogrodzkiego, oraz Felicjanny Młockiej, podczaszanki płockiej. Odziedziczył Murkowo w ziemi wyszogrodzkiej. Przed r. 1724 został pisarzem ziemskim i grodzkim wyszogrodzkim. Posłował dwanaście razy na sejmy, w l.: 1729, 1732, 1733 (nadzwycz. warszawski), 1733 (konwokacyjny), 1734 (koronacyjny), 1738, 1740, 1744, 1746, 1748, 1760 i 1762, na wszystkie z ziemi wyszogrodzkiej. Z ramienia sejmu konwokacyjnego 1733 r. został komisarzem do przeprowadzenia rewizji w ekonomiach królewskich malborskiej i rogozińskiej. Na sejmie koronacyjnym 19 I 1734 w Krakowie był obecny przy składaniu przez Augusta III przysięgi na Pacta conventa. W r. 1740 opowiadał się na forum izby sejmowej (20 X, 9 XI) za aukcją wojska, postulując jak najrychlejsze obmyślenie dochodów na jego utrzymanie. Zamiast pogłównego żydowskiego, niewspółmiernie niskiego w stosunku do rzeczywistej ilości ludności żydowskiej, zaniżanej stale w spisach podatkowych przez kahały, proponował wprowadzenie podatku od ich domów. W czasie sejmu grodzieńskiego 1744 r. na sesji prowincjonalnej wielkopolskiej wszedł do komisji, która zajmowała się sprawą aukcji wojska. Na sejmie warszawskim 1746 r. został powołany (26 X) do delegacji dla dokonania korekty projektu marszałka Antoniego Lubomirskiego o reformie sądownictwa. Również na forum tego sejmu wypowiadał się za aukcją wojska, nowymi podatkami, reformą skarbu, a ponadto za ukróceniem władzy podskarbich. Otrzymał t. r. urząd podkomorzego wyszogrodzkiego. Na sejmie 1748 r. był (od 11 X) członkiem deputacji do skontrolowania skarbu W. Ks. Lit. Na plenum sejmowym 12 X skrytykował konstytucję z r. 1717, postulował wyznaczenie komisji dla wynalezienia podatków na aukcję wojska, zalecał bardziej skrupulatne niż dotychczas kontrolowanie pracy podskarbich i aby ich «w bawełnę nie obwijać». Wskazywał, że «ichmość [podskarbiowie] na parady tylko, stroje et luxus alios pieniądze Rzplitej consumunt». Dn. 14 X poparł prace Komisji Ekonomicznej, a 17 X wszedł w skład deputacji sejmowego sądu relacyjnego do rozpatrzenia spraw między unitami a dyzunitami. Jeszcze raz opowiadał się (2 XI) za reformą pogłównego żydowskiego i (9 XI) za projektem cła generalnego. Na tym sejmie, jak i poprzednim współpracował ściśle z Czartoryskimi. Dn. 7 X 1762 złożył swój podpis pod manifestem Czartoryskich skierowanym przeciwko Henrykowi Brühlowi. Zmarł w r. 1765, gdyż 13 I 1766 król zatwierdził na podkomorzego wyszogrodzkiego Klemensa Nakwaskiego (B. Czart: rkp. 1131 s. 199). Nie wiadomo, czy założył rodzinę.
Uruski; – Konopczyński W., Polska w dobie wojny siedmioletniej, W. 1911 II; Kraszewski J. I., Starościna bełska, W. 1879 s. 56; Skibiński M., Europa a Polska, Kr. 1912 II; Zielińscy G. i J., Wiadomości historyczne o rodzie Swinków…, Tor. 1881 II; – Diariusze sejmowe z w. XVIII, I–II; Mémoires du roi Stanislas Auguste, I; Teka Podoskiego, III 301, IV 154, 312, 322, 364, 473, 461, 604, 683, 711, 740; Vol. leg., VI 295, 299, 313; – B. Ossol.: rkp. 11832 s. 129 (korespondencja N-ego); B. PAN w Kr.: rkp. 2348 k. 2.
Wacław Szczygielski