INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Franciszek Seifert  

 
 
1900-06-21 - 1964-10-18
 
Biogram został opublikowany w latach 1995-1996 w XXXVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Seifert Franciszek (1900–1964), grafik, bibliofil. Ur. 21 VI w Przywozie (Přivoz) koło Morawskiej Ostrawy (obecnie część miasta Ostrawy), był synem Józefa i Franciszki.

S. uczęszczał w Krakowie do szkoły realnej, a następnie do Państwowej Szkoły Przemysłu Artystycznego (Wydz. Grafiki), którą ukończył w r. 1924. Osiadł na stałe w Krakowie. Pracował w l. 1925–30 w zakładzie introligatorskim Roberta Jahody, gdzie projektował i wykonywał artystyczne oprawy książek np. „Monachomachii” Ignacego Krasickiego, ,,O miłości do książek” Stefana Dembego, „Les livres polonais au XV et XVI siècle” Stanisława Lama. Specjalne oprawy wykonywał na zamówienie prywatnych bibliofilów (dla F. Biesiadeckiego, F. Waltera, czy W. Żychowicza). W pracowni Jahody wykonywał też teki i tuby na dyplomy. Już wtedy robił opracowania graficzne różnych wydawnictw, projektując okładki, inicjały, karty tytułowe itd. Do bardziej znanych należą: „Teka czterech Kazimierzów” (1925 dla Tow. Miłośników Książki – TMK), „Szkicownik literacki” Adama Ciompy (1937), „Stary Kraków” (z tekstem J. Dobrzyckiego, 1938), „Komizm” Jana S. Bystronia (1938), „Polski ekslibris w Moskwie 1922” (1939 i 1946).

S. pracował dla drukarni Władysława Anczyca, projektując kalendarze, zaproszenia, a także afisze i plakaty, były to m.in.: zaproszenie na wystawę 50-lecia Drukarni Anczyca (1934), zaproszenie na uroczyste przedstawienie „Judasza z Kariothu” Karola Huberta Rostworowskiego w Teatrze im. Słowackiego (1936), zaproszenie na odsłonięcie popiersia K. H. Rostworowskiego w Teatrze im. Słowackiego (1938). S. projektował urządzenie pawilonu krakowskiego na Powszechną Wystawę Krajową (PWK) w Poznaniu w r. 1929. Pracował od r. 1930 jako projektant grafiki użytkowej w firmie handlowej Jana Szymona Grossego, zaprojektował m.in. ok. 40 etykiet na wino, torebki i papier pakunkowy oraz plakat reklamujący herbatę «Z Rączką» (w r. 1935, wspólnie z żoną Anną Seifert), ulotkę reklamową herbaty «Mieszanka Króla Jegomości» (1935).

Osobną dziedziną twórczości S-a były ekslibrisy. Wykonywał je w ciągu całego życia, w różnych technikach: w drzeworycie, linorycie i cynkografii, m.in. dwa ekslibrisy własne (1924, 1935), Heleny Dąbczańskiej, Jarosława Dolińskiego, Pawła Ettingera, Władysława Grabowskiego, Izydora Mindera, Justyna Sokulskiego, a także dla Biblioteki Miejskiego Muz. Przemysłowego w Krakowie.

Równocześnie z pracami graficznymi (mającymi przeważnie charakter zarobkowy) S. uprawiał malarstwo. Wystawiał swe prace w Paryżu (1927, 1928 – Salon des Indépendants, 1929 – Salon Jesienny, 1930 – Salon Tuileryjski). W tym okresie powstał jego Autoportret («uproszczony w liniach w surowej tonacji»). Malował krajobrazy i portrety, krytycy uważali, że robi postępy, łącząc w swych pracach «studium formy z eksperymentem koloru» (E. Woroniecki). Z czasem jednak (zwłaszcza po drugiej wojnie światowej) zupełnie zarzucił malowanie. W r. 1930 (12–24 VI) uczestniczył w Pierwszej Wystawie Związku Grafików w Bibliotece Polskiej w Paryżu. Swe oprawy książek eksponował na Wystawie opraw zakładu introligatorskiego Roberta Jahody z l. 1925–6 w Tow. Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie (wrzesień–październik 1926), w Dziale Sztuki PWK w Poznaniu w r. 1929, w t.r. w Warszawie. S. mieszkał przy ul Kujawskiej 8 (ten adres wymieniony w r. 1936), potem przy al. Słowackiego 8 (wg S. Łozy).

W czasie drugiej wojny światowej (i po wojnie) S. mieszkał nadal w Krakowie, w pracowni na poddaszu przy ul. Jagiellońskiej; tam odbywały się spotkania artystów, wieczory autorskie pisarzy. Wykonał wówczas kilka druków konspiracyjnych, a także drobnych prac, np. okładkę i wyklejkę do wnętrza książki „Dawny Kraków” Klemensa Bąkowskiego, oprawę do „Pięknej książki” Bonawentury Lenarta (1939–40), Portret Mickiewicza (linoryt, 1943), ekslibris dla W. Szymczakowskiego (linoryt) i A. Kaloniaka (drzeworyt).

Po wojnie S. nadal trudnił się grafiką książkową, projektując okładki, typografię, inicjały książek i czasopism, m.in: „Kronika Galla Anonima” (wyd. 1948), „Polskie druki ludowe na płótnie” Romana Reinfussa (1952), „Mowa o książkach” Jana A. Komeńskiego (1957) wraz z jego portretem w drzeworycie, „Nowoczesne malarstwo polskie” Tadeusza Dobrowolskiego (1957). Zaprojektował okładki czasopism: dwutygodnika „Listy z teatru” (1946), miesięcznika „Wszechświat”, zaś dla kwartalnika „Folia Biologica” wykonał w l. 1954–6 portrety uczonych: Mariana Raciborskiego, Józefa Nusbauma-Hilarowicza, Michała Siedleckiego i Emila Godlewskiego jun.; drzeworyty te zdobiły okładki tomów 2–5 kwartalnika. Współpracował z Drukarnią UJ (projektował w l. 1948, 1949 kalendarze ścienne i życzenia noworoczne). W r. 1953 zaprojektował plakaty teatralne do sztuk, m.in. „Nie igra się z miłością” A. Musseta.

Od czasu okupacji niemieckiej pasją artystyczną S-a stało się wykonywanie drobnych przedmiotów w drewnie, zabawek dla dzieci. Były to pojedyncze postacie, ale czasem też kompozycje grupowe, m. in. przedstawienia zwierząt (Wół, Jamnik, Słonie, Domek z kaczuszkami i gąskami, Perkozia rodzinka, Tarpany polskie), różne postacie (Wesołek cyrkowy, Góral, Hucuł, Chłopek w nowym kapeluszu), także postacie historyczne lub literackie (Dickens, Janosik, Cyrano de Bergerac, Pinokio, Jacek i Placek). Niektóre formy nawiązywały tematycznie do dziejów i legend Krakowa, jak: Pochód Lajkonika, Woje, Synteza Krakowa, Synteza Rynku Krakowskiego, Słupek z herbem Krakowa i sową (na 600-lecie UJ 1964), Herb Krakowa. Pewne motywy powtarzały się w jego twórczości, przerabiane i doskonalone. Zabawki S-a wykonane w drewnie, «malowane wesołymi i śmiało zestawianymi kolorami są przy swej pozornej prostocie tak wysmakowane i głęboko w każdym szczególe przemyślane» (R. Reinfuss w „Katalogu wystawy pośmiertnej”). Pod koniec życia zarzucił całkiem malarstwo i grafikę.

Od r. 1932 S. był członkiem Związku Zawodowego Polskich Artystów Plastyków w Krakowie, w l. 1929–39 i 1946–8 był członkien TMK (współpracował z nim od r. 1925). Zmarł 18 X 1964 w Krakowie.

S. był żonaty; żona miała na imię Anna.

W r. 1969 odbyła się pośmiertna wystawa prac S-a zorganizowana przez Biuro Wystaw Artystycznych w Krakowie.

 

Fot. w: Franciszek Seifert… [Katalog wystawy pośmiertnej], Kr. 1969; Klemensiewicz Z., Bibliografia ekslibrisu polskiego, Wr. 1952; Pol. Bibliogr. Sztuki; Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Słown. Pracowników Książki Pol. (suplement, H. Lipska); Franciszek Seifert 1900–1964. (Wystawa pośmiertna). Grafika, typografia, formy w drzewie, Kr. 1969, Związek Polskich Artystów Plastyków. Biuro Wystaw Arystycznych w Krakowie [katalog wystawy] październik 1969, Kraków, Pawilon Wystawowy Pl. Szczepański 3a; – Dobrzycki J., Zarys dziejów introligatorstwa w Krakowie 1568–1968, Kr. 1968 s. 44–5, 49; Homolacs K., Smolik P., Oprawy zakładu introligatorskiego Roberta Jahody z l. 1925–1926, Kr. 1926; [Witkiewicz K.], K. W., Oprawy introligatorskie pomysłu F. Seiferta, „Rzeczy Piękne” R. 6: 1927 nr 1 s. 6–7; – IS PAN: Kram J., Almanach exlibrisu polskiego (mszp).

Róża Biernacka

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Tadeusz Gustaw Regulski

1896-11-07 - 1971-09-29
ekonomista
 

Jan Ryszard Okniński

1848 - 1925-10-07
malarz
 

Aleksander Syski

1876-06-26 - 1945-11-13
publicysta
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.