Szamowski Franciszek h. Prus I (zm. 1700), poseł na sejmy, stolnik łęczycki.
Pisał się «z Szamowa», położonego opodal Łęczycy. Był najstarszym synem Stanisława (zm. przed 1661), miał młodszych braci: Krzysztofa, Piotra, skarbnika łęczyckiego, i Stanisława, oraz siostrę Annę, zamężną za Aleksandrem Skrzyńskim, kaszt. brzezińskim (zob.).
W styczniu 1659 wszedł S. do grona komisarzy woj. łęczyckiego, powołanych dla ochrony dóbr szlacheckich przed nadużyciami wojsk cesarskich wspomagających Rzpltą w wojnie ze Szwecją. W czerwcu t.r. został jednym z rotmistrzów pospolitego ruszenia swojego województwa. Na sejmiku 30 I 1662 wyznaczono go do rewizji ksiąg ziemskich i grodzkich łęczyckich oraz rewizji dóbr królewskich, duchownych i szlacheckich w woj. łęczyckim. Od lipca t.r. do września 1667 przewodniczył pięć razy z rzędu obradom sejmiku łęczyckiego, poświęconego sprawom skarbowym. Na sejmie elekcyjnym 1669 r. reprezentował swoje województwo i poparł wybór Michała Korybuta Wiśniowieckiego. We wrześniu 1671 ponownie marszałkował sejmikowi łęczyckiemu, zwołanemu dla spraw podatkowych. Posłując na sejm zwycz. 1672 r., wraz z pozostałymi posłami łęczyckimi wywołał gniew króla, gdy nazwał jego strój kostiumem błazeńskim (histrionum). W kwietniu t.r. podpisał się pod aktem konfederacji woj. łęczyckiego, zawiązanej w obronie Michała Korybuta i wolnej elekcji. Po śmierci króla na konwokacji 1674 r. reprezentował szlachtę łęczycką; wziął także udział w elekcji t.r. i wraz ze swym województwem oddał głos na Jana Sobieskiego. Na sejm 1681 r. posłował ponownie z woj. łęczyckiego. Przewodniczył obradom sejmiku łęczyckiego 14 XII 1683, poświęconego sprawom skarbowo-wojskowym. Dn. 9 V 1684 otrzymał nominację na stolnika łęczyckiego. W l.n. nie uczestniczył aktywnie w samorządzie szlacheckim swego województwa, co prawdopodobnie wiązało się z jego kłopotami zdrowotnymi. Podczas bezkrólewia po śmierci Jana III został posłem na sejm elekcyjny 1697 r. i uczestniczył w elekcji Fryderyka Augusta Wettyna.
S. posiadał kilka wsi położonych w większości w woj. łęczyckim: Witaliszewice (obecnie Witaszewice), Wroczyn (obecnie Wroczyny), Nowe Budki (obecnie Nowe Budy), Sójki i Roszkowo. Dn. 19 XI 1700 spisał testament, w którym wyraził życzenie pochówku w kościele Pijarów w Łowiczu, wzniesionym przez jego stryja Jana, kaszt. gostynińskiego. Zmarł wkrótce po spisaniu testamentu.
Przed r. 1670 poślubił S. Zofię z Lutomirskich, wdowę po Stanisławie Trembińskim. Miał z nią synów Jana i Jakuba oraz córkę Konstancję, zamężną za Michałem Andrzejem Działyńskim, kaszt. brzeskim kujawskim (zob.).
Dramat staropolski. Bibliografia, Wr. 1978 II cz. 2; Elektorowie; Niesiecki, VIII; Urzędnicy, II/2; – Chmielewska M., Sejm elekcyjny Michała Korybuta Wiśniowieckiego 1669 roku, W. 2006 (aneks); – Diariusz sejmu zwyczajnego 1672, Oprac. K. Przyboś, Kr. 2007 (aneks); Pisma do wieku Jana Sobieskiego, I cz. 2; Teki Dworzaczka. CD-ROM, Kórnik–P. 1997; Vol. leg., V 242, 295, 900; – AGAD: Księgi grodzkie łęczyckie, Libri relationum, sygn. 132 k. 418, sygn. 177 k. 224–4v, sygn. 187 k. 301–1v, 304–4v; B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: rkp. 8327 s. 726, 739, 785, 903–4, 1056, 1060, 1064, 1068, 1072, rkp. 8328 s. 11, 155, 157, 187, 308, 355, 360–1, 420, 438, 518, 775, 850.
Leszek A. Wierzbicki