INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Józef Sierakowski h. Dołęga      Pokolorowany drzeworyt z XIX w.

Józef Sierakowski h. Dołęga  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1996-1997 w XXXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sierakowski Józef h. Dołęga (zm. 1748), strażnik wielki kor. Ur. 9 V 1682, był synem kaszt. bełskiego Jana Andrzeja (zob.) i Katarzyny ze Stadnickich.

Od r. 1692 S. uczył się u jezuitów w Lublinie, potem wzorem ojca służył w armii kor. W r. 1697 był już starostą olszańskim, na elekcji oddał głos na elektora saskiego Fryderyka Augusta I. W lutym 1707 uczestniczył w walnej radzie lwowskiej konfederacji sandomierskiej. W l. n. pozostawał w wojsku kor. pod komendą hetmana w. kor. Adama Mikołaja Sieniawskiego, w r. 1711 tytułowany był już pułkownikiem. W sierpniu t.r. na czele oddziału jazdy wziął udział w wyprawie Augusta II na Pomorze szwedzkie. Jego oddział po trzytygodniowym marszu przez Pomorze brandenburskie dotarł na terytorium opanowane przez Szwedów, jednak król, zmieniwszy plany kampanii, kazał S-emu wycofać się do Rzpltej. Związany z Sieniawskimi, często doglądał spraw hetmanowej Elżbiety Sieniawskiej na trybunałach. Przez małżeństwo (zawarte może już w r. 1709) z Elżbietą, córką woj. wołyńskiego Atanazego Miączyńskiego (zob.), był spowinowacony z podskarbim w. kor. Franciszkiem Maksymilianem Ossolińskim. W r. 1720 uczestniczył w sejmie wrześniowym jako poseł z woj. bełskiego. Był w Warszawie podczas sejmu 1722 r., ale nie wiadomo czy nań posłował. Dn. 15 VIII 1725 otrzymał star. żytomierskie. W r. 1729 ponownie reprezentował swoje woj. na sejmie grodzieńskim. Dn. 15 IV 1730 dostał nominację na urząd strażnika wielkiego kor.

Na początku l. trzydziestych należał S. do stronników regimentarza kor. Stanisława Poniatowskiego. Rekomendowany przez niego Augustowi II, został wysłany w r. 1732 przez marcową radę senatu w poselstwie do Turcji do sułtana Mahmuda I. W listopadzie t.r. przybył do Konstantynopola, nawiązał tam kontakty z ambasadorem francuskim L. de Villeneuve. Po śmierci Augusta II (1 II 1733) S., działając z polecenia S. Poniatowskiego, wraz z Villeneuve’m prosił Portę, by poparła kandydaturę Stanisława Leszczyńskiego do polskiego tronu. Wyjechawszy z Konstantynopola w marcu t.r. do Rzpltej, powrócił S. w poł. maja t.r., w sierpniu wziął udział w kole wojskowym pod Lublinem, które opowiedziało się za Stanisławem Leszczyńskim. Oddał na niego głos w elekcji we wrześniu t.r.; podpisał się wówczas jako pułkownik pancerny.

W l.n. S. czynnie występował w obronie swojego elekta przeciw Augustowi III. W listopadzie 1734 uczestniczył w zjeździe w Dzikowie jako konsyliarz konfederacji woj. bełskiego i podpisał zawiązaną tam konfederację generalną przy majestacie Stanisława Leszczyńskiego. Towarzyszył generalności konfederacji dzikowskiej wycofującej się na zachód przez Kraków (styczeń 1735) i Częstochowę, zapewne wraz z wiernymi Leszczyńskiemu oddziałami wojska kor., osłaniającymi konfederatów. Brał udział w konsyliach konfederackich na Jasnej Górze. Tam też w pierwszej dekadzie lutego 1735 poślubił, będąc już wdowcem, Ludwikę z Załuskich, córkę Karola, kuchmistrza lit., stryjeczną siostrę Andrzeja Stanisława (wówczas bpa łuckiego) i Józefa Andrzeja (wówczas referendarza duchownego) Załuskich. Podczas koła wojskowego, odbywającego się 9 III t.r. pod Kargową, został wybrany na przewodniczącego delegacji wojska, która miała udać się do Stanisława Leszczyńskiego do Królewca. Przybył tam pod koniec marca i w poł. kwietnia na audiencji u króla prosił go o pieniądze na wojsko i posiłki w walce z przeważającymi siłami saskimi i rosyjskimi. Wobec przedłużającego się pobytu w Królewcu starał się pod koniec t.r. ściągnąć tam swoją nowo poślubioną żonę. Po abdykacji Stanisława Leszczyńskiego (styczeń 1736) przyjechał do Warszawy pod koniec kwietnia 1736; zmuszony uznać Augusta III, wycofał się S., jak się wydaje, z życia politycznego.

S. miał po ojcu dobra Żabcze w woj. bełskim i położone nieopodal, ale już w woj. wołyńskim, Duliby i Turyczany. Druga żona wniosła mu rozległe dobra Opole (m.in. Rusiły, Podedwórze, Mosty, Kalinka) w woj. brzeskim lit. Zmarł w r. 1748, przed 21 VI.

W pierwszym małżeństwie z Elżbietą z Miączyńskich (zm. w styczniu 1732) miał S. córki: Teresę, zamężną za Romanem Sierakowskim h. Ogończyk, chorążym i pisarzem grodzkim krakowskim, Joannę, żonę Michała Jastrzębskiego, stolnika halickiego (zm. przed 18 III 1764), i nie znaną z imienia zakonnicę sakramentkę (zm. 1762). Z tego też zapewne małżeństwa pozostawił syna Sebastiana, star. olszańskiego, w l. 1745–7 kadeta w Lunéville w Lotaryngii. Z drugą żoną, Ludwiką z Załuskich miał, jak się wydaje, syna Ignacego, star. olszańskiego.

 

W galerii obrazów w Waplewie (Sierakowskich h. Ogończyk) znajdował się obraz, przedstawiający wjazd S-ego do Konstantynopola; – Boniecki, VIII 320; Niesiecki; Żychliński, I 184, 281; Elektorowie; Urzędnicy, X; – Boye P., La cour polonaise de Lunéville, Nancy 1926; Kamiński A., Konfederacja sandomierska wobec Rosji w okresie poaltransztadzkim, Wr. 1969; Konopczyński W., Polska a Turcja, W. 1936; – Korespondencja Józefa Andrzeja Załuskiego, Wr. 1967; Teka Podoskiego, II 108, III 303; „Kur. Pol.” 1733 nr 190; – AGAD: Sigillata t. 21 s. 32, t. 22 k. 300; AP w Gd.: Arch. Sierakowskich z Waplewa, rkp. 100/11 (list z 18 III 1764); B. Czart.: rkp. 576 s. 260; rkp. 5948; B. Jag.: rkp. 6354; – Informacje Zbigniewa Janasa z L.

Ewa Szklarska

 

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.