Rudnicka z Hausmanów Halina Irena (1909–1982), autorka książek dla dzieci i młodzieży. Ur. 12 X w Mławie, była córką Józefa Hausmana, murarza, i Ludwiki z Laskowskich.

Po zdaniu w r. 1927 matury w Gimnazjum Żeńskim A. Mrozowskiej w Mławie, przez rok pracowała jako kasjerka w cukierni, a w r. 1929 wstąpiła na Uniw. Warsz. W r. 1934 uzyskała tytuł magistra filozofii w zakresie filologii polskiej. Podjęła też w r. 1934 studia pedagogiczne na tejże uczelni, ale je przerwała przy końcu 1935 r. z powodów materialnych. W tym okresie (1933–6) uczestniczyła w działalności Organizacji Młodzieży Socjalistycznej «Życie». W r. 1936 i prawie do końca 1937 r. mieszkała w Mławie u siostry jako bezrobotna. W listopadzie 1937 wróciła do Warszawy i rozpoczęła bezpłatną praktykę nauczycielską w II Gimnazjum Miejskim przy ul. Rozbrat. Po odbyciu praktyki otrzymała posadę w gimnazjum państwowym w Słonimiu w r. szk. 1938/9. Okres drugiej wojny światowej spędziła u rodziny w Mławie, biorąc udział w tajnym nauczaniu. Po wyzwoleniu wróciła do Warszawy i od kwietnia 1945 zaczęła pracować w Min. Oświaty jako radca w Dep. Programów. W r. 1949 R. zrezygnowała na skutek złego stanu zdrowia z pracy w Ministerstwie i poświęciła się wyłącznie działalności literackiej. W grudniu 1951 została członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP); działała głównie w Sekcji Literatury dla Dzieci i Młodzieży. Od r. 1945 należała do Polskiej Partii Robotniczej, od r. 1948 do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR), w l. 1963–8 była członkiem jej egzekutywy przy ZLP. W r. 1960 za twórczość dla dzieci otrzymała nagrodę Prezesa Rady Ministrów.

Debiutem powieściowym R-iej była książka Polną ścieżką (W. 1949) o przygodach i przeżyciach chłopca i dziewczyny w latach okupacji. W tym czasie brała też udział w przygotowaniu wypisów szkolnych dla klasy szóstej (Dom i świat, współautorka – J. Dembowska, W. 1950) i klasy siódmej (Na drodze przemian, współautorzy – T. Wojeński i J. Dembowska, W. 1950). Ogłosiła kilka opowieści biograficznych dla młodzieży: o Feliksie Dzierżyńskim (Płomień gorejący, W. 1951), Wspomnienia o Janku Krasickim (W. 1955), o Małgorzacie Fornalskiej (Promień za kratą, W. 1956) i innych działaczach rewolucyjnych m. in. opowiadania (Ludzie niezłomni, W. 1954), uprawiała publicystykę i reportaż (Kobiety mówią o sobie, W. 1952, W odwiedzinach u kobiet radzieckich, W. 1954). Napisała też powieść historyczną dla młodego czytelnika pt. Uczniowie Spartakusa (W. 1951). Za książkę tę autorka otrzymała w r. 1951 nagrodę państwową II stopnia, w r. 1966 zdobyła za nią w plebiscycie młodych odbiorców «Orle Pióro». W r. 1979 – z okazji Międzynarodowego Roku Dziecka powieść została wpisana na Listę Honorową im. H. Ch. Andersena; jako lektura szkolna należała do często wznawianych utworów R-iej (Wyd. 16 w r. 1986).

Po r. 1956 powróciła R. na pewien czas do tematyki współczesnej, wprowadzając do swych powieści typowo przygodowych wątki z życia i codziennej pracy: żołnierzy ochrony pogranicza (Zielona rakieta, W. 1958), grotołazów tatrzańskich (Za siódmym progiem, W. 1959), czy młodych warszawiaków (Chłopcy ze Starówki, W. 1960). Losy bohaterów powieści Chłopcy ze Starówki, będącej kontynuacją książki Polną ścieżką, wtopione zostały w specyficzny klimat trudnych lat powojennej odbudowy stolicy. Powieść również była wielokrotnie wznawianą lekturą szkolną (Wyd. 17 w r. 1987). W l. 1963–9 ogłosiła historyczną trylogię o antycznej Sparcie, jej władcach-reformatorach i ich tragicznych losach (Król Agis, W. 1963, Syn Heraklesa, W. 1966, Heros w okowach, W. 1969). W r. 1974 opublikowała R. Etiudę rewolucyjną (W.), będącą poszerzonym zbiorem opowiadań wcześniej drukowanych pt. Ludzie niezłomni. W r. 1976 ukazała się jej powieść o tematyce harcerskiej Szeryf w spódnicy (Kat.). Współpracowała m. in. z czasopismami: „Polonistyka”, „Świat Młodych”, „Płomyk”, „Płomyczek”, „Przyjaźń”, „Przyjaciółka”. Jej książki były tłumaczone na języki: czeski, litewski, ukraiński, niemiecki, rosyjski i hebrajski. Zmarła 21 IV 1982 nagle na atak serca w Warszawie i została pochowana na cmentarzu komunalnym (dawny Wojskowy). Była odznaczona m. in. Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Po wojnie wyszła (4 XI 1946) za mąż za Kazimierza Rudnickiego, urzędnika. Dzieci nie miała.

Pol. Bibliogr. Liter. za l. 1948 i n.; Nowy Korbut (Słownik Pisarzy), III; Literatura Pol. Enc., II; Bartelski L. M., Polscy pisarze współcześni, Wyd. 3, W. 1977; Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieży, W. 1984; – Bartelski L. M., [Wstęp do: Chłopcy ze Starówki], Wyd. 13, L. 1974 (fot.); Frycie S., Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1945–1970, W. 1979 I 346–7 (fot.); tenże, Współczesna proza młodzieżowa, „Polonistyka” 1964 nr 5; Kuliczkowska K., W szklanej kuli, W. 1970 s. 181–5; Skrobiszewska H., Literatura i wychowanie, Wyd. 2, W. 1982; Stabryła S., Hellada i Roma w Polsce Ludowej, Kr. 1983; Surowiec K., Powieści historyczne dla dzieci i młodzieży w latach 1945–1980, Rzeszów 1987 s. 141–2, 146; Warneńska M., [Przedmowa do: Polną ścieżką], Wyd. 2, W. 1958; – „Fakty” 1982 nr 10: „Roczn. Liter.” za r. 1982 s. 748–50 (A. Biernacki); „Tryb. Ludu” 1982 nr 99: „Życie Warszawy” 1982 nr 87, 88; – Arch. Zakładowe Min. Edukacji Narod.; Arch. Związku Literatów Polskich w W.; – Ankieta R-iej z r. 1979 dla Wydawnictwa Interpress Redakcji Who’s Who (w Mater. Red. PSB).

Józef Z. Białek