INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Helena Landau-Bauerowa (z domu Gumplowicz)  

 
 
1871-03-13 - 1942-11-20
Biogram został opublikowany w 1971 r. w XVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Landau-Bauerowa z Gumplowiczów Helena, pseud. Land H., Ławska Hel., Ławska Helena (1871–1942), ekonomistka, działaczka polskiego i międzynarodowego ruchu robotniczego. Ur. 13 III w Krakowie w rodzinie inteligenckiej. Była córką Feliksa Gumplowicza (zob.) i Zofii Goldman, bratanicą Ludwika Gumplowicza (zob.). Po ukończeniu gimnazjum podjęła studia ekonomiczne na uniwersytecie w Zurychu, następnie w Wiedniu. W dn. 31 VII 1906 r. uzyskała w Zurychu doktorat nauk prawnych na podstawie pracy Die Entwicklung des Warenhandels in Oesterreich. Ein Beitrag zur Wirtschaftspolitik des Absolutismus (Erweiterter Sonder-Abdruck aus der „Zeitschrift für Volkswirtschaft, Socialpolitik und Verwaltung”, Bd 15: 1906). W r. 1895 wyszła za mąż za Maksymiliana Landaua (zob.) i po ukończeniu studiów zamieszkała wraz z mężem w Wiedniu (do 1911), a następnie okresowo we Lwowie. Już w latach studiów uniwersyteckich podjęła działalność w Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej (PPSD) Galicji i Śląska.
Dużą wagę przywiązywała L. do propagandy ekonomicznych założeń myśli marksistowskiej oraz walki o równouprawnienie kobiet. Służyły temu liczne referaty, publikacje książkowe oraz artykuły ogłaszane w prasie socjalistycznej i lewicowej (m. in. w „Dniu Kobiet”, „Głosie”, „Jedności Robotniczej”, „Krytyce”, „Naprzodzie” (dzienniku), „Prawdzie”, „Przedświcie”, „Trybunie”). Do najważniejszych publikacji książkowych zaliczyć można Politykę związków zawodowych (W. 1907), Zarys ekonomii politycznej (Kr. 1908), Lud polski a parlament austriacki (1911) oraz referaty La réglamentation légale de la journée de Travail en Autriche i La journée de travail dans l’industrie des mines.
Obok pracy pisarskiej L. brała aktywny udział w bezpośredniej działalności PPSD. W grudniu 1913 r. została wybrana na XIII Kongresie PPSD do Zarządu Partyjnego. W maju 1917 r. weszła w skład reaktywowanego wówczas Centralnego Komitetu Kobiecego PPSD. W styczniu n. r. uczestniczyła w zorganizowanej w Wiedniu tajnej konferencji «Lewicy Socjalistycznej». W t. r. w maju na XIV Kongresie PPSD L. należała do głównych przedstawicieli lewicowej opozycji i zaatakowała większość kierownictwa partyjnego za politykę w latach wojny, sprzeczną z ideą międzynarodowej solidarności proletariatu. Dowodziła, że zrozumiałe dążenie partii do osiągnięcia narodowych celów proletariatu polskiego nie powinno było być realizowane «w sposób zadający kłam socjalistycznemu programowi i depcący międzynarodową solidarność robotniczą». Zajmując internacjonalistyczną postawę równocześnie stała na stanowisku prawa Polski do niepodległości. W tym okresie razem z Bolesławem Drobnerem i Wincentym Markowskim reprezentowała lewicowy nurt w kierownictwie PPSD. Po rozwodzie z Landauem, w związku z ponownym wyjściem za mąż (1914) za Otto Bauera, jednego z najwybitniejszych przywódców i teoretyków austriackiej lewicy socjalistycznej, L. przeniosła się po pierwszej wojnie światowej na stałe do Wiednia i działała w Austriackiej Partii Socjaldemokratycznej. Należała do najbliższych współpracowników Bauera, m. in. współredagowała z nim organ teoretyczny austriackiej partii „Der Kampf”. Uczestniczyła też w pracy szkół i kursów partyjnych. Mimo wyjazdu z Polski wykazywała nadal żywe zainteresowanie jej sprawami. Po upadku powstania robotników wiedeńskich (1934) emigrowała do Czechosłowacji, następnie (1938) przeniosła się do Paryża, w r. 1939 do Sztokholmu, a w 1941 do Stanów Zjedn. A. P. Odeszła już wówczas od aktywnej działalności politycznej. Zmarła 20 XI 1942 r. w Berkeley (Kalifornia). Z małżeństwa z M. Landauem miała synów: Leszka i Władysława Henryka (zob.), i córkę Wandę Lanzer, kustosza archiwum Victora Adlera w Wiedniu.

Kormanowa, Materiały do bibliografii (1866–1918); W. Enc. Powsz., (PWN); – Braunthal J., Otto Bauer. Eine Auswahl aus seinem Lebenswerk, Wien 1961; Holzer J., Polityka kierownictwa PPSD w przeddzień powstania niepodległego państwa polskiego, „Z Pola Walki” 1960 s. 46–8; Jabłoński H., Polityka Polskiej Partii Socjalistycznej w czasie wojny 1914–1918 r., W. 1958; Karniol M., Rozmowy z H. Bauer, „Robotnik Pol. w Wielkiej Brytanii” 1943 nr 4; Legionista polski, Kr. 1916 s. 150; Próchnik A., Kobieta w polskim ruchu socjalistycznym, W. 1948 s. 58, 63; Winkler E., Auf den Zinnen der Partei, Wien 1967 s. 97–9 (fot.); – Daszyński I., Pamiętniki, W. 1957; Diamand H., Pamiętnik zebrany z wyjątków listów do żony, Kr. 1932; Drobner B., Bezustanna walka. Wspomnienia 1883–1918, W. 1962; – „Głos Robotn.” 1918 nr 46; „Jedność Robotn.” 1918 nr 22; „Naprzód” 1913 nr 287–8, 1917 nr 129, 1918 nr 114; „Prawo Ludu” 1911 nr 12, 52; – Arch. Zakł. Hist. Partii: 305 PPSD t. 2 poz. 8; – Informacje córki Wandy Lanzer oraz uniwersytetu w Zurychu.
Zbigniew Landau

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Maksymilian Norbert Landau

1880-09-28 - 1927-07-24 adwokat
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Franciszek Antoni Macharski

1927-05-20 - 2016-08-02
kardynał
 

Jan Józef Szczepański

1919-01-12 - 2003-02-20
pisarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Teodor Opęchowski

1854-05-29 - 1914-01-10
lekarz
 

Czesław Szpakowicz

1911-03-02 - 1997-01-15
reżyser teatralny
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.