INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Józefa (Józefina) Rostkowska (1.v. Kluczycka)      Portret Józefy Rostkowskiej w Le Grand écho du Nord de la France - 02 décembre 1895 - w zbiorach Bibliothèque nationale de France - źródło kopii cyfrowej: z gallica.bnf.fr

Józefa (Józefina) Rostkowska (1.v. Kluczycka)  

 
 
1784-03-19 - 1896-07-18
Biogram został opublikowany w latach 1989-1991 w XXXII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Rostkowska Józefa (Józefina) 1. v. Kluczycka, pseud. Józef Kluczycki (1784–1896), uczestniczka powstania listopadowego, emigrantka we Francji. Ur. 19 III w Warszawie, była córką (wg metryki zgonu i notatek w prasie francuskiej) Stanisława Mazurkiewicza, szambelana królewskiego, i Agnieszki z Komorowskich; w stanie służby wydanym w Paryżu w r. 1855 podana jest data ur.: 19 III 1798, oraz jako jej ojciec wymieniony został Stanisław Sołtyk.

Pierwszym mężem R-iej był nieznany z imienia Kluczycki, podoficer 2 p. ułanów, uczestnik kampanii 1812 r. i powstania listopadowego, w którym prawdopodobnie zginął. R. w czasie wojny 1812 r. przebywała z dziećmi u matki. W okresie powstania listopadowego R. 10 I 1831 wstąpiła do służby wojskowej jako młodszy felczer z przeznaczeniem do ambulansu nr 4 WP. Służbę podjęła jako Józef Kluczycki za zgodą naczelnego lekarza WP Jana Stummera. Występuje jako mężczyzna we wszystkich dokumentach z 1831 r. Dn. 8 VIII 1831 R. awansowała na starszego felczera i została przeniesiona do 10 p.p. liniowej, w którym służył jej przyszły mąż por. Daniel Rostkowski (zob.). Brała udział w bitwach pod Białołęką (24 II), Grochowem (25 II), Wawrem i Dębem Wielkim (31 III), Liwem (10 i 14 IV), Jędrzejowem (13 V), Ostrołęką (26 V), Wolą i w obronie Warszawy (6 i 7 IX) oraz w potyczkach pod Rudzienkiem i Zimnowodą (28 IV). W bitwie pod Grochowem R. została dwukrotnie ranna. W czasie rekonwalescencji niosła pomoc rannym ze szpitala w koszarach Gwardii Kor. Za udział w walkach na Woli R. została 15 IX 1831 udekorowana Krzyżem Srebrnym Virtuti Militari. Wraz z 10 p. p. liniowej 5 X 1831 przekroczyła granicę pruską. Po pobycie w Neuteich (dziś Nowy Staw) R. przez Niemcy udała się jako Józef Kluczycki do Francji, gdzie przybyła 27 I 1832. Dn. 19 II t. r. z mężem Danielem Rostkowskim dotarła do Avignon, 26 VIII 1832 podpisała rezolucję potępiającą ataki na płka Feliksa Breańskiego na tle nieporozumień i antagonizmów między emigrantami, a 19 XII 1832 manifest przeciwko Komitetowi Narodowemu Polskiemu. Dn. 19 V 1833 przybyła do Montpellier, a 20 X t. r. udała się do Guéret (dep. Creuse), skąd później z mężem wyjechała do Tulle (dep. Corrèze). Informacja jakoby R. uczęszczała na studia medyczne (B. Konarska) nie znajduje potwierdzenia.

R. we Francji pobierała subsydium oficerskie w wysokości 53 fr. miesięcznie, w r. 1837 zmniejszone do 40 fr. W czerwcu 1848 zmniejszono je do 12 fr. 50 centymów, gdyż uznano ją za żonę emigranta, a nie uczestniczkę walk. Na interwencję Adama Jerzego Czartoryskiego przywrócono jej poprzednią wysokość zasiłku. Od 1 VIII 1848 przeniosła się wraz z mężem do Paryża. Dn. 24 II 1852 odebrała złoty pierścień z brylantem z napisem «Souvenir de la Garde Nationale de Besançon». Od października 1852 do listopada 1853 pracowała jako zarządca folwarku Garraud w dobrach Chaugy (dep. Allier), należącego do Władysława Czartoryskiego. W marcu 1853 odebrano jej subsydium rządu francuskiego. W czasie wojny krymskiej zgłosiła się 7 VIII 1855 do służby. Do Turcji udała się 13 IX 1855 z Marsylii na statku «Tabor», na którym płynęli także m. in. W. Czartoryski i Adam Mickiewicz, który nie darzył R-iej sympatią. Dn. 22 IX statek zawinął do Konstantynopola, 3 X wyjechała R. do Burgas, by później powrócić do Skutari. Była podlekarzem przy sztabie Dyw. Kozaków Sułtańskich. Powróciła do Francji 2 III 1857, zamieszkała w Paryżu z mężem przy Boulevard Montparnasse 68 w budynku Wyższej Szkoły Polskiej. Od 7 XI 1860 mieszkali w Aniche (dep. Nord). R. otrzymywała żołd w wysokości 35 fr. miesięcznie. W marcu 1861 oboje Rostkowscy uzyskali nadzwyczajne subsydium od rządu francuskiego w wysokości 100 fr., a od r. 1872 dostawali stałe zasiłki. Wspierało ich także Stow. Podatkowe – Instytucja Czci i Chleba. Datki przysyłali W. Czartoryski, Izabela z Czartoryskich Działyńska. R. w l. 1887–96 otrzymywała wsparcie roczne w wysokości 600 koron austriackich z Fundacji Pelagii Russanowskiej. W r. 1876 bezskutecznie starała się o przyjęcie do Zakładu Św. Kazimierza. W Aniche R. opiekowała się chorymi robotnikami, była szanowana i lubiana przez mieszkańców miasteczka. Na 100. rocznicę jej urodzin urządzono uroczystość jubileuszową z bankietem i wydano specjalną ulotkę. Zmarła 18 VII 1896 w Aniche i pochowana została na miejscowym śródmiejskim (dawnym) cmentarzu.

Z pierwszego małżeństwa z Kluczyckim miała R. syna i córkę, zmarłych przed 1896 r., drugie pozostało bezdzietne. W prasie francuskiej podawano, że była matką 15 dzieci: 12 chłopców i 3 dziewcząt.

 

Bartkowski J., Spis Polaków zmarłych w emigracji od roku 1831, w: Mater. do biogr., geneal. i herald. pol., VII/VIII; Księga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830 zawierająca spis imienny oficerów, podoficerów… Krzyżem Wojskowym Virtuti Militari ozdobionych, Lw. 1881; – Bielecki R., Zarys rozproszenia Wielkiej Emigracji we Francji 1831–1837, W.-Ł. 1986; Ekielski J., Fundacja Pelagii Russanowskiej, Miejsce Piastowe 1931 s. 107–8, 116, 134; Giedroyć F., Służba zdrowia w dawnym Wojsku Polskim, W. 1927 s. 439; Konarska B., Polskie drogi emigracyjne, W. 1986 (część informacji odnosi się do Teodora Rostkowskiego); Musielak H., Polonica w Archiwum Północnej Francji w Lille, „Archeion” T. 62: 1975 s. 130; Sadowski H., Ordery i oznaki zaszczytne w Polsce, W. 1904 s. 159; Wawrzykowska-Wierciochowa D., Sercem i orężem Polsce służyły, W. 1982 (mylne informacje); Zembrzuski L., Złota księga Korpusu Sanitarnego Polskiego 1797–1918, W. 1927 s. 40; – Krosnowski, Almanach hist., I–III; Mickiewicz A., Dzieła wszystkie. Listy, W. 1955 XVI 649–50; Mickiewicz W., Żywot Adama Mickiewicza, P. 1895 IV 425, LXXXIII, CXVIII, CIV–CV; Reiff A., Kalendarzyk na rok 1887, s. 87; Rys ogólny jednorocznych dziejów tułactwa polskiego w Zakładzie Awiniońskim od lutego 1832 do lutego 1833 [b. m. r. w.]; – „L’Ami du Peuple” (Douai) 1884 nr z 6 i 9 IV; „Bulletin Polonais” 1895 nr 82 s. 118, 1896 nr 97 s. 192; „Czas” 1896 nr 170; „Douai Républicain” 1896 nr z 22 VII; „Dzien. Pozn.” R. 38: 1896 nr 169, 170; „L’Echo Douaisien” 1895 nr z 14, 19 IV, 1896 nr z 22 VII; „L’Indépendant” (Douai) 1896 nr z 20 VII; „Narodowiec” (Lens), 1987 nr z 20 X; „Petit Journal” 1883 nr z 15 IV; „La Voix du Nord” (Lille) 1987 nr z 23 X; „Wiad. Pol.” 1855 nr 3; – Arch. Départementales du Nord w Lille: M 142/22; Arch. Départementales de l’Hérault w Montpellier: 44 M 57; Arch. de France w Paryżu: AJ 15 4228; Arch. Municipales d’Aniche; B. Czart.: sygn. 5626, Ew. 953, 968, 971, 1173, 1179, 1230, 1232, 1380, 1069, 1514, 1461, 1930, 1983; B. Korn.: 2408, 2549, BPP 387, 511, 557, 563, 574, 773; Muz. Adama Mickiewicza w Paryżu: sygn. 1062; – Kartoteka oficerów WP 1815–1831 Zbigniewa Zacharewicza z Kr.; – Informacje Henri Musielaka z Aniche (Francja).

Janusz Pezda

 

 
 

Powiązane artykuły

 

Obrona Warszawy w 1831 r.

Powstańcy i cywile opanowali miasto już 30 listopada 1830 r. Namiestnik carski i garnizon rosyjski ewakuował się. Warszawa stała się centrum polityczno-administracyjnym i wojskowym powstania listopadowego,......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Franciszek Bujak

1875-08-16 - 1953-03-21
historyk
 

Ignacy Gierdziejewski

1826-11-03 - 1860-11-24
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Adam Sapieha

1828-12-04 - 1903-07-21
latyfundysta
 

Jan Symior

1879-12-12 - 1959-12-14
salezjanin
 

Czesław Apolinary Szczepański

1885-07-20 - 1961-08-16
sędzia
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.