INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Helena Słomczyńska  

 
 
1909-01-07 - 1971-02-06
 
Biogram został opublikowany w latach 1997-1998 w XXXVIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Słomczyńska z Witkowskich Helena (Halina), pseud. konspiracyjne: ppor. Magdalena, Magdalena (1909–1971), lekarz pediatra. Ur. 7 I w Akimówce na Ukrainie, była córką Władysława Witkowskiego (ur. 1874), lekarza ginekologa, i Marii-Tamary z Taranowskich (zm. 1926).

Uczyła się kolejno: w Państwowym Gimnazjum im. Emilii Plater w Sosnowcu, potem w gimnazjach: ss. urszulanek w Tarnowie (1925/6) i Kołomyi (1926/7), gdzie 20 VI 1927 otrzymała świadectwo dojrzałości. W r. 1928 rozpoczęła na Uniw. Warsz. studia na Wydz. Humanistycznym, ale w pół roku później zachorowała i wyjechała na leczenie do Francji i Belgii. W l. 1929–34 studiowała na Wydz. Lekarskim. Dn. 14 II 1931 wyszła za mąż za Adama Bratysława Słomczyńskiego (zob.). Po uzyskaniu dyplomu lekarza 12 XI 1936 na Uniw. Józefa Piłsudskiego w Warszawie została asystentem w Domu Dziecka im. ks. Boduena w Warszawie przy ul. Nowogrodzkiej 75.

W czasie okupacji niemieckiej S. ukrywała tam dzieci żydowskie, a także na prośbę prof. Edwarda Lotha od r. 1941 prowadziła na terenie miasta kursy dla sanitariuszek Związku Walki Zbrojnej, późniejszej Armii Krajowej (AK). Podczas powstania warszawskiego związana z Batalionem AK «Chrobry I», kierowała punktem opatrunkowym w Arsenale do 22 VIII. Po upadku Arsenału przeniosła się z rannymi na ul. Miodową 20, potem była lekarzem szpitala w Min. Sprawiedliwości (ul. Długa 7). Działała (pod pseud. ppor. Magdalena, bądź Magdalena), mimo że formalnie nie była zaprzysiężona. Po powstaniu, od listopada 1944 do stycznia 1945, przebywała w Rawie Mazowieckiej, skąd po zakończeniu działań wojennych powróciła do Warszawy i kontynuowała pracę w Państwowym Domu Matki i Dziecka (dawny Dom Dziecka im. ks. Boduena) jako asystent lekarz pediatra. Od czerwca do listopada 1946 była dyrektorem tego zakładu, przyczyniła się do jego odbudowy po zniszczeniach wojennych i broniła go przed likwidacją.

W l. 1948–9 S. była ordynatorem oddziału noworodków w Centralnym Szpitalu Min. Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie. Dn. 1 XII 1949 została dyrektorem Dep. Matki i Dziecka w Min. Zdrowia. Przyczyniła się wówczas do organizacji placówek opieki nad matką i dzieckiem, m. in. tworząc pierwsze izby porodowe. Po odwołaniu ze stanowiska 28 II 1954 była naczelnym redaktorem tygodnika „Służba Zdrowia” aż do przejścia na emeryturę w r. 1969. Przez pewien czas pracowała również jako lekarz pediatra w Lecznicy Min. Zdrowia (brak bliższych danych).

S. propagowała oświatę sanitarną, w szczególności wiedzę o zasadach prawidłowej pielęgnacji i wychowywaniu niemowląt. Ogłosiła Kalendarz matki i dziecka (W. 1954), To o mnie mamo… (W. 1964), a przede wszystkim książkę, która ukazała się w 10 wydaniach Chcę mieć zdrowe dziecko (W. 1955), od r. 1964 pt. Moje dziecko i ja, łącznie w nakładzie 1,5 mln egzemplarzy. W „Służbie Zrowia” zamieściła wiele artykułów dotyczących organizacji służby zdrowia i związków zawodowych. Była też redaktorem „Pamiętnika X Zjazdu Pediatrów Polskich w Szczecinie w dniach 9–11 września 1954 r.” (W. 1955). Już po jej śmierci ukazała się wspólna z Hanną Michalak-Wiejak praca Choroby zakaźne wieku dziecięcego. Profilaktyka i opieka nad dzieckiem chorym (W. 1972).

S. była działaczką w Tow. Świadomego Macierzyństwa (w l. 1962–6 – sekretarz generalny), w Związku Zawodowym Pracowników Służby Zdrowia. Ponadto była członkiem Polskiego Tow. Pediatrów, Ligi Kobiet, i Stow. Dziennikarzy Polskich. Od r. 1948 należała do Polskiej Partii Robotniczej, później do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Zmarła w Warszawie 6 II 1971, pochowana została na cmentarzu Powązkowskim (kw. 157–I–7/8). Była odznaczona m. in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Walecznych (za powstanie warszawskie) i odznaką Zasłużonego Pracownika Służby Zdrowia.

W małżeństwie z Adamem Bratysławem Słomczyńskim S. miała syna Marka (zob. życiorys męża).

 

Konopka, Pol. bibliogr. lek. 1949–65 (jako Halina lub Helena); Encyklopedia Warszawy, W. 1994; Cmentarz Powązkowski w Warszawie, W. 1984 s. 117; Rocznik lekarski RP na r. 1938, W.; Spis fachowych pracowników służby zdrowia, W. 1961, W. 1964; Urzędowy spis lekarzy, W. 1939; Verzeichnis der Mitglieder des Heilberufe im Generalgouvernement, Kr. 1944 (jako Witkowska); – Bayer S., Służba zdrowia Warszawy w walce z okupantem 1939–1945, W. 1985; Ludność cywilna w obronie Warszawy, W. 1974 I [cz.] 1; – Wspomnienia pośmiertne z r. 1971: „Pediatria Pol.” nr 6 s. 821–2 (I. Brzozowska, fot.), „Służba Zdrowia” nr 7 s. 3 (E. Czaplicka, fot.); – Nekrologi z r. 1971: „Głos Pracy” nr 33, „Kur. Pol.” nr 34, „Służba Zdrowia” nr 7, „Stolica” nr 10 s. 11 (fot.), „Tryb. Ludu” nr 40, „Życie Warszawy” nr 34–6, 38; – Arch. Dep. Kadr Min. Zdrowia i Opieki Społ. w W.: Akta osobowe S-iej; Arch. Uniw. Warsz.: Nr albumu 27653 (fot.); Gł. B. Lek., Zbiory specjalne: Fragebogen zur erstmaligen Meldung der Heilberufe (z 12 IX 1940).

Jan W. Chojna

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Kazimierz Funk

1884-02-23 - 1967-11-19
biochemik
 

Wiktor Julian Biegański

1892-11-17 - 1974-01-19
reżyser filmowy
 

Zygmunt Rafał Puławski

1901-10-24 - 1931-03-21
pilot
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Jan Rożeński

1904-01-30 - 1968-07-27
nauczyciel
 

Walerian Kryciński

1852-04-15 - 1929-03-06
malarz
 
 

Zuzanna Morawska

1848-08-11 - 1922-01-06
pedagog
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.