INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Herasym Daniłowicz Smotrycki      strona tytułowa Biblii Ostrogskiej

Herasym Daniłowicz Smotrycki  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1999-2000 w XXXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Smotrycki (Smotrzycki) Daniłowicz Herasym (zm. 1594), podstarości kamieniecki, pierwszy rektor Akademii Ostrogskiej, obrońca prawosławia. Ur. w rodzinie szlacheckiej w Smotryczu pod Kamieńcem Podolskim, był synem diaka Daniły, kopisty.

S. uważany był za człowieka wykształconego, cieszył się wśród współczesnych sławą uczonego – «peršij ruskij bogoslov». Do r. 1576 był podstarościm kamienieckim i pisarzem grodzkim. Następnie udał się na Wołyń, gdzie związał się z ks. Konstantym Wasylem Ostrogskim, woj. kijowskim, który mianował go swoim podskarbim. Został też ok. 1580 r. pierwszym rektorem Akad. Ostrogskiej. Wraz z Iwanem Fiodorowem kierowali pracami drukarni ostrogskiej, a sam S. brał udział w przygotowaniu Biblii ostrogskiej (1580–1), odpowiadając za zgodność przekładu cerkiewnosłowiańskiego z teologią prawosławną. Był też autorem przedmowy do niej oraz wierszowanego tekstu na cześć herbu Ostrogskich i Biblii ostrogskiej.

W r. 1587 wyszło z ostrogskiej oficyny jego dzieło Ključ carstva nebesnogo, dedykowane synowi ks. Konstantego – Aleksandrowi Ostrogskiemu, polemizujące z Benedyktem Herbestem w związku z planowaną unią Kościoła prawosławnego w Polsce z Kościołem katolickim. Dołączył S. do niego satyryczny utwór pt. Kalendar rimskij novij, przeciw wprowadzeniu kalendarza gregoriańskiego. S. był ponadto autorem wielu innych, nie zachowanych utworów, także wierszowanych, o czym wspomina Z. Kopysteński w „Palinodii”. Za oddawane Ostrogskiemu zasługi otrzymał dwie wsie: Bakajówkę i Borysówkę. Zmarł w r. 1594.

Pozostawił S. synów: Stefana i Melecjusza (zob.).

 

Estreicher; Drukarze dawnej Pol., IV; Ukraïns’ka radjans’ka encyklopedija, XIII; Ukraïns’ki pys’mennyki. Biobibliografičnyj slovnyk, Wyd. L. Machnovec, Kyïv 1960 I 544–6; – Bendza M., W czterechsetlecie wydania Biblii ostrogskiej 1581–1981, „Roczn. Teolog.” R. 23: 1981 s. 51–2; Brückner A., Spory o unię w dawnej literaturze, „Kwart. Hist.” R. 10: 1896 s. 586–7; Charlampovič K., Zapadnorusskija pravoslavnyja školy XVI i načala XVII veka, Kazan’ 1898; Chodynicki K., Kościół prawosławny a Rzeczpospolita Polska 1370–1634, W. 1934; „Fedorowskie čtenija” 1981, Wyd. E. L. Nemirovskij, Moskva 1985; Frick D. A., Meletij Smotryc’kyj, Cambridge, Mass. 1995; Golubev S., Opisanie i istolkovanie dvorjanskich gerbov južnorusskich familij, „Trudy Kievskoj duchovnoj akademii” 1872 nr 10 s. 295–382; Hruševs’kyj G., Istorija, VI; tenże, Istorija ukraïns’koï literatury, Kyïv 1995 IV; Jaremenko P. K. Gerasym Smotryc’kyj, „Radjans’ke literaturoznavstvo”, 1960 nr 5; Kempa T., Konstanty Wasyl Ostrogski, Tor. 1997; Makarij mitr., Istorija russkoj cerkvi, Moskva 1996 V; Micko I.I., Ostroz’ka-slovjano-greko-latyns’ka akademija (1576–1636), Kyïv 1990; Ukraïns’ka poezija. Kinec’ XVI – počatok XVII st., Wyd. V. P. Kolosova, V. I. Krekoteń, Kiev 1987; Voznjak M., Istorija ukraïns’koï literatury, L’viv 1929 II; – Arch. Jugo-Zap. Rossii, VII cz. I s. 232–65 (Kljucz carstva nebesnogo, Kalendar rimskij novij), VIII s. 56; Litterae episcoporum historiam Ucrainae illustrantes, Ed. A. G. Welykyj, Romae 1972 I s. 218; S. Josaphat Hieromartyr. Documenta Romana beatificationis et canonizationis, Ed. A. G. Welykyj, Romae 1955 II 70; Smotrycki M., Elenchus pism uszczypliwych (reprint Collected Works of Meletij Smotryc’kyj), Cambridge, Mass. 1987; tenże, Obrona verificaciej, Vilnius 1621, tamże; Susza J., Saulus et Paulus Ruthenae unionis sanguine B. Josaphat transformatus, Romae 1666 s. 14–16.

Teresa Chynczewska-Hennel

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.