INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Marek Szarfenberger Ostrogórski      Biust Marka Ostrogórskiego w Kaplicy Kampianowskiej - grafika w: Władysław ŁOZIŃSKI, Patrycyat i mieszczaństwo lwowskie w XVI i XVII wieku, Lwów 1892, s. 164 - w zbiorach Biblioteki Narodowej w Krakowie - źródło kopii cyfrowej: POLONA.pl

Marek Szarfenberger Ostrogórski  

 
 
1569 - 1617-03-20
Biogram został opublikowany w latach 2010-2011 w XLVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Szarfenberger Ostrogórski (Ostrogórski) Marek (1569–1617), kupiec, syndyk i ławnik lwowski.

Był wnukiem Marka Szarfenberga (zob.), prawdopodobnie synem Stanisława Szarfenbergera (zob.) i Anny, córki Fryderyka Tanigela (Daniela), właściciela młyna papierniczego na Prądniku, bratankiem Mikołaja Szarfenbergera (zob.) i Walentego Szarfenbergera (zob.), ciotecznym bratem Mateusza Siebeneichera (zob.) i stryjecznym bratem Jana Szarfenberga (zob.). Wg Stanisława Tomkowicza mógł być synem Walentego, jednak wśród jego dzieci nie wymieniano syna o tym imieniu.

Pod koniec XVI w. przeniósł się S. z Krakowa do Lwowa i za poręczeniem swego teścia Pawła Kampiana (zob.) oraz Andrzeja Mądrowicza i Adama Śmieszka przyjął 7 VII 1597 lwowskie prawo miejskie. Zajmował się handlem suszonymi i solonymi rybami, które dostarczał m.in. na dwór króla Zygmunta III oraz był właścicielem kramu sukiennego. Po śmierci teścia opublikował w r. 1601 Na pogrzeb Pana Pawła Novicampiana medika [...] wiersz żałobny; odziedziczył po teściu część kamienicy Kampianowskiej w Rynku. Od r. 1603 co najmniej do r. 1612 (z następnych czterech lat brak spisów) wchodził jako przedstawiciel kupców w skład kolegium czterdziestu mężów (trzeciego ordynku). W r. 1607 zapisał Marcinowi i Agnieszce Świeckowiczom 1 tys. złp. na odziedziczonej po ojcu części kamienicy przy ul. św. Anny (obecnie nr 6) w Krakowie (określanej w r. 1596 jako «domus Stanislai Szarfenberger»); część tę sprzedał w r. 1611. W l. 1608–9 pełnił funkcję syndyka miejskiego we Lwowie; był m.in. autorem kontraktu, podpisanego 21 VI 1608 w Krakowie między lwowską Radą Miejską a jezuitami w sprawie oddania zakonowi nieruchomości pod budowę kolegium. W r. 1613 wytoczył szwagrowi Marcinowi Kampianowi (zob.) proces o przywłaszczenie ruchomości, w tym 31 książek i siedmiu map. Na otrzymanym przez żonę w spadku po ojcu gruncie na Kaleczej Górze, na przedmieściu halickim, wybudował dwa domy, a w r. 1616 ufundował przytułek dla ubogich, zwany szpitalem św. Łazarza. Dn. 22 II 1617 został obrany ławnikiem. Był członkiem bractwa różańcowego przy kościele Dominikanów. Zmarł 20 III 1617, został pochowany prawdopodobnie w kaplicy Kampianów w katedrze łacińskiej we Lwowie. Wdowa ufundowała w pobliżu Kaleczej Góry kościół p. wezw. św. Marka (obecnie nieistniejący). Szpital św. Łazarza przeszedł w r. 1618 na własność bractwa różańcowego przy kościele Dominikanów, a w r.n. został przeniesiony na drogę Sokolnicką (obecnie ul. Kopernika), gdzie ok. r. 1621 wybudowano kościół p. wezw. św. Łazarza.

W zawartym przed r. 1598 małżeństwie z Zuzanną (1566–1632), córką Pawła Kampiana, miał S. co najmniej dwoje dzieci, syna Wojciecha i córkę Annę. Wojciech (zm. przed 1642) był w l. 1631–5 członkiem kolegium czterdziestu mężów. Jako przewodniczący (regent) kolegium wprowadził w r. 1634 ścisłą kontrolę żydowskiego handlu oraz oskarżył Żydów przed królem Władysławem IV o osłabianie murów miejskich. Za zgodą Rady Miejskiej przejął w r. 1635 dzierżawione dotąd przez Jakuba Gombrychta opłaty gorzałczane, sztukowe i mostowe. W testamencie zapisał 2 tys. złp. na ozdobienie katedry łacińskiej stiukami i polichromią «ad instar Bernardinorum». W zawartym w r. 1623 małżeństwie z Katarzyną Wolfowiczówną (zm. 1640) miał córkę Cecylię, od r. 1642 żonę Aleksandra Giszy. Córka S-a Anna (ok. 1598 – 1652) była żoną Marcina Groswajera (zob.); w intencji szczęśliwego powrotu męża z Gdańska złożyła 11 IV 1644 przy obrazie Matki Boskiej Łaskawej w katedrze łacińskiej votum w postaci srebrnej tabliczki, «na której osoba jedna jest wyryta». Córka Anny i Marcina, Rozalia Groswajerówna, 1.v. Złotorowiczowa, została w r. 1656 trzecią żoną Józefa Bartłomieja Zimorowica, który prawdopodobnie ułożył tekst epitafium S-a i jego żony w kaplicy Kampianów.

 

Nagrobek z rzeźbionym popiersiem S-a w kaplicy Kampianów w katedrze łacińskiej we Lw., fot. w: Lubčenko V. F., L’vivs’ka skul’ptura XVI–XVII stolit’, Kyïv 1981 s. 103; – Estreicher, XXVIII 218, XXIX 364–5, XXX 211; Kapral M., Urzędnicy miasta Lwowa w XIII–XVIII wieku, Tor. 2008; – Bałaban M., Żydzi lwowscy na przełomie XVIgo i XVIIgo wieku, Lw. 1906 s. 141–2, 163–4, 168–9, 438–40; Chodynicki I., Historia stołecznego królestw Galicji i Lodomerii miasta Lwowa, Lw. 1829 s. 394–5; Drukarze dawnej Pol., VI 156; Gębarowicz M., Szkice z historii sztuki XVII w., Tor. 1966 (dot. syna, Wojciecha); Łoziński W., Patrycjat i mieszczaństwo lwowskie w XVI i XVII wieku, Lw. 1902; Papée F., Historia m. Lwowa w zarysie, Lw. 1924 s. 112; Rasp K. W., Opisanie Zakładu dla Mieszczan Kalek u św. Łazarza we Lwowie, Lw. 1867 s. 10–12; Różycki E., Książka polska i księgozbiory we Lwowie w epoce renesansu i baroku, Wr. 1994 s. 218; – Album civium Leopoliensium. Rejestry przyjęć do prawa miejskiego we Lwowie 1388–1783, Wyd. A. Janeczek, P.–W. 2005 I; Cracovia impressorum XV et XVI saeculorum, Ed. J. Ptaśnik, Lw. 1922 s. 65 (wstęp poza indeksem); Materiały do biografii Józefa Bartłomieja i Szymona Zimorowiczów (Ozimków), Wyd. K. J. Heck, Arch. do Dziej. Liter., VIII 215–17, 228–31; Materiały źródłowe do dziejów kultury i sztuki XVI–XVIII w., Oprac. M. Gębarowicz, Wr. 1973 s. 318 (dot. córki, Anny); Studzieński A., Lutnia Apollinowa [...] Panu Woyciechowi Ostrogorskiemu i Pannie Katarzynie Wolffowicownie..., Lw. 1623; Ślachetka I., Trzy lutnie brzmiące [...] na fortunny weselny akt [...] P. Alexandrowi Giszy i Jej Mości Pannie Caeciliej Ostrogorskiej..., Kr. 1642; Tomkowicz S., Przyczynki do historii kultury Krakowa w pierwszej połowie XVII w., Lw. 1912 s. 307–9; – Informacje Bogdany Feloniuk ze Lw. na podstawie kwerendy w: Central’nyj deržavnyj istoryčnyj archiv Ukraïny we Lw. (F. 52 op. 2 spr. 26 s. 365, spr. 27 s. 268, 1161).

Agnieszka Biedrzycka

 

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.