Młodowska Jadwiga (1882–1934), pedagog, działaczka społeczna. Ur. 27 VI w Piotrkowie Trybunalskim, była córką znanego adwokata piotrkowskiego Stefana i Heleny z Mączewskich. Szkołę średnią ukończyła w Piotrkowie, a maturę złożyła w Gimnazjum Św. Anny w Krakowie w r. 1902. Następnie w l. 1903–8 studiowała biologię i chemię na Wydziale Filozoficznym UJ, pracując jednocześnie w zakładzie embriologii UJ pod kierunkiem prof. E. Godlewskiego. W tym czasie w jej tłumaczeniu ukazała się praca A. Forela „Alkohol, dziedziczność i życie płciowe” (W. 1907). Napisała pracę doktorską pt. Z histogenezy mięśni szkieletowych (Rozpr. AU Wydz. Mat.-Przyr. Dz. B, Kr. 1908 XLVIII). Doktorat filozofii uzyskała w kwietniu 1910. W l. 1912–16 M. uczyła geografii, przyrody i języka niemieckiego w szkole Marii Ramułtowej w Krakowie, gdzie z jej inicjatywy wprowadzono w dotychczasowych formach nauczania szereg zmian, takich jak lekcje geografii połączone z wycieczkami krajoznawczymi, ilustrowanie nauki obrazami świetlnymi czy inicjowanie zajęć slöjdu. Przeprowadzała w szkole również badania poziomu inteligencji dzieci testami Bineta i Dawida. W r. 1917 opracowała i wydała wraz z Józefą Berggruen i Bronisławą Bobrowską Pogadanki przyrodnicze opracowane metodycznie dla szkół początkowych (Kr. 1917). Pisywała też artykuły z zakresu embriologii zwierząt niższych publikowane w „Kosmosie” i „Wszechświecie”. Współpracowała z krakowskim oddziałem Uniwersytetu Ludowego i Tow. Kultury Polskiej. Była członkiem zarządu krakowskiego Koła Ligi Kobiet i pracowała w sekcji opieki nad dziećmi i rodzinami legionistów oraz sekcji kulturalnej. Zajmowała się także organizowaniem «Ognisk» i półkolonii dla dzieci legionistów.
W lipcu 1919 M. przystąpiła do organizowania Państwowego Żeńskiego Seminarium Nauczycielskiego w Chełmie Lubelskim i była jego dyrektorką do śmierci. Seminarium jako pierwsza szkoła w Polsce zastosowało w r. 1926 system pracowniany (daltoński). M. była inicjatorką i gorącą rzeczniczką tej metody, którą poznała w czasie wyjazdu do Anglii. Eksperyment w Chełmie stał się głośny w kraju i szkoła była odwiedzana przez liczne wycieczki nauczycielskie dla zapoznania się z jego wynikami. M. opracowała elementarz obrazkowy dostosowany do systemu daltońskiego, który nie został jednak wydany. Wygłaszała liczne odczyty na temat nowej metody na zebraniach i zjazdach nauczycielskich w Lublinie, Łodzi, Krakowie, Warszawie i Wilnie. Pod jej redakcją, a niewątpliwie w dużej części jej autorstwa ukazała się praca System daltoński w szkole polskiej. (Sprawozdanie rocznej pracy systemem daltońskim w Państwowym Żeńskim Seminarium Nauczycielskim w Chełmie Lubelskim) (Chełm [1928)]. Publikowała artykuły o tej tematyce w „Szkole Powszechnej”, „Ruchu Pedagogicznym”, „Ognisku Nauczycielskim” i „Dzienniku Urzędowym Kuratorium Okręgu Szkolnego Lubelskiego”, a także artykuł Les écoles nouvelles en Pologne w wydawnictwie „L’Éducation en Pologne” (Genéve 1931). Odrzuciła propozycje objęcia asystentury w UJ (1923) i wizytatorstwa szkół średnich w Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego (1929).
Wybrana w r. 1929 przewodniczącą Rady Szkolnej miasta Chełma, M. broniła interesów szkolnictwa, zdobywała fundusze na akcje dożywiania dzieci, a także zajmowała się organizacją półkolonii, kolonii i obozów dla dzieci szkolnych. Z jej inicjatywy powstało w Chełmie Tow. Opieki nad Dzieckiem organizujące zbiórki i rozdawnictwo ciepłej odzieży, opiekujące się opuszczonymi dziećmi, a także propagujące poprzez odczyty wiedzę z zakresu higieny i psychologii dziecka. M. była działaczką Oddziału Powiatowego Związku Nauczycielstwa Polskiego i przez pewien okres czasu przewodniczącą sekcji pedagogicznej i sekcji szkół średnich. Była też przewodniczącą Rady Nadzorczej spółdzielczej księgarni nauczycielskiej «Promyk» i z jej ramienia organizowała dla mieszkańców Chełma wieczory literackie. Zmarła w Krakowie 10 VIII 1934, pochowana została na starym cmentarzu w Chełmie. Pogrzeb M-iej był wielką manifestacją ludności Chełma. Odznaczona była dwukrotnie Złotym Krzyżem Zasługi oraz pośmiertnie Oficerskim Krzyżem Orderu Polonia Restituta. W r. 1935 nazwano jedną z ulic Chełma jej imieniem. Od r. 1964 imieniem Młodowskiej nazwane było Liceum Pedagogiczne dla Wychowawczyń Przedszkoli, obecnie Studium Wychowania Przedszkolnego w Chełmie Lubelskim.
Bobowska H., Wspomnienia o działalności śp. Dr. J. Młodowskiej, „Dzien. Urzęd. Kuratorium Okręgu Szkol. Lub.” R. 7: 1935 nr 6 s. 237–42; Bobrowska B., Dr J. Młodowska (Wychowawczyni i pracownica społeczna), Kr. 1935 (fot.); Dobrowolski S., Nowacki T., Szkoły eksperymentalne w Polsce 1900–1964, W. 1966; Śp. dr J. Młodowska, „Głos Nauczycielski” 1934 nr 8 s. 164–5; – Spis nauczycieli Zagórowskiego; – „Ilustr. Kur. Codz.” 1934 nr 223 s. 16 (nekrolog); Jednodniówka Państwowego Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego w Chełmie wydana z racji dziesięciolecia szkoły 1919–1928, Chełm 1929; – Arch. UJ: W.F. II 478 Młodowska Jadwiga, S. II 515; – Materiały rękopiśmienne i fotografie w posiadaniu Studium Wychowania Przedszkolnego w Chełmie Lubelskim i siostrzenicy Anieli Mączewskiej w Łodzi; – Relacje pisemne Anny Plutowej z Chełma i Anieli Mączewskiej z Łodzi.
Stanisław Konarski