Kostrzewski Jakub (zm. 1798), lekarz, profesor medycyny we Lwowie. Ur. w Warszawie, był synem Jana Chryzostoma, lekarza, i Marii Schindler. Studia filozoficzne i medyczne odbył w Wiedniu, składając z obu kierunków doktoraty. Z medycyny doktoryzował się na podstawie pracy De gratiola (Wiedeń 1775), w której opisał m. in. ciekawy wypadek wyleczenia syfilisu wyciągiem z konitrudu. Już w czasie studiów wytypował go A. Stoerck, dyrektor studium medycznego w Wiedniu, na wykładowcę anatomii w organizowanej właśnie przez Austrię pierwszej we Lwowie szkole medycznej, tzw. Collegium Medicum; polecił mu też, tytułem próby, napisać podręcznik położnictwa w języku polskim. K. wywiązał się z tego zadania, jak na swój młody wiek, doskonale, a jego Sztuka babienia ku nieuchronnej dzieci przy porodzie odbierających potrzebie (Lw. 1774) uznana została za najlepszy wówczas polski podręcznik położnictwa i zaraz przetłumaczono ją w r. 1775 na język niemiecki. Z nie znanych przyczyn K. nie objął we Lwowie wykładów anatomii, choć wszedł w skład Collegium Medicum, ani też nie wprowadzono tam jego kompendium położnictwa, gdyż nagle władze austriackie poleciły mu przetłumaczyć na język polski pracę wiedeńskiego profesora ginekologii R. Steindele i tegoż „Księga o sztuce babienia” (Lw. 1777, 1786) została zatwierdzona w Galicji jako podręcznik oficjalny tej dyscypliny. Mimo tych zawodów K. liczył na karierę we Lwowie, skoro w r. 1775 sprzedał odziedziczoną w Warszawie aptekę, a w r. 1780 kamienicę. W l. 1776–81 pracował K. jako fizyk bełski, w l. 1781–2 studiował weterynarię w Wiedniu. Przetłumaczył wtedy na język polski dzieło ojca weterynarii wiedeńskiej J. Wolsteina, pt. „Uwagi nad zarazami bydła” (Wiedeń 1782). W l. 1783–6 był K. profesorem fizjologii i tzw. materia medica uniwersytetu lwowskiego, w r. 1786 dziekanem i dyrektorem studium medycznego. We Lwowie przetłumaczył dwa dalsze dzieła J. Wolsteina: po polsku „Księgę o zarazach bydła dla chłopów” (Lw. 1784) i po łacinie „Observationes circa luem peccundum” (Lw. 1785). K. położył duże zasługi dla stworzenia polskiej terminologii ginekologicznej i weterynaryjnej. Z końcem 1786 r. zrezygnował nagle z kariery uniwersyteckiej i przeniósł się na stanowisko lekarza domowego Zamoyskich (którym już poprzednio dedykował wszystkie tłumaczenia prac Wolsteina). Zmarł w Zamościu w r. 1798.
W. Enc. Ilustr.; Giedroyć, Źródła do dziej. medycyny, s. 376–7; – Kośmiński, Słownik lekarzów, s. 240; Millak, Słownik lekarzy wet.; Boniecki, V 385, XI 361; Poczet szlachty galicyjskiej i bukowińskiej, Lw. 1857 s. 120; – Brauer W., Polskie piśmiennictwo położnicze XVIII wieku, „Arch. Hist. Med.” 1934 s. 60–77; Finkel L., Starzyński S., Historia Uniwersytetu Lwowskiego, Lw. 1894 I 38, 50; Hanecki M., Lekarze polscy, wychowankowie uniwersytetu wiedeńskiego, „Arch. Hist. Med.” 1964 z. 1–2; Perenc A., Historia lecznictwa zwierząt w Polsce, Wr. 1959 s. 104, 106, 113; Szumowski W., Galicja pod względem medycznym za Jędrzeja Krupińskiego, Lw. 1907 s. 18, 81–2, 89–90, 113, 197–202, 288–92; Wachholz L., Wiedeńczycy, „Pol. Gaz. Lek.” 1932 nr 24–5.
Stanisław Brzozowski