Kries Jan Albin (1716–1785), rektor toruńskiego gimnazjum akademickiego. Ur. 15 VIII w Lehesten (Turyngia), syn rzemieślnika budowlanego Jana Pawła oraz Ewy Barbary z Neumeistrów. Od r. 1727 pobierał nauki w gimnazjum w Gotha, a od r. 1736 na uniwersytecie w Jenie, gdzie studiował głównie filozofię i matematykę, oraz w Getyndze (od 1739), gdzie uzyskał stypendium, które umożliwiło mu ukończenie słynnego seminarium filologicznego J. M. Gesnera. W r. 1742 uzyskał K. magisterium filozofii i z polecenia Gesnera, spokrewnionego z toruńską rodziną Geretów, został wezwany w r. 1742 na profesora zwycz. gimnazjum toruńskiego. Pozostawał K. na tym stanowisku przez długie lata za rektorów Zorna, J. W. Oedera (który był jego przyjacielem z Getyngi) oraz Jetza. W r. 1761 K., który ożenił się z Konstancją Geret, siostrą wpływowego S. L. Gereta, został mianowany rektorem szkoły. Pozostał nim aż do śmierci, mimo iż proponowano mu w r. 1765 rektorat słynnego gimnazjum w Gotha. Okres rządów K-a był dla toruńskiej szkoły ostatnim okresem względnie pomyślnego istnienia. Mimo trudnych lat 1768–72 potrafił utrzymać wielką tradycję szkoły, gromadząc wokół siebie wybitne siły. W swej twórczości naukowej był K. filologiem klasycznym i historykiem. Uwagę zwróciła już jego dysputa z Getyngi De hymnis veterum maxime Graecorum dissertano… (1742). W r. 1754 przygotował K. okolicznościową rozprawkę historyczną pt. Memoria saecularis diei quo ante hos trecentos annos Prussia excusso tyrannidos cruciferorum iugo…, w której sławił opiekę królów polskich nad Toruniem. Był K. członkiem Societas Latina Jenensis i utrzymywał liczne kontakty naukowe w kraju i za granicą (Gesner, A. F. Büsching, Ch. F. Nicolai, A. L. Schlözer, J. A. Jabłonowski). Liczne rozprawki K-a nie dochowały się do naszych czasów, podobnie jak nie zachowały się zbierane przezeń materiały do dziejów toruńskiego gimnazjum. K. zmarł 22 II 1785 r. Poświęcono mu panegiryki J. W. Oedera (1742), K. D. Klesela (1751) i pośmiertny B. G. Henniga. K. po śmierci pierwszej żony ożenił się w r. 1762 z córką pastora Luizą Z. Liebelt. Miał z obu małżeństw 10 dzieci, w tym kilkoro wybitnych.
Spośród synów K-a, którzy szukali kariery w oświeceniowej Warszawie, wymienić należy Jana Krzysztofa, lektora gimnazjum toruńskiego (1781–1783), a następnie nauczyciela języka i literatury niemieckiej w Szkole Rycerskiej (1783–94). Nataniel B. Kries (1772–1852) wszedł posiadanym majątkiem w skład klasy ziemiańskiej Prus Zachodnich i w r. 1840 został uszlachcony. Najwybitniejszym synem K-a był Fryderyk Krzysztof (1768–1849), wychowanek Torunia i Getyngi, któremu proponowano w r.1800 rektorat szkoły toruńskiej; przyjaciel A. Humboldta, A. W. Schlegela i K. Brentano, poszedł drogą pracy naukowej w dziedzinie nauk ścisłych na terenie Niemiec.
Estreicher; Altpreuss. Biogr., I 367–9; Goldbeck J. F., Literarische Nachrichten, Berlin-Leipzig 1781–3 I–II; – Dunajówna M., Z dziejów toruńskiego czasopisma „Thornische Wöchentliche Nachrichten und Anzeigen” (1760–1772), Tor. 1960; Dzieje Torunia, Pod red. K. Tymienieckiego, Tor. 1933; Tync S., Toruńska szkoła polska dla Niemców 1568–1793, „Przegl. Zach.” R. 8: 1952 z. 11–2 s. 465; – Hennig B. G., Memoria Joannis Albini Kriesii…, Tor. 1785; – Książnica Miejska w Toruniu: rkp. nr 28 (Album Studiosorum Gimnazjum Toruńskiego), nr 125 (Noctium Thorunensium Pars Prima… compilavit Sammet J. S.).
Stanisław Salmonowicz