Szetela Jan Bolesław (1912–1994), ksiądz rzymskokatolicki, więzień sowieckich łagrów.
Ur. 27 XII w Grodzisku (pow. strzyżowski), był jednym z siedmiorga dzieci Wincentego (1882–1950), rolnika, i Honoraty z Niemców (zm. 1967). Dwóch braci S-i zostało księżmi rzymskokatolickimi. Stanisław, w zakonie Ludwik (1918–1999), franciszkanin konwentualny, był w l. 1959–65 rektorem Niższego Seminarium Duchownego w Legnicy, w l. 1968–71 prowincjałem Prow. św. Antoniego i bł. Jakuba Strzemię z siedzibą w Krakowie, następnie gwardianem klasztoru i proboszczem w Głogówku, od r. 1977 ekonomem klasztoru w Krakowie, od r. 1980 gwardianem klasztoru i proboszczem w Rychwałdzie koło Żywca oraz duszpasterzem niewidomych archidiec. krakowskiej, od r. 1983 gwardianem w klasztorze w Krakowie, a w l. 1989–92 gwardianem i proboszczem paraf. franciszkańskiej w Sanoku. Tadeusz (1925–2008) był katechetą w Rzeszowie, od r. 1992 pełnił funkcję duszpasterza Światowego Związku Żołnierzy AK w diec. rzeszowskiej.
Po ukończeniu szkoły ludowej w Grodzisku S. uczęszczał od r. 1923 do Prywatnego Gimnazjum w Strzyżowie, gdzie w r. 1931 zdał maturę. W r. 1932 wstąpił do rzymskokatolickiego seminarium duchownego w Przemyślu. Był tam prezesem seminaryjnego Koła Misyjnego. Dn. 24 VI 1937 w Przemyślu przyjął z rąk bp. Franciszka Bardy święcenia kapłańskie, po czym 1 VIII 1937 objął funkcję wikariusza w parafii p. wezw. św. Marcina w Nowym Mieście (pow. dobromilski); uczył religii w szkołach powszechnych. Latem 1939 skierowano go do parafii w Niebieszczanach (pow. sanocki), jednak na prośbę proboszcza i dziekana dobromilskiego Józefa Budowskiego pozostał w parafii nowomiejskiej.
Po wybuchu drugiej wojny światowej, w r. 1939, i zajęciu Nowego Miasta przez wojska sowieckie S., mimo zakazów i ograniczeń, organizował pomoc dla parafian aresztowanych i deportowanych, m.in. wysyłał im paczki z żywnością, ubraniami oraz ukrytymi w nich dewocjonaliami. Prawdopodobnie wówczas przyjął obywatelstwo ZSRR. Po nastaniu okupacji niemieckiej, w r. 1941, był przez kilka miesięcy przewodniczącym miejscowej placówki opiekuńczej podległej Polskiemu Komitetowi Opiekuńczemu w Samborze lub Drohobyczu, działającemu w ramach Rady Głównej Opiekuńczej. Wobec postępującej choroby proboszcza pełnił od r. 1942 obowiązki administratora parafii. Po ponownym zajęciu w lipcu 1944 Nowego Miasta przez wojska sowieckie część parafian z proboszczem Budowskim wyjechała w r. 1946 do Polski. S. po poufnej konsultacji z bp. Bardą (16 IV t.r.) zdecydował się pozostać w ZSRR. Obsługiwał placówki duszpasterskie w Nowym Mieście, Błozwi Górnej, Łobzowie oraz w l. 1945–7 w Niżankowicach, a więzionym parafianom wysyłał paczki żywnościowe; udzielał też posługi duszpasterskiej grekokatolikom. Nieustannie spotykał się z groźbami i restrykcjami władz sowieckich: był wielokrotnie zatrzymywany w areszcie na kilkanaście godzin, a jego plebanię zajęto na cele publiczne. Dn. 11 VIII 1950 został aresztowany i obsługiwane przez niego kościoły zamknięto. Osadzony w areszcie śledczym w Drohobyczu, był od 1 XI t.r. więziony w Stryju. Oskarżano go o posiadanie radiostacji i przedwojennej prasy religijnej, niepłacenie podatków, współpracę z Gestapo w czasie okupacji niemieckiej, a także katechizację dorosłych i dzieci oraz posługę wśród wiernych obrządku greckokatolickiego. Prawdopodobnie 15 II 1951 został skazany w trybie zaocznym przez Kolegium Specjalne («trójkę») na dziesięć lat zesłania do łagrów i pięć lat pozbawienia praw obywatelskich. Transportem kolejowym przez Lwów, Moskwę i Pietropawłowsk został przewieziony do Karagandy (Kazachska Socjalistyczna Republika Radziecka) i skierowany do «karłagu», gdzie pracował w kopalni węgla kamiennego. Po złamaniu nogi w październiku 1951 przydzielono go wiosną r.n. do brygady inwalidzkiej, w której pracował m.in. jako felczer. Wiosną 1953 został maszynistą kopalnianej kolejki (wg innych źródeł obsługiwał kopalnianą windę). Za podejmowane próby posługi duszpasterskiej był wielokrotnie karany karcerem. W trakcie odwilży politycznej został uniewinniony i 20 X 1955 przedterminowo zwolniony.
Nakłaniany przez władze sowieckie do wyjazdu do Polski, S. wrócił jednak do Nowego Miasta i za zgodą władz otworzył kościół p. wezw. św. Marcina. Z czasem pozwolono mu odprawiać nabożeństwa również w okolicznych kościołach: w l. 1957–87 p. wezw. Przemienienia Pańskiego w Dobromilu (dwa razy w miesiącu), w l. 1958–62 p. wezw. Wszystkich Świętych w Miżyńcu i w l. 1959–63 p. wezw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Samborze. Z posługą duszpasterską jeździł do chorych i na pogrzeby do Niżankowic, Błozwi Górnej, Sąsiadowic i Czyszek. Ponownie był szykanowany i nękany wielogodzinnymi przesłuchaniami. Pozwolenie na krótkie wyjazdy do Polski otrzymał w r. 1965 oraz dwukrotnie w r. 1967: w czerwcu (ordynariusz przemyski, bp Ignacy Tokarczuk, odznaczył go wtedy przywilejem noszenia rokiety i mantoletu) i grudniu, na pogrzeb matki (4 XII). Schorowany, po przebytych operacjach i zawale serca, przeniósł się 19 XI 1990 do Polski na stałe i zamieszkał u swego brata Zygmunta w Grodzisku. W r. 1993 przywrócono mu obywatelstwo polskie, otrzymał też godność honorowego kapelana Ojca Świętego. S. zmarł 4 VI 1994 w szpitalu w Strzyżowie, został pochowany 6 VI na cmentarzu parafialnym w Grodzisku.
W kościele paraf. w Nowym Mieście odsłonięto 29 VI 1997 tablicę pamiątkową poświęconą S-i.
Dzwonkowski R., Leksykon duchowieństwa polskiego represjonowanego w ZSRS 1939–1988, L. 2003 (fot.); – Hlebowicz A., Kościół katolicki na Ukrainie po II wojnie światowej, „Więź” R. 23: 1990 nr 11/12 s. 166; Krętosz J., Katedra obrządku łacińskiego we Lwowie i jej proboszcz o. Rafał Kiernicki OFM Conv w latach 1948–1991, Kat. 2003; Rusin E., Działalność społeczna ks. Józefa Bełcha (1909–1993), „Prace Hist.-Arch.” T. 13: 2003 s. 111; Szal A., Duchowieństwo diecezji przemyskiej o.ł. w latach 1918–1939, Przemyśl 2005; Waligóra J., Ks. Jan Szetela – duszpasterz, ojciec, dobroczyńca, Nowe Miasto 1998 (fot.); Wytrwać i przetrwać jak Bóg daje. Świadkowie Kościoła rzymskokatolickiego na Ukrainie Sowieckiej 1917–1991, Red. J. Wołczański, Kr. 2010 s. 473; – Schematismus universi venerabilis cleri dioecesis rit. lat. Premisliensis pro anno domini 1935, Premisliae 1935; toż za r. 1937, Premisliae 1937; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne z r. 1994: „Gaz. Niedzielna” (Londyn) nr 39 (D. Kacnelson), „Ład” nr 45 (taż), „Zwiastowanie” (Rzeszów) nr 3 (J. Romańczyk); – Arch. Archidiec. w Przemyślu: Akta personalne i tabela służbowa; – Mater. Red. PSB: Biogram brata S-i, Stanisława w zakonie Ludwika, autorstwa Zdzisława Gogoli z Kr.; – Informacje arcybp. Ignacego Tokarczuka oraz księży: Romana Dzwonkowskiego z L. oraz Zdzisława Majchra i Tadeusza Śliwy z Przemyśla.
Zbigniew K. Wójcik