INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jan Kola  

 
 
brak danych - 1543
Biogram został opublikowany w latach 1967-1968 w XIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Kola (Koło) Jan z Dalejowa h. Junosza (zm. 1543), kasztelan halicki, hetman polny kor. Był synem Pawła z Dalejowa i Żółtaniec, woj. podolskiego, i Burnety z Chodcza, siostry Ottona Chodeckiego, woj. krakowskiego. W wojnie mołdawskiej 1506 r. wystąpił z pocztem zaciężnym. W r. 1513 został K. podkomorzym, w 1520 kasztelanem halickim. Od r. 1526 służył w obronie potocznej jako rotmistrz. Zapewne dzięki poparciu Ottona Chodeckiego dostał K. w r. 1529 nominację na dowódcę naczelnego obrony potocznej, brak bowiem wiadomości, aby wyróżnił się w czasie rotmistrzowania. Był on pierwszym dowódcą obrony potocznej, którego tytułowano hetmanem polnym (capitaneus campestris). Jako hetman polny dowodził K. wojskami obrony potocznej w odparciu najazdu wojewody mołdawskiego Piotra Raresza na Pokucie w grudniu 1530 r. Stoczona przez K-ę 31 XII bitwa pod Chocimiem zakończyła się klęską wojsk polskich. W kampanii obertyńskiej (1531) K. nie brał udziału; dowództwo spoczywało w rękach Jana Tarnowskiego. W r. n. K. powrócił do pełnienia funkcji hetmańskich. Jednakże w r. 1534, w obliczu zagrożenia ze strony Tatarów, nalegano (Piotr Tomicki) na Zygmunta Starego, aby wobec ciężkiej choroby K-i powierzył komendę Tarnowskiemu. K. zdążył jednak powrócić do zdrowia i w jesieni t. r. dowodził prawdopodobnie odparciem najazdu tatarskiego na Wołyń. Przy hetmaństwie pozostał K. do r. 1539, w którym urząd ten objął jego zięć, Mikołaj Sieniawski, kasztelan bełski.
K. dziedziczył m. in. na Żółtańcach, które w r. 1530 przeniósł z prawa ruskiego na magdeburskie. T. r. uzyskał on zgodę królewską na lokowanie miasta w miejscowości Kołaczyn koło Śniatynia. Posiadał nadto królewszczyzny: w ziemi halickiej miasteczka: Tłumacz (do 1530) i Kropiec, oraz wsie: Popielniki, Prokmoszna, Władyczyn, Trzciniec, a w ziemi lwowskiej Zadworze. W r. 1534 otrzymał starostwo kamionackie i dom na przedmieściu Lwowa. Zmarł w r. 1543 (nie żył już 22 III). Z małżeństwa z Małgorzatą z Baliniec miał dwie córki: Katarzynę, żonę Teodoryka z Jazłowca, 2. v. Mikołaja Sieniawskiego, i Annę, która w r. 1535 wstąpiła do zakonu bernardynek we Lwowie. Wg Kantaka zmarła tam w r. 1539. Występuje ona jednak w r. 1543 jako żona Jana Mieleckiego, woj. podolskiego; najpewniej więc w r. 1539 opuściła klasztor.

Boniecki; Paprocki; – Kantak K., Bernardyni polscy, Lw. 1933 I; Kolankowski L., Roty koronne na Rusi i Podolu, 1492–1572 r., „Ziemia Czerwieńska” (Lw.) 1935; Spieralski Z., Kampania obertyńska 1531 roku, W. 1962; tenże, Z dziejów wojen polsko-mołdawskich, Studia i Materiały do Hist. Wojsk., W. 1965 XI 116; – Acta Tom., XV, XVI, XVII; Akta grodz. i ziem., X; Matricularum summ., III, IV.
Halina Kowalska

 

 
 

Powiązane artykuły

 

Druga połowa XVI wieku

Druga połowa XVI wieku, a przede wszystkim interesujący nas okres panowania ostatniego Jagiellona – Zygmunta Augusta – to okres dominacji wojsk zaciężnych, co przekładało się na konieczność......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 
 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.