INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
Biogram został opublikowany w 1970 r. w XV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Krysiński Jan (ok. 1770 – ok. 1840), generał brygady, topograf, komendant twierdzy Zamość w r. 1831. Pochodził z rodziny frankistów. Brat Ksawerego (zob.). Był, być może, synem Jana Dominika i Anny Teresy z Rohatyna, którzy osiedli na stałe w Warszawie w r. 1759. Pierwsze nauki pobierał w szkole pijarskiej. Poświęcił się służbie wojskowej w artylerii, skoro w marcu 1790 r. przybył jako konduktor do korpusu inżynierów litewskich. W jesieni 1791 r. wziął udział w manewrach wojsk litewskich pod Mińskiem Lit. Sporządził wówczas kolorowany plan obozu pod Mińskiem. W czasie wojny 1792 r. nie znajdował się w korpusie J. Jasińskiego. W r. 1793 K. «kapitan i profesor w artylerii», wraz z braćmi: Ksawerym (zob.), generałem audytorem wojsk lit., i Walentym, chorążym w regimencie 7., otrzymał nobilitację za zwolnieniem od skartabellatu; natomiast Maciej (nie jest pewne, czy brat K-ego), chorąży w l. regimencie pieszym lit. – z zachowaniem skartabellatu (Vol. leg., X 340, 342). Dn. 19 IV 1794 r. Jan Krysiński (zapewne K.) podpisał w Warszawie dwukrotnie akces do powstania. Prawdopodobnie adiutant Krysiński, do którego Jasiński pisał 7 X t. r. z obozu pod Chrabołami, jest identyczny z K-m. Jako oficer artylerii walczył w legionach włoskich. Jako kapitan artylerii pieszej Ks. Warsz. otrzymał 1 I 1808 r. Krzyż Kawalerski Virtuti Militari. Od 15 IV t. r. do 21 III 1809 r. w stopniu kapitana pełnił K. służbę w batalionie 1. artylerii, od 21 III t. r. objął stanowisko szefa batalionu taboru. W październiku 1810 r. został wysłany przez ks. Józefa Poniatowskiego do Drezna, a stamtąd do Moguncji (luty 1811 r.) w celu przejęcia ofiarowanych przez cesarza Napoleona dział i amunicji oraz przewiezienia transportu do Modlina. K. miał wtedy rangę podpułkownika. W l. 1811–2 był czynnym członkiem loży wolnomularskiej «Świątynia Izis» w Warszawie.

Po upadku Napoleona K. w stopniu podpułkownika pełnił służbę w wojsku Królestwa. W l. 1816–20 był dowódcą 2. brygady artylerii pieszej. Awansował w tym czasie do stopnia pułkownika i otrzymał Order Św. Anny II kl. Wg relacji I. Prądzyńskiego uchodził za jednego z lepszych oficerów. W r. 1820 został przeniesiony do Dyrekcji Artylerii i Inżynierii. Powierzono mu tam funkcję szefa rachunkowości. Na tym stanowisku zastał go wybuch powstania listopadowego. W grudniu 1830 r. i styczniu 1831 r. brał udział w pracach fortyfikacyjnych Warszawy. Po ustąpieniu dyktatora J. Chłopickiego, na wniosek Prądzyńskiego, został skierowany do Zamościa na komendanta twierdzy. Energiczny i przedsiębiorczy, przyczynił się do poprawy umocnień twierdzy, wzmocnił garnizon i zgromadził zapasy żywności. Niewielkimi oddziałami prowadził działania rozpoznawcze w kierunku Bugu i Lublina. Jeden z nieprzyjacielskich batalionów rezerwowych rozbił w Uściługu, biorąc 360 jeńców, znaczne zapasy broni i amunicji. Wspierał działania korpusów gen. I. Dwernickiego i gen. W. Chrzanowskiego. Na wniosek gen. Dwernickiego otrzymał 26 IV 1831 r. nominację na generała brygady. K. na skutek nieporozumienia znalazł się na liście podejrzanych o przygotowywanie zamachu stanu. Miał być aresztowany razem z generałami A. Jankowskim, L. Bukowskim, J. Hurtigem i in. Dopiero energiczny protest I. Prądzyńskiego, złożony wodzowi naczelnemu w obecności prezesa rządu, wpłynął na zmianę decyzji. Do końca pozostawał K. na stanowisku komendanta twierdzy. Dn. 21 IX t. r., po sprawdzeniu wiadomości o kapitulacji armii i jej przejściu do Prus, oddał Zamość w ręce gen. Kajsarowa. K. pozostał w kraju, lecz jego dalsze losy nie są znane. Wiadomo jest tylko, że w r. 1836 mieszkał w Warszawie.

 

Pol. Enc. Szlach., VII; Boniecki; Uruski; – Gembarzewski, Wojsko Pol., 1807–14; tenże, Wojsko Pol., 1815–30; Giergielewicz J., Zarys historii korpusów inżynierów w epoce Stanisława Augusta, W. 1933; Herbst S., Zachwatowicz J., Twierdza Zamość, W. 1936; Jeske-Choiński T., Neofici polscy, W. 1904; Korzon, Wewnętrzne dzieje, V; Kraushar A., Frank i frankiści polscy, Kr. 1895 I 78, 88, 138; Księga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830; Małachowski-Łempicki, Wykaz pol. lóż wolnomularskich; Mieses M., Polacy chrześcijanie pochodzenia żydowskiego, W. 1938 II; Mościcki, Gen. Jasiński; [Przyborowski W.] Sulima Z. L., Historia Franka i frankistów, Kr. 1893 s. 28; Tokarz W., Wojna polsko-rosyjska 1830 i 1831, W. 1930; – Akty powstania Kościuszki, III; Korespondencja księcia Józefa Poniatowskiego z Francją, P. 1928 III; Prądzyński I., Pamiętniki, Oprac. B. Gembarzewski, Kr. 1909; Vol. leg., X 340, 342; – „Roczn. Wojsk. Król. Pol.” za l. 1817–30; – AGAD: Komisja Rządowa Wojny, vol. 478, 479, 69c i 350 k. 33, Władze Centralne Powstania 1831, sygn. 259; B. Pol. w Paryżu: Kontrola druga oficerów, rkp. sygn. 388; WAP w L.: vol. 493, 498, 501, 533.

Jan Ziółek

 

 
 

Powiązane artykuły

 

Księstwo Warszawskie

Po pokonaniu – w grudniu 1805 roku – armii austriacko-rosyjskiej pod Austerlitz (Sławkowo na Morawach) cesarz Napoleon I zawarł pośpiesznie pokój z Austrią, rezygnując z kontynuowania......

Powstanie Kościuszkowskie

Insurekcja kościuszkowska rozpoczęta 24 marca 1794 roku, zakończona 16 listopada 1794 roku, to powstanie narodowe początkowo przeciwko Rosji, później także skierowane przeciwko Prusom. Jedno z najbardziej......

Bitwa Pod Racławicami, 4 kwietnia 1794 r.

24 marca 1794 roku na rynku krakowskim ogłoszony został „Akt powstania obywatelów mieszkańców województwa krakowskiego”, dający początek powstaniu kościuszkowskiemu, jednemu z przełomowych......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Józef Kremer

1806-02-22 - 1875-06-02
filozof
 

Jerzy Bułharyn

1798-04-23 - 1885-10-29
generał węgierski
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Adam Raciborski

1809-12-24 - 1871-02-14
lekarz
 

Borys Halpert

1805 - 1861-02-07
tłumacz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.