Sczaniecki Jan Mieczysław (1873–1952), ziemianin, działacz społeczny, filantrop. Ur. 27 II w Nawrze, w ziemi chełmińskiej, był synem Michała Leona (zob.) i Bogusławy z Kruszyńskich, młodszym bratem Władysława (zob.).
S. zdał maturę w r. 1894 w gimnazjum w Chełmnie, następnie studiował budowę maszyn na politechnice w Berlinie-Charlottenburgu. Krótko praktykował jako robotnik w berlińskiej fabryce odlewów żelaznych. Rozpoczął następnie studia prawnicze na uniwersytecie berlińskim, kontynuował je w Monachium, a ukończył w r. 1900 we Wrocławiu. W l. 1900–1 studiował rolnictwo w Lipsku, skąd udał się na praktykę rolniczą do majątku należącego do rodziny swego stryja Konstantego (zm. 10 V 1900) w Międzychodzie i nawet w r. 1904/05 majątkiem tym zarządzał. Do Nawry wrócił w r. 1910 i gospodarował tam na zlecenie ojca. Oficjalnie majątek ten (liczący 865 ha) ojciec przekazał mu 27 I 1917. S. zelektryfikował dom i gospodarstwo, popierał też budowę wielkiej elektrowni w Gródku koło Świecia. Zastosował kolejki polne dla zwożenia buraków, prowadził pod kierunkiem Izby Rolniczej uprawy na licznych poletkach doświadczalnych. Od r. 1936 przeprowadzał prace drenarskie, meliorując sporą połać pól we wsi i okolicy. W r. 1928 otrzymał nagrodę na toruńskiej wystawie ogrodniczo-przemysłowej.
S. kontynuował rodzinne tradycje patriotyzmu i troski o zachowanie polskiego stanu posiadania w Wielkopolsce. W czasach zaboru był do r. 1912 zastępcą prezesa polskiego Powiatowego Komitetu Wyborczego w Toruniu i zastępcą delegata do Polskiego Centralnego Komitetu Wyborczego na Prusy Zachodnie. Był prezesem Rady Nadzorczej (założonego w r. 1896) Banku Ludowego i członkiem Rady Nadzorczej Cukrowni «Chełmża», Sp. Akc. (powstałej w l. 1881/82 – jednym z założycieli był ojciec S-ego), założycielem (1911) tamtejszej spółki «Rolnik». Przez wiele lat był prezesem Kółek Rolniczych w Chełmży i w Nawrze-Bogusławkach. Był też członkiem Zarządu Tow. Pomocy Naukowej dla Młodzieży Prus Zachodnich w Chełmnie (od r. 1921 Tow. Pomocy dla Młodzieży Ziemi Pomorskiej), a jego prezesem w l. 1928–39, członkiem Tow. Naukowego w Toruniu (TNT) od r. 1905, członkiem dożywotnim od r. 1912. Przejściowo był sędzią pokoju w Chełmży.
S. prowadził także, przy wybitnym udziale żony Ireny, szeroką działalność charytatywną. Podczas pierwszej wojny światowej wspierał akcję pomocy dla jej ofiar i ludzi bezdomnych. Przeznaczał spore sumy pieniędzy i inne dary dla «Caritasu», Kuchni Ludowej, Tow. Opieki nad Dziećmi oraz na kolonie letnie dla dzieci. W r. 1920 pierwszy na Pomorzu założył w Nawrze ochronkę dla dzieci pracowników swojego folwarku i okolicy i utrzymywał stałą pielęgniarkę dla chorych. Miał tytuł szambelana papieskiego.
Odziedziczony księgozbiór rodzinny S. stale powiększał. Ze zbiorów nawrzyńskich korzystali historycy pomorscy – Tadeusz Glemma i Zygmunt Mocarski. W r. 1939 liczyły one blisko 6 tys. pozycji, w tym 130 teczek rękopisów.
Po wkroczeniu w r. 1939 Niemców do Nawry S. był przez krótki czas aresztowany (ponownie aresztowano go też na krótko w r. 1943). Folwark Niemcy zajęli, ale Sczanieckim pozwolono tam pozostać. Dopiero w r. 1942, po odmowie ubiegania się o volkslistę, musieli przenieść się do Chełmży. Po wojnie folwark nawrzyński przejęły Państwowe Gospodarstwa Rolne. S. uczył w liceum w Chełmży języków obcych i matematyki. Był w l. 1945–50 członkiem Zarządu TNT. Zmarł 19 XI 1952 w Chełmży. Pochowany został przy kościele nawrzyńskim.
Z małżeństwa z Ireną z Cichowskich, córką Henryka (zob.) miał S. siedmioro dzieci: Bogusławę (ur. 1912), Antoniego (ur. 1913), inżyniera rolnika, Zofię (ur. 1915), zamężną Górecką, Tadeusza (ur. 1917), benedyktyna – w zakonie Pawła, Irenę (ur. 1920), Marię (ur. 1922), zamężną Karwatową, Jana (ur. 1923), bibliotekarza.
Część zbiorów bibliotecznych zaginęła już w r. 1939, a część Niemcy wywieźli w l. 1940–1. Odnalezione częściowo po wojnie przez ekspedycję Uniw. Toruńskiego archiwum nawrzyńskie zostało złożone w Arch. Państwowym w Toruniu.
Żona S-ego Irena (21 IX 1890 – 17 VI 1958) prowadziła rozległą działalność filantropijną i kulturalno-oświatową. Wspierała domy sierot w Ostrowitem, Lubiczu, Nawrze, zakład dla dziewcząt w Otłoczynie, udzielała też pomocy materialnej chłopcom z biednych rodzin, którzy kształcili się na duchownych. Opiekowała się katolickimi stowarzyszeniami, inicjowała i opłacała ubogim pielgrzymki, m.in. do Częstochowy. Sprowadzała do Nawry prelegentów z odczytami o tematyce katolickiej oraz sama pisała i wygłaszała referaty zwłaszcza na zebraniach Katolickiego Stowarzyszenia Kobiet. Słynna z pobożności i dobroci, była zwana w okolicy Świętą Panią. W r. 1930 otrzymała Srebrny Krzyż Zasługi. Po drugiej wojnie światowej pracowała w Polskim Czerwonym Krzyżu, została jednak stamtąd usunięta.
Słownik polskich towarzystw naukowych, Wr. 1990 II; Słown. Pracowników Książki Pol.; Żychliński, I; – Dygdała J., Wierzchosławski S., Nawra Kruszyńskich i Sczanieckich, Tor. 1990; Dzieje Towarzystwa Naukowego w Toruniu 1875–1975, Pod red. M. Biskupa, Tor. 1978 II 188; Kamiński A., Blask dobroci. Sylwetka Ireny Sczanieckiej, Nawra 1992; Rzepecki K., Naprzód czy wstecz ?, P. 1912 s. 155; – Księga adresowa gospodarstw rolnych województwa pomorskiego, Oprac. S. Manthey, Wyd. 2, Tor. 1929 s. 39, 592; Rocznik polskiego przemysłu i handlu, W. 1934 poz. nr 4224, toż W. 1936 poz. nr 4663, 5178, 1938 poz. nr 6137; – AP w Tor.: Arch. Sczanieckich; – Informacje córki S-ego Marii Karwatowej z Tor. i zbiory w jej posiadaniu; – Relacja syna S-ego o. Pawła z Kr.-Tyńca.
Szczepan Wierzchosławski