Rudomina Dusiacki Jan Mikołaj h. Trąby (1615–1651), chorąży, a następnie marszałek brasławski i star. uświacki. Był synem kaszt. smoleńskiego Piotra (zob.) i Maryny z Abramowiczów.
R. studiował w Akademii Wileńskiej; w r. 1631 jako słuchacz filozofii był autorem wiersza umieszczonego w zbiorze poezji opublikowanej z okazji ingresu Abrahama Wojny na biskupstwo wileńskie (M. K. Sarbiewski „Echo lyrica inter montes…”, Vil. 1631). Dwa lata później już jako «physicae et matheseos auditor» studiował matematykę pod kierunkiem Oswalda Krügera. Na podstawie jego wykładów i przy jego pomocy R. przygotował wówczas łacińską rozprawkę wydaną w r. 1633 drukiem pt.: „Illustriora theoremata et problemata mathematica ex opticis, geometria, astronomia, sphaera elementari computo ecelesiastico in Alma Academia Vilnensi Societatis Jesu publice praelecta” (b.m.w.), którą dedykował królowi Władysławowi IV. Zawarł w nim wiadomości z zakresu optyki, astronomii, kalendariografii, a najobszerniejszą jego część poświęcił wyłożeniu geometrii praktycznej, omawiając głównie zagadnienia techniki wojskowej m. in. elementy wiedzy o budowie fortyfikacji bastionowych typu staroholenderskiego, a także zasady miernictwa w terenie oraz kwestie celowania w artylerii; z pewnością nie była to samodzielna praca R-y, a zapewne również jej redagowanie odbywało się pod kierunkiem mistrza Krügera. W semestrze letnim 1635 r. wpisał się R. jako dworzanin pokojowy do metryki Uniw. Krak. Przybył tam na krótki okres zapewne tylko w celu dołączenia do licznej grupy młodzieży z Wielkiego Księstwa udającej się w podróż po Zachodniej Europie. Dn. 4 VI t.r. w orszaku kasztelanica wileńskiego Jerzego Karola Hlebowicza immatrykulował się bowiem na uniwersytecie w Lejdzie (liczył wówczas 20 lat). Udał się on następnie, zapewne przez Francję, do Włoch i w początkach sierpnia 1636 w otoczeniu części współtowarzyszy z Lejdy wpisał się do metryki uniwersytetu w Bolonii. Dalszy przebieg podróży nie jest znany.
Po powrocie do Rzpltej R. rozpoczął służbę publiczną. Dn. 30 III 1639 po ojcu (który awansował na kaszt. derpskiego) otrzymał przywilej na urząd chorążego brasławskiego. Nadal tytułował się ponadto «dworzaninem pokojowym J.K.M.». Dwukrotnie w l. 1640 i 1645, był deputatem pow. brasławskiego do Trybunału Lit. W trakcie pełnienia funkcji deputackiej w r. 1645 sprawował już urząd marszałka brasławskiego, który otrzymał 12 II t.r. po awansie swego stryja Krzysztofa (zob.) na kaszt. połocką. Dn. 13 IX 1646 był dyrektorem sejmiku przedsejmowego w Brasławiu, na którym szlachta zajęła stanowisko przeciwne królewskim planom wojny z Turcją. Uczestniczył następnie w sejmie elekcyjnym 1648 r., podpisał z woj. wileńskim sufragia Jana Kazimierza.
Początkowo należały do R-y Muśniki (woj. wileńskie) i Hryszkowszczyzna (pow. brasławski), zaś po śmierci ojca (1649) jako jedynemu spadkobiercy przypadły mu główne dobra dziedziczne, mianowicie Komaje, Łuczaj oraz Syrenczany (pow. oszmiański). Ojciec wcześnie zadbał także o przelanie nań swych praw do star. uświackiego (woj. witebskie). Zgodę na cesję R-ie tej dzierżawy wyraził król 7 VII 1633, a do formalnego jej przeprowadzenia doszło 26 VII 1640. Mimo to po zgonie ojca R. uwikłał się w spór z woj. witebskim Pawłem Janem Sapiehą dotyczący podstaw prawnych posiadania star. uświackiego. W r. 1650 król uchylił zarzuty Sapiehy dowodzącego, iż faktycznie Uświat znajdował się w posesji kaszt. smoleńskiego, a nie jego syna. W utrzymaniu star. uświackiego dopomógł R-ie jego wuj, woj. trocki Mikołaj Abramowicz (zob.). T. r. król dał nadto zgodę matce R-y, by scedowała mu dobra lenne: Wyszołki, Brusy, Połony, Zajkowo i Osmołowicze we włości uświackiej, a także na produkcję przez R-ę towarów leśnych w puszczach star. uświackiego. Posiadał R. także inne królewszczyzny, mianowicie od r. 1645 dzierżawę saską (pow. kowieński), a od r. 1649 wspólnie z żoną dobra Zaranowo (woj. witebskie).
W r. 1651 uczestniczył R. w kampanii wojennej przeciw Kozakom. Przyprowadził wówczas do obozu lit. chorągiew husarską zapewne zaciągniętą na własny koszt. Ordonansem z dn. 8 VI t.r. hetman polny lit. Janusz Radziwiłł przydzielił chorągiew R-y do pułku star. mozyrskiego Macieja Frąckiewicza Radzimińskiego i nakazał jak najszybsze ściągnięcie pod Żłobin w celu udzielenia pomocy oblężonemu przez Kozaków Homlowi. Udział w wyprawie wojennej przypłacił R. chorobą, wg herbarza Wojciecha Kojałowicza nabawił się on w obozie «febry», z powodu której zmarł wkrótce po powrocie do domu.
R. zapisał kościołowi parafialnemu w Komajach sumę 5 022 złp. przeznaczoną na utrzymanie wikarego i organisty. Zmarł w r. 1651 przed 8 XI, gdyż tego dnia król przekazał po nim dobra lenne Brusy i Połony Władysławowi Szmelingowi.
Dwukrotnie zawierał R. związki małżeńskie. Pierwszą jego żoną była wojewodzianka witebska Krystyna Sanguszkówna. Po jej bezpotomnej śmierci ożenił się ponownie ok. 1647 r. z łowczanką lit. Zofią Dołmat Isajkowską, której t.r. zapisał 20 tys. złp. na Muśnikach. Otrzymała ona zgodę królewską na rozciągnięcie również na nią dożywotnich praw męża do dzierżawy saskiej. Po śmierci R-y była ona żoną kolejno: podstolego lit. Jana Samuela Paca (zob.) i sędziego ziemskiego żmudzkiego Wiktora Konstantego Mleczki (zob.). Ponieważ R. z obu małżeństw nie zostawił potomstwa, jego dobra dziedziczne przypadły stryjowi kaszt. połockiemu, Krzysztofowi (zob.), a następnie zostały podzielone między sześciu braci stryjecznych.
Estreicher; Żebrawski, Bibliografia; Kojałowicz, Compendium; Niesiecki; Żychliński, IV; Święcki, Historyczne pamiątki, II 30; Elektorów poczet; – Dianni J., Wachułka A., Tysiąc lat polskiej myśli matematycznej, W. 1963; Dzieje dobroczynności krajowej i zagranicznej, R. I Wil. 1820 s. 639; Hedemann O., Historia powiatu brasławskiego, Wil. 1930; Jankowski C., Powiat oszmiański, Pet. 1897 II 11; Jurginis J., Lukšaite I., Lietuvos kulturos istorijos bruožai, Vil. 1981; Nowak T., Polska technika wojenna XVI–XVIII w., W. 1970; Sapiehowie, II 81; Piechnik L., Rozkwit Akademii Wileńskiej w l. 1600–1655, Rzym 1983; Wisner H., Działalność wojskowa Janusza Radziwiłła 1648–1655, „Roczn. Białostocki” T. 13: 1976 s. 85–6; tenże, Litwa i plany wojny tureckiej Władysława IV. Rok 1646, „Kwart. Hist.” T. 85: 1978 s. 267; – Album studiosorum Academiae Lugduno-Batavae 1575–1875, Hagae-Comitum 1875 f. 272; Album stud. Univ. Crac., IV 161; Bersohn M., Studenci Polacy na Uniwersytecie Bolońskim w XVI i XVII wieku, Kr. 1894 II 51; Chrapowicki J. A., Diariusz, Cz. I (1656–1664), Wstęp T. Wasilewskiego, W. 1978 s. 23–4; Jurewicz J., Głośne echo Trąb Rudominowskich (…) przy pogrzebie Piotra Rudominy Dusiatskiego, kasztelana smoleńskiego..., Vil. 1649; Tjažby litovskich krestjan i žitelej mesteček s upraviteljami imenij, Wyd. K. Jablonskis, Vil. 1959; Vol. leg., IV 209; – AGAD: Arch. Radziwiłłów, Dz. V nr 13429, Sumariusz Metryki Lit., T. 8 k. 48, 184v., 250v., 282, T. 9 k. 14, T. 14 k. 101v., 105, 137v., 152, 157v.; Arch. Prow. Mpol. TJ w Kr.: rkp. 840 (bez pag.); B. Czart.: rkp. 120 k. 11–16, rkp. 140 k. 203–208, rkp. 1352 s. 273 (Kojałowicz W., Nomenclator, z 1658 r.); B. Jag.: rkp. 7513 k. 18; B. Narod.: rkp. 8503 k. 28–29, BOZ rkp. nr 1217 k. 180v–181; B. PAN w Kr.: rkp. 365 k. 138–139v.; CGADA w Moskwie: fond 389, Metryka Lit. Ks. Wpisów 106 k. 163–163v., 113 k. 228–228v., 114 k. 816–816v., 127 k. 79–79v.
Henryk Lulewicz