INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jan Sobiekurski  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1999-2000 w XXXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sobiekurski Jan h. Pobóg (ok. 1430–1479/80), podkomorzy warszawski, marszałek dworu księcia czerskiego. Pochodził ze średniozamożnej linii Pobogów z Sobiekurska w ziemi czerskiej.

Zapewne wcześnie znalazł się S. jako dworzanin w otoczeniu ks. czersko-warszawskiego Bolesława IV (zm. 1454) i jego młodych synów. W r. 1467 był już bowiem stolnikiem warszawskim po Pawle Taborze z Powsinka, wcześniej dworzaninie książęcym. Prawdopodobnie urząd ten zamienił na stolnikostwo czerskie z długoletnim (z przerwami) star. warszawskim Michałem Kobiałką z Rakowca. Na przełomie l. 1470 i 1471 awansował na podkomorzego warszawskiego, przejmując urząd po współrodowcu Janie Lipskim z Gumowa, z którym następnie współdziałał.

Jako podkomorzy warszawski S. wystąpił 3 IV 1471 w Zakroczymiu wśród licznego grona dygnitarzy przy akcie podziału książęcego Mazowsza na cztery dzielnice, przeprowadzonym po dojściu najmłodszych książąt do pełnoletności. Po tym podziale pozostał związany z otoczeniem Konrada III, który został ks. czerskim. Od czerwca 1471 S. występował jako marszałek dworu Konrada; zapewne przy organizowaniu tego dworu przydatna okazała się jego orientacja w środowisku możnowładztwa ziemi czerskiej. Od schyłku 1472 r. jest wymieniany w większości zapisów metryki książęcej, dokumentującej działania prawne Konrada III, występując zwłaszcza w Czersku i w książęcym dworze w Osiecku, pełnił zatem rolę jednego z czołowych doradców i ekspertów książęcych w sprawach dotyczących ziemi czerskiej. Dn. 16 XI 1474 uczestniczył w Młodzieszynie w zawarciu umowy o przejęciu przez Konrada III z rąk matki, księżnej Barbary, ziemi wyszogrodzkiej wraz z jej dobrami książęcymi w zamian za Błonie i Piaseczno z przyległościami w ziemi warszawskiej oraz świadczenia pieniężne i w miodzie.

S. należał do kręgu odbiorców przywileju Konrada III, uwalniającego szlachtę i miasta ziemi liwskiej oraz część ziemi czerskiej (pow. czerski) od uciążliwego obowiązku pracy na rzecz budowy nowych zamków i fortalicji książęcych; dokument został antedatowany na 22 IV 1476, spisano go jednak ok. 1479 r., a wpisano do metryki książęcej w r. 1480, co jest przejawem opóźnień nierzadko spotykanych w pracy mazowieckich kancelarii książęcych. Odnotowano w nim, iż S. posiadał działy w Sobiekursku, Woli Sobiekurskiej i Łukowie (Łukowcu), a drugim posiadaczem owych dóbr był Sędek Sobiekurski (zob.), młodszy krewny S-ego.

Jako podkomorzy warszawski S. był związany także z ówczesnym księstwem warszawsko-zakroczymskim. Dn. 1 VII 1478 w Warszawie świadczył na przywileju Bolesława V dla szlachty w jego księstwie, regulującym m.in. sprawy karne i opłaty sądowe oraz potwierdzającym dotychczasowe uprawnienia. Dn. 25 VII t.r. w Kazuniu wraz z J. Lipskim, wówczas już kaszt. wiskim i sędzią zakroczymskim, uzyskał od ks. Bolesława V przywilej prawa nieodpowiednego (immunitet w sądzie pierwszej instancji) dla szlachty z rodu Pobogów w ziemiach: warszawskiej, zakroczymskiej i nurskiej. W ziemi czerskiej S. doprowadził jeszcze do fundacji ołtarza św. Michała w kościele paraf. p.wezw. św. Mikołaja w Grójcu z pieniędzy Jana Mędka z Wodzicznej (jako wykonawca jego testamentu) zapisanych na dochodach S-ego z Woli Sobiekurskiej. Zmarł po 12 VI 1479 (wówczas ostatni raz pojawił się w otoczeniu Konrada III), a przed 10 II 1480, kiedy to urząd podkomorzego warszawskiego sprawował już jego następca Aleksy z Nadarzyna, a podczas sprawy sądowej odnotowano S-ego jako zmarłego.

S. był żonaty (o żonie brak informacji); pozostawił synów Wojciecha i Jana, nie sprawujących urzędów.

 

Sobol B., Sejm i sejmiki ziemskie na Mazowszu książęcym, W. 1968 s. 184; Wolff, Studia nad urzędnikami maz.; – Arch. Kom. Hist., XI 390–1; Iura Masoviae terrestria, I nr 126, II nr 136, 141; Kod. Maz. (Lubomirskiego), nr 230, 236; – AGAD: Metr. Kor. t. 5 k. 159v., 167–187v. passim, 206v., t. 6 k. 109, t. 9 k. 95v., t. 18 k. 211v.–212, Ks. ziem. i grodz. Warszawskie t. 4 s. 89, 617, t. 5 s. 54, 257–258, 270, Ks. ziem. Błońskie t. 2 k. 339v.; IH PAN, Pracownia Atlasu: Kartoteka słownika hist.-geogr. Mazowsza w średniowieczu (ziemia czerska).

Kazimierz Pacuski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.