Przybylska Janina Anna (1888–1975), lekarz okulista. Ur. 9 VII w Warszawie, była najstarszą spośród siedmiorga dzieci Jana, lekarza, i pochodzącej ze znanej rodziny lekarskiej Heleny Marii Stefanii z Krajewskich, nauczycielki muzyki i uczennicy I. Paderewskiego. Niedługo po jej urodzeniu ojciec wraz z rodziną przeniósł się, ze względów politycznych, do Odessy.
W Odessie P. chodziła do gimnazjum S. I. Widynskiej i w r. 1906 zdała egzamin dojrzałości ze złotym medalem. Od r. 1907 studiowała medycynę na uniwersytecie w Genewie i 26 V 1913 uzyskała tam dyplom doktora medycyny. Po powrocie do Odessy rozpoczęła pracę przy kierowanej przez W. P. Fiłatowa klinice chorób ocznych wydziału medycznego Uniwersytetu Noworosyjskiego, przechodząc kolejno stopnie asystenta, konsultanta i docenta. W maju 1914 nostryfikowała dyplom genewski w Żeńskim Instytucie Medycznym w Petersburgu i otrzymała dyplom lekarski z wyróżnieniem. Entuzjazm jej dla osiągnięć Fiłatowa nad chirurgią tkankową i przydatność P-iej dla jego ekipy lekarskiej spowodowały, że pozostała w Odessie, podczas gdy reszta rodziny bez ojca, który nie przeżył rewolucji, repatriowała się w początkach lat dwudziestych do Polski. Od tego czasu przez pięćdziesiąt osiem lat mieszkała tam i pracowała w klinice okulistycznej W. P. Fiłatowa.
W końcu lat dwudziestych P. była przejazdem w Warszawie u rodziny w drodze do zachodniej Europy na kongres naukowy. Dn. 16 X 1939 w Ukraińskim Instytucie Eksperymentalnym Chorób Ocznych obroniła dysertację pt. Diagnostičeskoe značenie adaptometrii pri glaukome („Sbornik Naučnich Rabot Glaznoj Kliniki Odesskogo Medinstituta” 1939 t. 2) i uzyskała stopień kandydata nauk medycznych. W czasie drugiej wojny światowej leczyła rannych w klinice, która była czasowo ewakuowana najpierw do Piatigorska, a potem do Taszkientu, a we wrześniu 1944 powróciła do Odessy. Dn. 4 IX 1947 Komisja Atestacyjna przy Min. Szkolnictwa Wyższego ZSRR nadała P-iej dyplom kandydata nauk. Od października 1948 aż do przejścia na emeryturę 30 X 1963 P. pracowała w Ukraińskim Instytucie Naukowo-Badawczym Chorób Ocznych i Terapii Tkankowej im. akademika W. P. Fiłatowa w Odessie jako pracownik naukowy. Dn. 31 III 1951 otrzymała tytuł starszego pracownika naukowego ze specjalnością w oftalmologii. W r. 1959 obchodzono w Instytucie uroczysty jubileusz pięćdziesięciolecia jej pracy naukowej, lekarskiej i dydaktycznej. Po przejściu na emeryturę nadal pracowała naukowo w Instytucie, lecz na skutek stopniowej utraty wzroku musiała z tego zrezygnować. Dzięki staraniom swojej siostry Heleny P. w marcu 1972 powróciła do Polski. Zamieszkała u siostry, a następnie na skutek postępującej choroby od 11 III 1974 aż do śmierci przebywała w Państwowym Domu Pomocy Społecznej dla Dorosłych nr 2 w Radości.
P. była jedną z najstarszych uczennic i najbliższych współpracownic akademika W. P. Fiłatowa. Należała do najczynniejszych lekarzy, pedagogów i pracowników naukowych w dziedzinie okulistyki w Odessie. Była autorką ok. 100 doniesień i prac naukowych z zakresu oftalmologii, opublikowanych po rosyjsku i ukraińsku w specjalistycznych czasopismach okulistycznych. Już w r. 1917 ogłosiła K kazuistykie pulsirujuščego pučeglazija („Vestnik Oftal’mologii” t. 34), a w r. 1925 Plazmoma orbity („Russkij Oftal’mologičeskij Žurnal” t. 4). Okres lat trzydziestych charakteryzował się intensywną pracą badawczą P-iej nad jaskrą (Glaucoma) i nad skonstruowaniem przyrządu do badań okulistycznych, o czym ukazały się jej liczne publikacje, m. in.: K voprosu čuvstvitel’nosti konjunktivy i rogovicy normal’nogo i patologičeskogo glaza („Russkij Oftal’mologičeskij Žurnal” T. 12: 1930 nr 2), Lokalizator ili pribor dlja uprosčenija rassčetov pri projektirovanii vnutriglaznych očagov na poverchnosti glaza („Sovetskij Vestnik Oftal’mologii” T. 3: 1933 nr 4), Izmenenie adaptacii kak rannij diagnostičeskij priznak u glaukomatoznych bol’nych („Sbornik Naučnych Rabot Glaznoj Kliniki Odesskogo Medinstituta” T. 1: 1936 vyp. 1) i Sutočnye kolebanija temnovoj adaptacii u glaukomnych bol’nych („Vestnik Oftal’mologii” T. 14: 1939 nr 2–3). Po wojnie dalszy rozwój jej badań naukowych przypadł na l. 1952–63, kiedy to opublikowała: Funkcionalnoe issledovanie bol’nych s kataraktoj („Oftal’mologičeskij Žurnal” 1952 nr 1), Issledovanie polja zrenija pri vysokoj blizorukosti (tamże 1958 nr 4), Značenie kvantitatiwnoj perimetrii po Charmsu pri zabol’evanijach zritel’no-nervnogo apparata glaza (tamże 1962 nr 1) i Prostoe prisposoblenije dlja točnogo opredielenija polja zrenija pri odnostoronnej centralnoj skotome (tamże 1963 nr 6). Pasją życiową P-iej była praca dydaktyczna z młodzieżą. Za działalność lekarską w czasie wojny i naukową w instytucie otrzymała liczne wyróżnienia. Zmarła 24 I 1975 w Warszawie i została pochowana na cmentarzu Powązkowskim w grobie rodzinnym.
P. rodziny nie założyła.
„Tyg. Powsz.” 1975 nr 17 s. 7; „Życie Warszawy” 1975 nr 22 s. 11: – Informacje otrzymane z Instytutu Chorób Ocznych im. akad. W. P. Fiłatowa w Odessie; Informacje Państwowego Domu Pomocy Społecznej dla Dorosłych Nr 2 w Radości; – Materiały w posiadaniu rodziny prof. Antoniego Sawczuka w W. (siostrzeńca P-iej).
Andrzej Dzięczkowski