INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Kazimierz Sadłowski     

Kazimierz Sadłowski  

 
 
1870-02-25 - 1946-08-29
Biogram został opublikowany w latach 1992-1993 w XXXIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sadłowski Kazimierz (1870–1946), nauczyciel, działacz społeczno-oświatowy, malarz. Ur. 25 II w Pokrzywnicy (pow. iłżecki), był synem Józefa, wiejskiego wyrobnika, i Józefy z Krakowiaków.

S. po ukończeniu w r. 1890 Seminarium Nauczycielskiego w Solcu nad Wisłą uczył w szkołach elementarnych w Lindowie (pow. częstochowski) i Glinniku (pow. rawski). Po kilku latach osiadł na stale w Tomaszowie Mazowieckim, gdzie uczył w szkole miejskiej, a od r. 1903 w siedmioklasowej Szkole Handlowej. W czasie strajku szkolnego w r. 1905 S. pomagał w akcji strajkowej. W szkole tej, przekształconej później na gimnazjum filologiczne, przemianowanej następnie na Gimnazjum Humanistyczne, był nauczycielem do wybuchu wojny 1939 r. Uczył przede wszystkim języka polskiego, a okresowo również historii, matematyki, rysunków. Poza tym udzielał młodzieży lekcji gry na skrzypcach. W l. 1934–9 był kierownikiem szkoły powszechnej działającej przy tymże gimnazjum. Podczas drugiej wojny światowej nadal mieszkał w Tomaszowie. Od r. 1945, mimo podeszłego wieku, kontynuował pracę nauczycielską w Gimnazjum i Liceum dla Dorosłych oraz w Gimnazjum i Liceum Pedagogicznym.

W r. 1915 S. prawdopodobnie uczestniczył w zjeździe zorganizowanym w Piotrkowie przez Dep. Wojskowy Naczelnego Komitetu Narodowego. Był wiceprzewodniczącym zawiązanego w r. 1916 w Tomaszowie Stow. Nauczycieli Chrześcijan. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę kierował kołem Tow. Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych (zasiadał również w zarządzie Okręgu Łódzkiego tegoż Towarzystwa). Pod jego kierunkiem koło organizowało odczyty dla robotników i sfer inteligenckich oraz kursy dla analfabetów. Czynny w reaktywowanym w r. 1916 w Tomaszowie kole Polskiej Macierzy Szkolnej (PMS) był S. jego długoletnim przewodniczącym (do r. 1939); organizował kursy dla analfabetów, kursy metodyki pracy społeczno-oświatowej, odczyty i spotkania, przyczynił się do powstania i rozwoju biblioteki koła PMS. W r. 1937 za krzewienie czytelnictwa odznaczony został Srebrnym Wawrzynem Akademickim przez Polską Akademię Literatury.

Prawdziwą pasją S-ego było malarstwo. Po pierwszej wojnie światowej dokształcał się w malarstwie u Teodora Ziomka. Początkowo malował obrazy o charakterze rodzajowym (np. Kobieta w stroju ludowym inaczej: Kobieta z Komorowa, Dziecko), jednak w jego twórczości dominują realistyczne pejzaże (związane najczęściej z okolicami Tomaszowa) oraz kwiaty. Wykonał też kilka kopii (m. in. kobiecy portret Franciszka Żmurki). Malował techniką olejną. W latach międzywojennych obrazy S-ego eksponowane były w Tomaszowie w gimnazjum, w którym uczył oraz na zbiorowej ekspozycji prac miejscowych artystów malarzy w r. 1936 w Tomaszowie. Obraz Sosny w słońcu był wystawiany na jednym z salonów artystycznych w Warszawie w r. 1927 (obecnie własność Zygmunta Droszczyńskiego z Tomaszowa Mazowieckiego). S. zmarł 29 VIII 1946 w Tomaszowie Mazowieckim i pochowany został na miejscowym cmentarzu.

Z małżeństwa z Zofią z Bednarskich (zm. 16 VII 1939) S. dzieci nie miał. Bratankiem jego był gen. Jan Sadowski (zob.).

W r. 1977 w muzeum tomaszowskim otwarta została indywidualna wystawa malarstwa S-ego, na której zgromadzono 27 obrazów. Pięć prac tego malarza posiada Muzeum w Tomaszowie (Kobieta z Komorowa 1912, Młyn na Utracie 1920, Pałac hr. Ostrowskich 1937, Brama klasztorna w Smardzewicach, Nad Pilicą).

 

Malarstwo K. Sadłowskiego, Tomaszów Maz. 1977 (katalog wystawy z podobizną oraz życiorysem S-ego oprac. przez J. P. Dekowskiego); Zagórowski, Spis nauczycieli, I–II; – Kawka T., Zarys historii I Liceum Ogólnokształcącego im. Jarosława Dąbrowskiego w Tomaszowie Mazowieckim, Tomaszów Maz. 1980 s. 119, 125, 242 (fot.); Stemler J., Polska Macierz Szkolna…, 1905–1925, W. 1926 s. 166; Tomaszów bohaterowi narodowemu, W. 1918 s. 43, 48–9; Zieliński J., Gen. Jan Jagmin-Sadowski, obrońca Śląska 1895–1977, Kat. 1988 s. 7; – Tow. Przyjaciół Nauki, Liter. i Sztuki w Tomaszowie Maz. Sprawozdanie z działalności za okres od 20 XI 1935 r. do 5 III 1937 r., Tomaszów Maz. 1937 s. 8; – „Dzien. Popularny” (AB) 1977 nr 21; „Roczn. Pol. Akad. Liter. 1937–38” [W.] 1939 s. 178; – AAN: Tow. Naucz. Szkół Średnich i Wyższych (Okręg Łódzki), t. 122 s. 558, 566, 569–570, 578–579, 592, t. 166 s. 11; AP w Ł.: Łódzka Dyrekcja Szkolna, sygn. 3247 (akta osobowe); AP w Radomiu: Radomska Dyrekcja Szkolna (spec.), sygn. 426, vol. 1 k. 35, 38; AP w Tomaszowie Maz.: Akta m. Tomaszowa, sygn. III/131 k. 398, t. 617 k. 140, 163, sygn. stara t. 53/1930 (tu wiadomość o udziale S-ego w strajku szkolnym 1905), Kartoteka do rejestru mieszkańców m. Tomaszowa; Arch. Paraf. w Pawłowie (koło Starachowic): Księga ochrzczonych za r. 1870 nr 23; Arch. Paraf. Rzymskokatolickiej św. Antoniego w Tomaszowie Maz.: Wykaz zmarłych, r. 1946 L. 172; Arch. Zakł. Urzędu m. Łodzi: Prezydium WRN-Kuratorium Okręgu Szkolnego, t. 1428 (akta osobowe); Muz. w Tomaszowie Maz.: Katalog nauk. działu sztuki, nr inwent. 4–6, 18, Katalog nauk. działu etnogr., nr inwent. 259; – Informacje Natalii Bartolewskiej z Gliwic, Zygmunta Droszczyńskiego, Heleny Głowy, Janiny Krygier, Włodzimierza Rudzia (wszyscy z Tomaszowa), Ryszarda Kustrzyńskiego z Modrzewka koło Opoczna i Andrzeja Sadowskiego z W.

Jerzy Wojniłowicz

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.