INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Jerzy Cienciała     

Jerzy Cienciała  

 
 
Biogram został opublikowany w 1938 r. w IV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Cienciała Jerzy (1834–1913), rolnik, poseł na sejm śląski i do parlamentu austriackiego. Urodził się 4 IV w Mistrzowicach jako syn tamt. wójta Pawła. Ukończył niższe gimnazjum w Cieszynie, dalsze wykształcenie zdobył jako samouk. Działalność publiczną zaczął w wydziale gminnym Mistrzowic, których wójtem był przez 12 lat, do r. 1873. Jako postępowy i wytrawny rolnik starał się z innymi wybitnymi cieszyniakami o założenie polskiego Towarzystwa Rolniczego dla Ks. Cieszyńskiego od r. 1862, lecz skutkiem przeszkód ze strony rządu do założenia tej instytucji doszło dopiero w r. 1868. C. przez rok był jej wiceprezesem, potem 44 lat do r. 1912 prezesem. Towarzystwo zawdzięczało mu nie tylko obronę przed zakusami na jego samodzielność ze strony niem. Tow. Rolniczego w Opawie i sejmu śląskiego, lecz także świetny rozwój (ok. 800 członków w r. 1893). W l. 1871–84 i 1890–1909 był C. posłem do sejmu śląskiego, 1873–9 do parlamentu w Wiedniu, gdzie należał do Koła Polskiego. Przy następnych wyborach w r. 1879 ewangelicy nie dotrzymali ugody z katolikami, skutkiem czego obie polskie kandydatury, ks. Świeżego i C-y, upadły. Na szerszej widowni politycznej C. szedł za wskazówkami Michejdów, zwłaszcza zaś Franciszka, pastora w Nawsiu, i stawał nieustraszenie, niekiedy gwałtownie w obronie polskości na Śląsku Cieszyńskim. Znane jest jego wystąpienie w r. 1875 przeciw min. Glaserowi, który nie chciał uwzględnić jęz. polskiego i czeskiego w sądach na Śląsku: »Skoro pan masz takie poglądy, to nie jesteś ministrem sprawiedliwości dla narodów Austrii, tylko ministrem niemiecko-narodowej sprawiedliwości«. Na węższej arenie cieszyńskiej działał C. jako przewodniczący lub jego zastępca w cieszyńskim Wydziale okręgowym drogowym (1880–1900), jako członek Rady szkolnej pow. w Cieszynie od r. 1879, kuratorium krajowej szkoły roln. w Kocobędzu i zimowej szkoły roln. w Cieszynie, prezbiterium gminy ewangelickiej w Cieszynie itd., nadto był członkiem honorowym Tow. Rolniczego dla Ks. Ciesz. i Czytelni Ludowej w Cieszynie. Przez pół wieku reprezentował świetnie typ chłopa śląskiego, wchodził do wszystkich niemal deputacji polskich z Cieszyńskiego, przemawiał rzadziej w ciałach parlamentarnych, częściej na zebraniach towarzystw i wiecach z wielką pewnością siebie i swadą i zjednał sobie ogromną popularność na wsi śląskiej, tak że go nazywano »królem polskim«. Nie przestając być »twardym lutrem«, miał zwolenników wśród katolików polskich. Żonaty był 2 razy: z Anną Gryczówną (1856, na ten ślub napisał wiersz anonimowo Paweł Stalmach) i z Marią Górniakową. Z pierwszej żony miał 3 synów i 3 córki. Odezwy jego drukowane są w czasopismach cieszyńskich; osobno wyszła tylko: Szanowni ziomkowie (odezwa z 20 VI 1879). Umarł 5 IV 1913 w Cieszynie, pochowany w Mistrzowicach.

 

Zabawski Wł., Droga do Ziemi Obiecanej, Cieszyn 1934, 37, 43–6, 55, 74, 94, 128, 135; Grzegorzewski Jan, Zarysy i sylwetki z Księstwa Cieszyńskiego, »Ateneum« 1885, I 3–6, 536–9; Gorazda Wojciech (Grzegorz Smólski), Z pamiętnika dziennikarza, »Silesiana«, Kr. 1896, 58–63, 72; Michejda Fr., Ewangelicy i sprawa narodowa na Śląsku, Cieszyn 1886, 13; Pamiętne rozprawy polityczne sejmu śląskiego, Cieszyn 1898, 33–4; Zaleski J., Dwa jubileusze: Tow. Rolniczego dla Ks. Cieszyńskiego i Jerzego Cienciały, Cieszyn 1893, 7–15 (tam portret C-y, str. 15); »Dziennik Cieszyński« 1913, nr 41, 78, 79, 80, 81, 84; »Poseł Ewangelicki« 1913, nr 15 (tam kazania pogrzebowe Fr. Michejdy i Kar. Kulisza), 16; »Gwiazdka Cieszyńska« 1913, nr 28; »Rolnik Śląski« 1913, nr 2 i 7 (tam także przemówienie pogrzebowe J. Zaleskiego).

Wincenty Ogrodziński

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jarosław (Leon) Iwaszkiewicz

1894-02-20 - 1980-03-02
pisarz
 

Adam Tarnowski

1892-03-02 - 1956-05-09
dyplomata
 

Józef Fiedorowicz

1897-08-25 - 1983-09-15
inżynier
 

Konstanty Rokossowski

1896-11-21 - 1968-08-03
marszałek Polski
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Andrzej Hławiczka

1866-05-03 - 1914-07-10
nauczyciel muzyki
 

Jan Mieczysław Reszke

1850-01-14 - 1925-04-03
śpiewak operowy
 

Bogumił Hoff

1829-06-06 - luty/marzec 1894
krajoznawca
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.