INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Józef Piechowski h. Leliwa  

 
 
Biogram został opublikowany w 1981 r. w XXVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Piechowski Józef h. Leliwa (ok. 1730–ok. 1800), chorąży owrucki i petyhorski, komornik W. Ks. Lit., poseł na sejm. Był synem Adama, łowczego brasławskiego, który w r. 1750 testamentem, oblatowanym w grodzie dyneburskim, przekazał mu Mejkszany i Kołnaczewo w woj. inflanckim oraz część Piechowic w pow. tucholskim. W r. 1783, po kilkuletnim procesie w sądach relacyjnych, uzyskał wspólnie z żoną na wieczne dziedzictwo Łaukiessę i Kurcmujżę w Księstwie Kurlandzkim, a następnie nabył Fabianiszki, leżące również w Kurlandii (w paraf. Ueberlauz). Ponadto posiadał dobra ziemskie na Wileńszczyźnie. Wg W. W. Wielądka był to «mąż rycerski, uczony i obywatel dobry». Politycznie związany z Radziwiłłami, już od r. 1757 przesyłał hetmanowi księciu Michałowi «Rybeńce» z Warszawy do Białej czy Nieświeża gazety, listy i wszelkiego rodzaju «ciekawości», korzystając przy zbieraniu wiadomości z pomocy m.in. Krzysztofa Kaulfusa, sekretarza i poczmistrza warszawskiego. Dn. 26 IX 1759 został chorążym owruckim, a w kilka lat później otrzymał nominację na chorążego petyhorskiego buławy wielkiej Ks. Lit. W tym stopniu 3 IX 1765 uczestniczył w popisach województwa inflanckiego. W konfederacji barskiej nie brał udziału. Dn. 29 VII 1769 otrzymał urząd komornika W. Ks. Lit. Sejmik brasławski 3 II 1772 delegował P-ego z misją hołdowniczą do króla. Na publicznej audiencji 30 III P. w imieniu powiatu złożył królowi wyrazy radości i gratulacje z racji niepowodzenia zamachu z 3 XI 1771 (Mowa… Józefa na Piechowicach Piechowskiego komornika y chorążego petyhorskiego…, b.m. 1777). Odtąd stał się P. wiernym stronnikiem króla. Przywilejem królewskim otrzymał w r. 1772 dobra lenne luszniewskie oraz Dziedzin i Obrąb Dumowski w pow. brasławskim, a ponadto Petrajcie, Dworzec Gondyński i Kurszanę na Żmudzi. Z ramienia sejmu 1773–5 r. wchodził do trzech komisji dla rozsądzenia spornych spraw majątkowych. Dn. 28 V 1775 dostał godność szambelana królewskiego.

Od końca lat sześćdziesiątych XVIII w. P., wywożąc produkty rolne do Kurlandii, omijał komory książęce, zaprzeczając im prawa pobierania cła. Gdy spór zaczął się przeciągać i zaostrzać, P., upełnomocniony przez sejmik powiatu brasławskiego, a poparty niewątpliwie przez króla, wyjechał w lutym 1773 do Petersburga, by tam uzyskać poparcie dla swych zabiegów. Nic tam jednak nie wskórawszy, oddał sprawę do sądu relacyjnego w Warszawie. W obronie księcia stanął dwór petersburski oraz ambasador O. Stackelberg. Sprawa stała się głośna w całej Rzpltej. Sejmik przedsejmowy radziejowski na Kujawach 17 VIII 1778 zalecił posłom na sejm warszawski, by sprawę P-ego z księciem kurlandzkim «długim dość lat przeciągiem wiedzioną, a dotąd bez rezolucji zostającą, aby sprawiedliwość omieszkaną nie była, protekcji Naj. Majestatu oddali». Dekret, wydany już w kwietniu 1777, wypadł na korzyść P-ego, znosząc granicę celną między Kurlandią a Litwą. W r. 1777 P. stwierdził, że odpadłe całkowicie w pierwszym rozbiorze województwo inflanckie i pozbawione prawa wysyłania swych przedstawicieli na sejmy Rzpltej, posiada na południowym brzegu granicznej Dźwiny, a więc po stronie polskiej, «dużą łąkę», należącą do rozległych dóbr Zybergów, rozciągających się po północnej (rosyjskiej) stronie Dźwiny. Na tej więc podstawie, że niecałe województwo odpadło od Rzpltej, P., upełnomocniony przez egzulantów inflanckich, przedstawił sprawę królowi. Ten z kolei uzyskał zgodę Stackelberga na przywrócenie reprezentacji sejmowej temu województwu. W ten sposób posłowie inflanccy, nieobecni na sejmach 1773–5 i 1776 r., znów zasiadali na nich w l. 1778–93. Sam też P. został z tego województwa posłem w r. 1778. Równocześnie dozwolono egzulantom inflanckim odbywanie wszelkiego rodzaju sejmików i innych obrad publicznych. Dn. 19 III 1791 otrzymał P. Order Św. Stanisława. Na inflanckim sejmiku 14 II 1792 został pierwszym asesorem i opowiedział się za Konstytucją 3 maja. W ciągu dziesięcioletniego w sumie pobytu na dworze pozyskał względy króla; werbował mu z Inflant i północno-zachodnich terenów Litwy stronników, dla których z kolei uzyskiwał od monarchy urzędy i ordery. W r. 1780 poślubił P. Joannę z Kczewskich, córkę Antoniego, star. straszewskiego. Zmarł bezpotomnie w Kurlandii, już pod zaborem rosyjskim, prawdopodobnie jeszcze u schyłku XVIII w.

 

Estreicher; Finkel, Bibliografia; Wielądko, Heraldyka, V; Żychliński, XXV; Łoza, Kawalerowie; – Dzieje ziemi kujawskiej, W. 1888 V; Kalinka W., Ostatnie lata panowania Stanisława Augusta, P. 1868 s. CCVI; Z Kosobud Piechowscy, „Zap. Hist.” T. 3: 1914; – Magier, Estetyka Warszawy; Mémoires du roi Stanislas-Auguste, I–II; Status causae pro domo Curlandiae contra Jos. Piechowski, 1777; Status causae pro Jos. Piechowski contra Ill. Petrum in Livonia, Curlandiae et Semigaliae ducem, [b. m. 1777], (niewykorzystane); Vol. leg VIII 615, 734, 763, 781–2, 813–14; – AGAD: Arch. Radziwiłłów, Dz. V 11632 (listy P-ego), Nabytki III 44 Materiały genealogiczne W. Wielądka.

Wacław Szczygielski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Hugo Kołłątaj (Kołłontay)

1750-04-01 - 1812-12-28
filozof
 

Jan Chrzciciel Śniadecki

1756-08-29 - 1830-11-09
astronom
 

Jerzy Samuel Bandtkie

1768-11-24 - 1835-06-11
historyk
 
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Józef Oleszkiewicz

1777 - 1830-10-05
malarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.