INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Kazimierz Krasiński h. Ślepowron      "Portret Kazimierza Krasińskiego" Konstantego Aleksandrowicza, frag. obrazu olejnego z 1786 roku.

Kazimierz Krasiński h. Ślepowron  

 
 
Biogram został opublikowany w 1970 r. w XV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Krasiński Kazimierz h. Ślepowron (1725–1802), oboźny w. kor., poseł na sejmy, marszałek sejmowy i trybunalski. Był synem Antoniego (1693–1762), kasztelana zakroczymskiego, oraz Barbary Zielińskiej, chorążanki dobrzyńskiej. Po ojcu odziedziczył Zegrze, Wolę Zgierską i Izbice nad Bugiem oraz część klucza krasnosielskiego w ziemi ciechanowskiej. Od stryja biskupa lorymeńskiego Jana Chryzostoma (zob.) otrzymał dalszą część Krasnosielec oraz tzw. klucz płodownicki nad Omulewem w ziemi ciechanowskiej. Od teścia, Feliksa Potockiego, dostał Radziejowice i Wolę Pękoszewską w Rawskiem oraz 100 000 fl., a za konsensem królewskim starostwo krasnostawskie. Był ponadto starostą nowomiejskim i przasnyskim. Z funduszów jezuickich otrzymał Niemienice i Zastawne ze starostwa krasnostawskiego oraz 21 000 fl. W różnym czasie nabył, głównie na Mazowszu, wiele mniejszych i większych majątków i stał się jednym z najbogatszych członków silnie rozrodzonego rodu. W r. 1766 odstąpił Rzpltej oficynę pałacu Krasińskich w Warszawie.
Zapewne dzięki protekcji stryja Jana Chryzostoma przebywał w młodych latach na dworze Ludwika XV, uczył się następnie w szkole kadeckiej w Lunewillu, a w r. 1747 został szambelanem Stanisława Leszczyńskiego. Po powrocie do kraju był w r. 1748 z woj. płockiego posłem na sejm warszawski, na którym poparł wystąpienia reformatorskie Pawła Karwowskiego. Wchodził wówczas do komisji dla przeprowadzenia kalkulacji skarbu po zmarłym podskarbim w. kor. J. A. Czapskim. Dn. 6 XII 1756 r. został pułkownikiem wojsk kor., a następnie, w nie ustalonym bliżej czasie generał-lejtnantem. W r. 1758 jako stronnik dworski posłował na sejm z ziemi ciechanowskiej. Dn. 20 III 1763 r. został oboźnym w. kor. i na urzędzie tym pozostawał do upadku Rzpltej. T. r. otrzymał Order Orła Białego. W czasie bezkrólewia był jednym z aktywniejszych członków stronnictwa saskiego i opowiadał się za ks. Karolem, potem za ks. Ksawerym, a wreszcie za Janem Klemensem Branickim. Po wyborze Stanisława Poniatowskiego podpisał jednak jego elekcję z ziemią różańską i chełmską.
Do konfederacji barskiej nie należał, ale pozostawał w ścisłym kontakcie ze swym kuzynem Adamem Krasińskim (zob.), którego wspierał finansowo, a od jesieni 1770 r.. po nawiązaniu stałej korespondencji, miał informować go o wydarzeniach warszawskich. Na jego też pomoc liczyli A. Krasiński i K. F. Dumouriez, projektując zaciąg Kurpiów do szeregów konfederackich. Pod koniec r. 1772 i przez r. n. gościł u siebie w Zegrzu uwolnionego z aresztu rosyjskiego A. Krasińskiego. Z ramienia sejmu rozbiorowego 1773–5 r. wszedł do Komisji Emfiteutycznej Kor. W r. 1778, zgodnie z życzeniem króla, był marszałkiem Trybunału Kor. W r. 1781 bez powodzenia zabiegał o stanowisko wojewody mazowieckiego, a w r. n. jako poseł ziemi drohickiej został marszałkiem sejmu (30 IX – 9 XI 1782). O pozyskanie względów K-ego starali się, jeszcze przed otwarciem izby poselskiej, papież Pius VI i nuncjusz J. A. Archetti. Stanisław August, zapewniwszy sobie zdecydowaną większość w sejmie, wysunął na marszałka lojalnego K-ego. Hamował on i łagodził, z dużym zresztą taktem, burzliwe wystąpienia opozycji. Obrady, które początkowo toczyły się zwykłym trybem, od 19 sesji zmącone zostały ostrymi atakami tzw. «partii galicyjskiej» na króla i Radę Nieustającą, a w obronie rzekomo pokrzywdzonego chorego na umyśle biskupa Kajetana Sołtyka. Sejm, mimo wysiłków K-ego, spełzł na niczym. W r. 1783 K. ponownie został marszałkiem Trybunału Kor. Jako marszałek starej laski otwierał K. w r. n. sejm grodzieński, na którym był również posłem z ziemi drohickiej. W r. 1788 wszedł w skład Komisji Wojskowej Obojga Narodów. Był zwolennikiem Konstytucji 3 maja. Wziął udział w insurekcji kościuszkowskiej, którą wspomagał finansowo (13 V 1794 ofiara 1 080 złp.). Dn. 22 IV 1794 r. Rada Zastępcza Tymczasowa mianowała go członkiem Sądu Kryminalnego Ks. Mazowieckiego.
Po upadku powstania schronił się K. do Zamościa, a następnie w dobrach galicyjskich Adama Krasińskiego. Wówczas już niewątpliwie zetknął się z organizacjami niepodległościowymi w Galicji, a w l. 1795–7 w jego pałacu warszawskim (w miejscu późniejszego gmachu Tow. Kredytowego Ziemskiego) odbywały się konspiracyjne zebrania miejskiego klubu patriotycznego. Mimo że był podejrzewany i śledzony przez władze pruskie, otrzymał w r. 1798 od Fryderyka Wilhelma III tytuł hrabiowski, jednak go nie przyjął. K. chciał uchodzić za mecenasa sztuki i literatury, finansował druk kilku książek i wypłacał honoraria tłumaczom obcych autorów (np. w l. 1784–5 dzięki jego staraniom ukazało się 6-tomowe dzieło de Beaumont, „Amerykanki albo dowód religii chrześcijańskiej przez światło przyrodzone”, tłumaczone przez Karola Surowieckiego). W Krasnosielcu ufundował kościół murowany (1798), ozdobiwszy go m. in. trzema obrazami F. Smuglewicza. Pozostawił wielkie archiwum rodzinne, nad którym pieczę sprawował etatowy archiwista. W kręgach rodzinnych uchodził za «patriarchę» i najbardziej «czczoną głowę rodu». Zmarł 25 IX 1802 r. w Zegrzu i tam został pochowany w podziemiach miejscowego kościoła.
K. był trzykrotnie żonaty, najpierw z Eustachią Potocką (1738–64), kasztelanką słońska, zaślubioną w r. 1756, następnie z jej siostrą Elżbietą (zm. po 1776), wdową po Michale Rudzińskim, woj. mazowieckim, oraz zaślubioną w r. 1782 Anną z Ossolińskich (1749–1843), miecznikówną litewską, rozwiedzioną z Józefem Ossolińskim, woj. podlaskim. Z ostatniej żony pozostawił syna Józefa Wawrzyńca (zob.) i córkę Elżbietę Jaraczewską (zob.).

Podobizna kolorowa na tablicy marmurowej, ufundowanej przez żonę Annę, znajdowała się najpierw w kościele w Zegrzu, a obecnie w Woli Kiełpińskiej w paraf, zgierskiej; – Estreicher; Finkel, Bibliografia; Enc. Org., XV 966, 974–7; Enc. Wojsk.; W. Enc Ilustr.; Słow. Geogr., IV 638; Boniecki; Uruski; Żychliński, XII; – Bartoszewicz J., Kronika pałacu Krasińskich w Warszawie, w: Dzieła, Kr. 1880 VIII; Falkowski J., Obrazy z życia kilku ostatnich pokoleń w Polsce, P. 1877 I; Konopczyński, Konfederacja barska; tenże, Polska w dobie wojny siedmioletniej, W. 1909–11 I–II; Korzon, Wewnętrzne dzieje; Kotowa I., Wstęp, w: K. Tańska, Dziennik F. Krasińskiej, Kr. 1929 s. XL–XLI; Kukiel M., Próby powstańcze po trzecim rozbiorze, 1795–1797, Kr.–W. 1912; Lewinówna Z., Prawdziwe dzieje F. Krasińskiej, w: K. z Tańskich Hoffmanowa, Dziennik F. Krasińskiej, W. 1961 s. 213–4; Rudnicki K., Biskup Kajetan Sołtyk, Kr.–W. 1906; Smoleński W., Przewrót umysłowy w Polsce w. XVIII, W. 1923; – Akty powstania Kościuszki; Diariusz sejmu… 1780, Wyd. S. Badeni, W. s. 443, 447; Diariusz sejmu… 1782, Wyd. P. Kiciński, W. 1782; Diariusz sejmu… 1784, Wyd. M. Tukalski Nielubowicz, W. 1785 s. 7–11, 31, 404; Diariusze sejmowe z wieku XVIII, W. 1911–37 I, III; Drzewiecki J., Pamiętniki, Wyd. S. Pawlicki, Kr. 1891 s. 50; Elektorów poczet, Wyd. O. Pietruski, Lw. 1845; Księgi Referendarii Koronnej z drugiej połowy XVIII w., Wyd. A. Keckowa, W. Pałucki, W. 1955–7 I–II; Lipski J., Noty generała brygady wielkopolskiej kawalerii narodowej z lat 1775–1778, Drezno 1871 s. 73; Listy Katarzyny z Potockich Kossakowskiej 1754–1800, Wyd. K. Waliszewski, P. 1883; Papiestwo wobec sprawy polskiej w latach 1772–1864, Wyd. O. Beiersdorf, Wr. 1960; Płata wojska i chleb zasłużonych 1771, s. 24, 55; Series inclytae palestrae Tribunalis Regni Petricoviensis, [B. m. i r.]; Vol. leg., VII 119, 127, 136, 196, VIII 87, 147–8, 185, 220, IX 5, X; Warszawski teatr Sułkowskich, Wyd. M. Rulikowski i B. Król, Wr. 1957; – B. Czart.: rkp. 669, 728, 944 s. 429, 1192; B. Jag.: Korespondencja K-ego zebrana z archiwów krajowych i zagranicznych przez W. Konopczyńskiego; B. Krasińskich w W.: Arch. rodzinne Krasińskich spalone przez Niemców; – Informacje księdza Romana Słupeckiego z Woli Kiełpińskiej.
                                                                                                                                                                                                                           Wacław Szczygielski

 

 
 

Powiązane artykuły

 

Powstanie Kościuszkowskie

Insurekcja kościuszkowska rozpoczęta 24 marca 1794 roku, zakończona 16 listopada 1794 roku, to powstanie narodowe początkowo przeciwko Rosji, później także skierowane przeciwko Prusom. Jedno z najbardziej......

Bitwa Pod Racławicami, 4 kwietnia 1794 r.

24 marca 1794 roku na rynku krakowskim ogłoszony został „Akt powstania obywatelów mieszkańców województwa krakowskiego”, dający początek powstaniu kościuszkowskiemu, jednemu z przełomowych......
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 
 
 
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Florian Fukier

1772-05-03 - 1836-03-29
kupiec warszawski
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.