Schwarz Kopel (1889–1954), adwokat, poseł do Sejmu RP, założyciel i przywódca Syjonistycznej Partii Pracy «Hitachdut». Ur. 7 I w Bolechowie w pow. dolińskim. Brak informacji o rodzicach.
S. uczęszczał do szkoły średniej w Stryju, świadectwo maturalne uzyskał w Gimnazjum im. Jana Długosza we Lwowie (1908), a następnie podjął studia prawnicze na uniwersytetach we Lwowie i Wiedniu. W czasach szkolnych związał się z ruchem syjonistycznym. Był członkiem, a następnie prezesem wschodniogalicyjskiego koła młodzieży syjonistycznej «Haszachar-Przedświt». W okresie studiów redagował wychodzący w języku polskim miesięcznik „Moriah”. Po studiach (1913) osiadł we Lwowie, gdzie po pewnym czasie otworzył kancelarię adwokacką, a równocześnie prowadził działalność polityczną i publicystyczną. Był stałym współpracownikiem wielu czasopism, m.in. „Wschód”, „Togblat” i „Der Morgen”. Ponadto publikował artykuły w „Chwili” i „Nowym Dzienniku”. Należał do grona założycieli i przywódców Syjonistycznej Partii Pracy (SPP) «Hitachdut» w Galicji Wschodniej. Angażował się także w prace kulturalno-oświatowe, m.in. propagował odrodzenie języka hebrajskiego. W l. 1916–18 służył w armii austriackiej na froncie włoskim. Po wojnie kontynuował działalność polityczną w szeregach «Hitachdut», m. in. reprezentował Małopolskę Wschodnią na zjeździe zjednoczeniowym tej partii (1926).
Wiele uwagi poświęcał S. zagadnieniom palestyńskim. Zasiadał w prezydium Keren Hajesod (fundusz osadniczy) w Galicji Wschodniej oraz kierował pracami lwowskiego Biura Palestyńskiego. Był także członkiem Centralnego Komitetu oraz sekretarzem generalnym «Ezry» chalucowej (organizacji zajmującej się zaopatrywaniem chaluców – «pionierów» – wyjeżdżających do Palestyny). Należał do aktywnych członków Hechalucu, organizacji przygotowującej kadry osadnicze dla Palestyny. O mandat do Sejmu I kadencji ubiegał się z listy okręgowej nr 53 (pow. Stanisławów, Tłumacz, Bohorodczany i in.) i państwowej nr 17 Komitetu Zjednoczonych Stronnictw Narodowo-Żydowskich i został zastępcą posła. Do parlamentu wszedł latem 1924 na miejsce zmarłego Jonasa Rubina. Pracował w Komisjach: Prawnej i Ochrony Pracy. Zasiadał w Kole Żydowskim. Należał do zdecydowanych przeciwników tzw. ugody polsko-żydowskiej z lipca 1925. W czasie kryzysu w Kole Żydowskim zwalczał prezesurę Leona Reicha. W okresie tym występował jako rzecznik frakcji «Hitachdut». W wyborach (w r. 1928) umieszczono jego nazwisko na liście Narodowego Zjednoczenia Żydowskiego w Małopolsce w dwóch okręgach (Tarnopol i Złoczów), ale mandatu nie uzyskał i podobnie jak w r. 1922 został zastępcą posła. Bez powodzenia ubiegał się o miejsce w czasie kolejnych wyborów (1930). Kandydował wówczas z listy Bloku Narodowo-Żydowskiego w Małopolsce Wschodniej. Do końca okresu międzywojennego kontynuował działalność zawodową i polityczną. M.in. stale wchodził do Rady Partyjnej i Egzekutywy SPP «Hitachdut» w Małopolsce Wschodniej. W r. 1940 wyjechał do Palestyny, gdzie działał w Centralnym Komitecie Mapai (Robotnicza Partia Izraela) oraz w radzie Organizacji Związków Zawodowych Histadrut. Zmarł w r. 1954 w Tel-Avivie.
Encyklopedia of Zionism and Israel, New York 1971 II 1007; Kto jest kim w Drugiej Rzeczypospolitej, W. 1994 (fot.); Mościcki–Dzwonkowski, Parlament RP 1919–27, (fot.); Rzepeccy, Sejm i Senat 1922–7, s. 319, 386; Rzepeccy, Sejm i Senat 1928–33, s. 114, 117; – Księga pamiątkowa 50-lecia Gimnazjum im. Jana Długosza we Lwowie, Lw. 1928 s. 103; – Żydowskie partie polityczne w Polsce 1928–1927 (Wybór dokumentów), Kr. 1994 s. 72, 91, 141.
Czesław Brzoza