Szelejewski Krystyn h. Wierzbno (zm. między 1457 a 1459), kasztelan krzywiński.

S. był najpewniej synem Pietrasza Wierzbieńskiego i Tomisławy z Szelejewa koło Borku. Ojciec S-ego pochodził z rodu wywodzącego się z Wierzbnej koło Świdnicy, od XIII w. osiadłego także w księstwie głogowskim, gdzie jedna z linii miała Czerninę tuż przy granicy wielkopolskiej. Był krewnym star. wschowskiego i kaszt. międzyrzeckiego Jana z Czerniny (Czernińskiego) w księstwie głogowskim (zob. Rydzyński Jan), który pod koniec XIV w. przeniósł się do Wielkopolski i założył m. Rydzynę. Pietrasz występował w źródłach w l. 1400–22, często świadczył w sprawach Jana i był z jego ramienia w l. 1408–9 burgrabią w Kościanie. S. miał braci: Dziersława, Szymona i Jana, zapewne duchownego.

S. pojawiał się od r. 1418 przed sądami ziemskimi w Kościanie i Poznaniu, głównie jako świadek w różnych procesach. W r. 1423, wraz ze Stefanem Rydzyńskim (synem Jana) i swym bratem Szymonem, ręczył za śląskiego rycerza Mikołaja Twardogórskiego, że spory z ks. oleśnickim Konradem V będzie on rozstrzygał tylko na drodze prawnej. W pow. kościańskim często występował S. w charakterze pełnomocnika sądowego, również wielu dygnitarzy powierzało mu zastępstwo. Wskazuje to na jego popularność i znajomość prawa. Dzięki temu osiągnął stanowiska wiceurzędnicze. Był burgrabią w Kościanie z ramienia starostów wielkopolskich: Marcina ze Sławska (1428–30), Krzesława Kurozwęckiego (1442–3) i Stanisława Ostroroga (1448–50); z ramienia sędziego poznańskiego Abrahama Zbąskiego był w l. 1437–49 wicesędzią tamże. Podtrzymywał kontakty z Rydzyńskimi i w sporach Stefana Rydzyńskiego sprawował funkcję arbitra. Szczególnie blisko związał się z zamożnym Bartoszem Gostyńskim i w r. 1429 musiał nawet odpierać zarzut, że stronniczo sądził na jego korzyść. Przed 26 III 1443 otrzymał kaszt. krzywińską, niską w hierarchii urzędów ziemskich; nominację uzyskał najpewniej dzięki poparciu Krzesława Kurozwęckiego w nagrodę za zasługi położone na stanowisku burgrabiego. S. z ramienia sędziego poznańskiego Jakuba Sepieńskiego był w r. 1450 wicesędzią w Poznaniu.

Razem z braćmi dziedziczył S. po rodzicach Szelejewo i zapewne pobliskie Dalabuszki (w r. 1429 wszyscy bracia sprzedali tam pewną część). Jeszcze w r. 1427 posiadał dobra w Szelejewie, ale potem ich się pozbył, być może w ramach działów z braćmi (samo Szelejewo sprzedał w r. 1438 w imieniu bratanicy Małgorzaty, córki Szymona). Od r. 1443 pisał się już «niegdyś z Szelejewa», a osiadł wówczas w Dalabuszkach. Miał również Ostrów i Ostrowieczno (wieś tę sprzedał w r. 1449). W ostatnich latach życia skupował majątki, co świadczy o jego dobrej kondycji finansowej; kupił w r. 1452 poł. m. Sarnowa z przyległymi wsiami. Były to jednak nabytki przejściowe, bowiem jego synowie siedzieli potem tylko w Dalabuszkach. S. zmarł między 8 III 1457, gdy ostatni raz wystąpił w źródłach, a 10 IV 1459, gdy pojawił się jego następca na kasztelanii, Piotr Rąbiński.

Żoną S-a była nieznana bliżej Jadwiga, której w r. 1437 oprawił on niezbyt znaczne sumy 60 grzywien posagu i 90 grzywien wiana. Najpewniej z tego związku pochodzili synowie: Piotr, znany z jednego wystąpienia w r. 1465, prawdopodobnie młodo zmarły, Mikołaj (zm. po r. 1505) i Krystyn, wicepodkomorzy w Kościanie (1485–91), który żył jeszcze w r. 1494; wszyscy oni pisali się Dalabuscy. Wnuki tego Krystyna, a synowie Piotra (występującego w źródłach w l. 1495–1531): Wojciech i Hipolit (występujący w źródłach do r. 1534) byli ostatnimi znanymi Dalabuskimi h. Wierzbno.

Gąsiorowski, Urzędnicy wpol.; Słown. Hist.-Geogr. Ziem Pol., VIII (Dalabuszki, Szelejewo); Urzędnicy, I/1; – Jurek T., Panowie z Wierzbnej, Kr. 2006; – Kod. Wpol., V nr 700, IX nr 1228; Kod. Wpol., S. Nowa, Wyd. Z. Perzanowski, W. 1975 z. 1 nr 227; Teki Dworzaczka CD-ROM, Kórnik–P. 1997 (błędna informacja o Zofii Chraplewskiej jako żonie S-ego); Wielkopolskie roty sądowe XIV–XV wieku, Wyd. H. Kowalewicz, W. Kuraszkiewicz, P.–Wr. 1959–81 I nr 848, 955, III nr 1246; – AP w P.: Kalisz Gr. 17 k. 142v, Kościan Z. 4 k. 353v, Z. 12 k. 89, 335, Poznań Gr. 1 k. 130, Gr. 3 k. 18v; B. Kórn.: rkp. 784 (Kościan Z. 9) k. 122, 195v–6.

Tomasz Jurek