INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Leon Janta-Połczyński      Leon Jonta-Połczyński, wizerunek na podstawie fotografii.

Leon Janta-Połczyński  

 
 
1867-05-25 - 1961-07-20
Biogram został opublikowany w latach 1962-1964 w X tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Janta-Połczyński Leon (1867–1961), polityk i działacz narodowy na Pomorzu, ziemianin. Ur. 25 V w Wysokiej w pow. tucholskim, syn Adama (1839–1901), członka Wydziału Powiatowego w Tucholi, obrońcy interesów polskiego kupiectwa, rzemiosła i rolnictwa na Pomorzu Gdańskim, i Leontyny z Zabłockich. Kształcił się w gimnazjum w Chojnicach, studia prawnicze i ekonomiczne odbywał na uniwersytetach w Krakowie, Berlinie i Paryżu. Po uzyskaniu dyplomu doktora praw (w Jenie w 1890) odbywał praktykę sądową, następnie z powodu choroby ojca wrócił do Wysokiej, a po jego śmierci objął majątek rodzinny. Rozpoczął działalność gospodarczą, oświatową i polityczną. Początkowo był członkiem Sejmiku i Wydziału Powiatowego w Tucholi, następnie współzałożycielem i prezesem Banku Ludowego, Spółdzielni Rolniczo-Handlowej «Rolnik», Spółdzielni Handlowej «Kupiec» i Spółki Parcelacyjnej w Tucholi. Wszystkie te instytucje zasiliły gospodarczo żywioł polski na Pomorzu, doprowadzony celowo przez władze pruskie do ruiny gospodarczej, ale równocześnie wzmacniały pozycje klas posiadających. J.-P. zorganizował i kierował jako patron (od 1898) Kółkami Włościańskimi na Pomorzu, dla których wydawał i redagował tygodnik „Kłosy” (1905–19). W celu zapobieżenia germanizacji głównie miast i miasteczek wydawał w l. 1898–1905 „Gazetę Gdańską”. Oba pisma, a zwłaszcza to ostatnie, odegrały ważną rolę w organizacji ruchu polskiego na Pomorzu Gdańskim i kształtowaniu świadomości narodowej ludności polskiej. Podczas pierwszej wojny światowej J.-P. utrzymywał kontakty z działaczami prawicowo-niepodległościowymi w Wielkopolsce i na Śląsku. Po wojnie jako członek Rady Narodowej byłego zaboru pruskiego i delegat Rządu Polskiego wyjeżdżał do Paryża na konferencję pokojową (1919) w charakterze eksperta w sprawie przynależności Pomorza do Polski. Po powrocie z zagranicy został jednym z podsekretarzy stanu ministerstwa byłej dzielnicy pruskiej w Poznaniu (1919–21); kierował administracją 2 województw i departamentem politycznym. W pierwszym senacie R. P (1922–7) przewodniczył J.-P. Klubowi Chrześcijańsko-Narodowemu, reprezentując Chrześcijańsko-Narodowe Stronnictwo Rolnicze.

Po przewrocie majowym przeszedł na stronę sanacji, z której ramienia ponownie był senatorem w l. 1930–5. Równocześnie (od stycznia 1930 do marca 1932) pełnił funkcje ministra rolnictwa. Jako minister rolnictwa J.-P. był zdania, że rolnictwo w Polsce i jego pomyślność mają decydujący wpływ na położenie kraju, który znajdował się właśnie w okresie najgłębszego kryzysu gospodarczego. J.-P. występował jako rzecznik ingerencji rządu w sprawy gospodarki rolnej. Uważał, że bez takiej akcji nie uda się zahamować i przełamać kryzysu. Za jego kadencji w Min. Rolnictwa zapoczątkowano akcję ułatwiania drobnym rolnikom spłat uciążliwych zobowiązań kredytowych, uaktywniono interwencyjne zakupy przez państwo nadwyżek zbożowych. Duże nadzieje na poprawę gospodarczego położenia wsi łączył J.-P. z ożywieniem eksportu rolnego z Polski. Czynił w tym kierunku różne próby. W celu powstrzymania kryzysu gospodarczego był m. in. inicjatorem i organizatorem międzynarodowej konferencji 8 państw bałtycko-bałkańskich (w sierpniu 1930). Reprezentował Polskę na międzynarodowych uroczystościach jubileuszowych Instytutu Rolniczego w Rzymie i był przewodniczącym Zjazdu. W latach następnych uczestniczył w konferencjach państw bałtycko-bałkańskich w Belgradzie, Sofii i Budapeszcie. J.-P. był także współzałożycielem fabryki krochmalu «Solanum» w Starogardzie, fabryczki gumy syntetycznej pod Dębicą (którą przekazał później Min. Spraw Wojskowych) oraz prezesem Związku Ziemian Pomorskich. J.-P. zawsze występował jako rzecznik interesów ziemiaństwa. Swoje poglądy na tę kwestię wyrażał w licznych publicznych wystąpieniach zarówno w Sejmie i w Senacie, jak i w prasie. W r. 1935 był delegatem Polski na Europejski Kongres Ekonomiczny w Brukseli; przewodniczył delegacji polskiej pertraktującej z Niemcami w sprawie traktatu handlowego (w ostatniej sprawie jeździł kilkakrotnie do Berlina).

W czasie ostatniej wojny tułał się w Milanówku, Rzeszowie i Ojcowie, a po zakończeniu działań wojennych przebywał w Gnieźnie. Początkowo pracował w Państwowych Nieruchomościach Ziemskich w Poznaniu jako organizator wystaw rolniczych, a w l. 1948–58 jako kierownik Muzeum Piastowskiego w Brzegu na Śląsku. Niezwykle cenny zbiór książek w liczbie ok. 3000 przekazał Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Ze względu na podeszły wiek zrezygnował z posady. Ostatnie lata życia poświęcił pisaniu pamiętników i zbieraniu dokumentów historycznych. Zmarł w Poznaniu 20 VII 1961 r. J.-P. posiadał następujące odznaczenia: Komandorię z Gwiazdą Polonia Restituta (1938), Komandorię św. Grzegorza oraz najwyższe odznaczenia portugalskie, włoskie, jugosłowiańskie, rumuńskie, bułgarskie i węgierskie.

 

Fot. w posiadaniu rodziny; – Ilustr. Enc. Trzaski; W. Ilustr. Enc. Gutenberga; Peretiatkowicz A., Współczesna encyklopedia życia politycznego, P. 1932 s. 98; Rzepeccy T. i W., Sejm i Senat Rzpltej Pol. 1922–1927, P. 1923 s. 389–90; – Bukowski A., Pomorskie czasopisma rolnicze, Tor. 1938 s. 10–11; Dziesięciolecie Polski Odrodzonej. Księga pamiątkowa 1918–1928, Kr.–W. 1928; Janicki A., Śp. Dr L. J.-P., „Kwart. Pol. Związku Ziem Zachodnich w Ameryce” (Chicago) R. 2 nr 3 s. 1–3; Rogala W., Życie i walka wsi wielkopolskiej w latach 1919–1925, W. 1956 s. 23; Ruch robotniczy i ludowy w Polsce w latach 1914–1923, W. 1960; – Sprawozdania stenograficzne z posiedzeń Sejmu R. P. z dn. 6 II 1931 (szp. 116–122), 7 II 1931 (szp. 19–21), 9 II 1932 (szp. 36–42); Sprawozdania stenograficzne z posiedzeń Senatu R. P. z dn. 7 III 1931 (szp. 32–37), 2 III 1932 (szp. 45–53), 20 XII 1932 (szp. 52–57), 24 III 1933 (szp. 10–14), 2 III 1934 (szp. 48–52), 4 III 1935 (szp. 18–25); – „Berliner Tageblatt” 1931 nr z 10 XII; „Czas” 1930 nr z 24 X 1931 nr z 19 III; „Deutsche Landwirtschaftliche Presse” 1930 nr z 17 V; „Dzien. Pomorski” 1931 nr z 14 V; „Dzien. Pozn.” 1930 nr z 16 XI; „Gaz. Pol.” 1931 nr 66 z 8 III; „Gaz. Roln.” 1929 nr 25, 1930 nr 22, 1931 nr 26, 1932 nr 44, 45; „Getreide Zeitung” 1931 nr z 12 XII; „Ilustr. Kur. Codz.” 1930 nr z 24 X; „Internationaler Holzmarkt” 1930 nr z 18 IV; „Journal des Nations” 1931 nr z 14 XII; „Le Messager Économique” 1930 nr z 6, 7, 8, 9 VI; „Rolnik Pomorski” 1930 nr z 30 XI; „Słowo” 1930 nr z 9 X; „Świat” 1930 nr z 6 IX; – Materiały i informacje żony, Marii Janta-Połczyńskiej.

Tadeusz Oracki

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

Bank Ludowy, kolekcja książek, dzieci - 3, w tym 2 synów (osób zm. od 1901), senat II RP, gospodarowanie majątkiem wiejskim, uniwersytet w Berlinie, doktorat praw, uniwersytet w Jenie, okupacja niemiecka 1939-45, konferencja pokojowa w Paryżu 1919, uniwersytet w Paryżu, doktorat prawa, gimnazjum w Chojnicach, Order Św. Sawy (jugosłowiański), Ministerstwo Rolnictwa, Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu 1918, Naczelna Rada Ludowa, NIEPODLEGŁA wieś, rządy II RP, Chrześcijański Związek Jedności Narodowej, Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem, rząd Prystora, rząd Bartla (1929), Order Korony (belgijski), Ministerstwo ds. byłej Dzielnicy Pruskiej, praktyka sądowa, Order Zasługi Cywilnej (bułgarski), Order Chrystusa (portugalski), rząd Sławka (1930, pierwszy), rząd Sławka (1930, drugi), rząd Piłsudskiego (1930), egzamin sędziowski, Spółdzielnia Rolniczo-Handlowa "Rolnik", Chrześcijańsko-Narodowe Stronnictwo Rolnicze, organizowanie wystaw rolniczych, Państwowe Nieruchomości Ziemskie, redagowanie czasopism, Order Świętego Grzegorza Wielkiego (watykański), wydawanie czasopism, rodzeństwo przyrodnie XIX w., ojciec - ziemianin, rodzeństwo - 7 (w tym 2 bracia), brat - lekarz, brat - major WP, studia ekonomiczne, zakładanie banków, zakładanie spółdzielni, obrona polskości na Pomorzu, czasopismo "Gazeta Gdańska", zięć - Tyszkiewicz, Order Odrodzenia Polski (II RP, komandoria z gwiazdą), Order Odrodzenia Polski (II RP, komandoria), studia prawniczo- ekonomiczne, Uniwersytet Jagielloński (1876-1890)
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Chmura tagów

Postaci powiązane

 

Roman Komierowski

1846-07-15 - 1924-05-24 polityk konserwatywny
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Ryszard Kapuściński

1932-03-04 - 2007-01-23
reportażysta
 

Roman Kłosowski

1929-02-14 - 2018-06-11
aktor filmowy
 

Piotr Stachiewicz

1858-10-29 - 1938-04-14
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Wiktor Franciszek Potrzebski

1880-07-30 - 1944-09-04
ksiądz
 

Jan Radziejewski

1844-10-18 - 1904-11-24
ksiądz
 

Wiktor Emeryk Jan Staniewicz

1866-09-21 - 1932-12-23
matematyk
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.