INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Marceli Siciński  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1995-1996 w XXXVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Siciński Marceli (1799–1872), powstaniec 1830/31 r., major WP, emigrant. Ur. 1 VIII (wg stanu służby) lub 16 X (wg własnoręcznie napisanej w r. 1844 ankiety personalnej), we wsi Tuczno (pow. inowrocławski), był synem Antoniego i Franciszki z Mańkowskich.
Uczęszczał S. do szkół w Bydgoszczy przez 8 lat. Dn. 20 II 1817 wstąpił do 4. pp liniowej jako żołnierz. Awansował 10 X t. r. na sierżanta. Ukończył 8 V 1822 Szkołę Podchorążych Piechoty ze stopniem podporucznika. Nadal służył jako oficer w swym macierzystym pułku. Wykazał dużą aktywność w wypadkach 29 XI 1830 jako oficer 3. kompanii fizylierskiej swego pułku. Wzywał wówczas żołnierzy, by przystąpili do powstania, nawet zmuszał ich do tego biciem („Akt oskarżenia”). Należał do oficerów przeciwstawiających się dowódcy pułku płk. Ludwikowi Bogusławskiemu, gdy ten zabraniał wyjścia pułku z koszar. Początkowo udzielał S. «najczynniejszej pomocy» dowodzącemu 3. kompanią fizylierów por. Sewerynowi Wyszpolskiemu. Wg Antoniego Roślakowskiego, S. dowodził następnie III dywizjonem, tj. 3. kompanią fizylierską, natomiast wg „Aktu oskarżenia” tylko jej półplutonem. Gdy do I batalionu 4. p. stojącego na Nalewkach pod arsenałem zbliżył się batalion rosyjskiego wołyńskiego p. piechoty gwardii, S. dowodząc lewym skrzydłem Polaków, na rozkaz Roślakowskiego jako dowódcy batalionu, zaatakował artylerię Rosjan i zdobył dwa z czterech ich dział. W ten sposób wraz z 1. kompanią grenadierską odparł natarcie wołyńców i ocalił arsenał. Dn. 6 II 1831 mianowany został porucznikiem, walczył pod Zakrzewem (14 II) i Dobrem (17 II), został ciężko ranny w walkach o Olszynkę Grochowską (20 II). Dn. 24 III awansował na kapitana z przeniesieniem do 4. p. strzelców pieszych. Jednak z powodu niewyleczonych ran nie przeszedł do tego pułku, pozostał w swym macierzystym pułku 4. liniowym. Dn. 19 VIII otrzymał Krzyż Złoty Virtuti Militari, a 15 IX w Modlinie – stopień majora. Z armią pod dowództwem gen. Macieja Rybińskiego wszedł do Prus, skąd niebawem udał się na urlop w Poznańskie.
Z końcem grudnia wyruszył S. do Francji, dokąd dotarł 26 I 1832 i skierowany został do zakładu w Awinionie. Od lipca 1833 do grudnia 1840 przebywał w Tulle (dep. Corrèze), stąd przeniesiony został do Pèrigueux. Wyrokiem Najwyższego Sądu Kryminalnego w Król. Pol. został w styczniu 1834 zaocznie skazany na karę śmierci. W r. 1844 mieszkał w Orleanie, uznał wówczas przywództwo ks. Adama Czartoryskiego podpisując 18 VIII t. r. akces do Towarzystwa 3 Maja. Zmarł w r. 1872 w Paryżu.
S. rodziny nie założył.
Brat S-ego Franciszek (ur. 1804 w Tucznie), sierżant 4. p., odznaczył się także w ataku na wołyńców w Noc Listopadową, później był kapitanem 20 pp liniowej w korpusie gen. G. Ramorina, na emigracji we Francji przebywał w zakładzie w Bourges, a od r. 1833 razem z S-m w Tulle.

Lewak–Więckowska, Zbiory B. Rap. Katalog; – Bielecki R., Zarys rozproszenia Wielkiej Emigracji we Francji 1831–1837, W. 1986; Harbut J. S., Noc listopadowa w świetle i cieniach procesu przed Najwyższym Sądem Kryminalnym, W. 1926, oprócz indeksu s. 189, 193, 305; Księga pamiątkowa (Szkoły Podchorążych Piechoty) 1830–29 XI–1930. Szkice z dziejów szkół piechoty polskiej. Ostrów–Komorowo 1930 s. 186; Księga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania 1830…, Lw. 1881; Szomański A., Walecznych tysiąc […] Z dziejów 4. pułku piechoty liniowej […] 1815–1831, W. 1968; – Akt oskarżenia przeciwko osobom oddanym pod Najwyższy Sąd Kryminalny w Królestwie Polskim…, W. 1833 s. 120, 122, 125, 142; toż, Wyd. 2, W. 1834 s. 66–8, 77; Roślakowski A., Noc 29 Listopada 1830 r. w Warszawie. Opanowanie arsenału, Wyd. J. Frejlich, W. 1925 s. 22–3; Święcicki J., Pamiętnik ostatniego dowódcy pułku 4 piechoty liniowej, Oprac. R. Bielecki, W. 1982; – „Kur. Warsz.” 1830 nr 350 s. 1815; – AGAD: Komisja Rządowa Wojny rkp. 331 s. 144–145, rkp. 414 k. 1; B. Czart.: rkp. Ew. 1360 s. 881–888, rkp. Ew. 1550.
Wiesław Majewski

 

 
 

Powiązane artykuły

 

Obrona Warszawy w 1831 r.

Powstańcy i cywile opanowali miasto już 30 listopada 1830 r. Namiestnik carski i garnizon rosyjski ewakuował się. Warszawa stała się centrum polityczno-administracyjnym i wojskowym powstania listopadowego,......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Józef Unger

1817-04-13 - 1874-02-20
wydawca
 

Aleksander Brückner

1856-01-29 - 1939-05-24
historyk literatury
 

Stefan Witwicki

1801-09-13 - 1847-04-15
poeta
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Roman Stanisław Sanguszko

1800-04-24 - 1881-03-26
zesłaniec
 

Fryderyk Bauman

ok. 1760-70 - 1845
architekt
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.