Sobek Melchior z Sulejowa h. Brochwicz (zm. 1542), kanonik krakowskiej kapituły katedralnej, fundator ołtarza w kaplicy Świętej Trójcy w katedrze na Wawelu. Był synem Wojciecha (zob.) i Anny z Szydłowieckich, starszym bratem Zygmunta (zob.), stryjem Krzysztofa (zob.) i Stanisława (zob.).
Po śmierci ojca wraz z braćmi S. pozostawał pod opieką wujów Krzysztofa i Mikołaja Szydłowieckich. Oni to w jego i jego braci imieniu 26 XII 1519 pożyczyli Zygmuntowi I znaczne sumy (3 200 polskich i 2 tys. węgierskich fl.) pod zastaw królewszczyzn, co kancelaria monarsza potwierdziła aktem z 19 X 1521. Uzyskali też dla nich (18 X 1521) pozwolenie wykupienia z rąk Jana Bonera miasta Koszyce (Koszyczki) z przedmieściem Jawiczowice i wsią Kuchary w pow. proszowskim.
S. obrał karierę duchowną. Dn. 6 VIII 1523 został prepozytem stopnickim, zaś 24 XI 1527 kanonikiem kapituły katedralnej krakowskiej, obejmując prebendę Rzemiędzice. W r. 1532 arcybp Maciej Drzewicki zgodził się na zamieszkanie S-a w domu prymasowskim położonym obok kościoła św. Idziego. Dopiero 8 X 1536 otrzymał S. na mieszkanie dom kanoniczy przy ul. Grodzkiej po zmarłym Piotrze Wapowskim.
Zapewne w r. 1529 S. ufundował dla kościoła w Stopnicy nowy krzyż-relikwiarz, do którego na jego prośbę kapituła krakowska 12 II t.r. przekazała ze swego skarbca cząstki przechowywanych relikwii świętych. T.r. oskarżył przed sądem biskupim Jerzego Samarytanina Wronickiego o pobicie bez żadnego powodu (wg B. Przybyszewskiego, S. sam je spowodował dokuczając Wronickiemu) i 5 X uzyskał orzeczenie na sprawcę surowych kar. T.r. zagarnął dziesięcinę należną dr. Janowi Sanokowi, plebanowi w Michałowie. Te incydenty nie przeszkodziły mu jednak w dostępie do beneficjów. W r. 1530 był konkurentem Jana Łaskiego do kustodii płockiej; rywalizację zakończyła ugoda zawarta 22 XII t.r.; sporna godność dostała się S-owi dopiero w r. 1541. W r. 1531 został dziekanem sandomierskim. W r. 1534, po śmierci brata Baltazara, był jednym z wykonawców jego testamentu i opiekunem małoletnich bratanków; 11 IX 1534 zabezpieczał ich interesy w akcie wykupu star. leżajskiego przez królową Bonę. W r. 1537 i n. był egzekutorem testamentu Jakuba z Wolborza. W r.n. otrzymał kanonię św. Idziego prebendy Górka, ale wkrótce ustąpił ją Jakubowi Uchańskiemu.
W r. 1538 S. objął też plebanię w Chotkowie w diec. gnieźnieńskiej i prepozyturę w kaplicy Świętej Trójcy w katedrze na Wawelu. Kapituła krakowska, w której posiedzeniach S. regularnie uczestniczył, niekiedy powierzała mu pewne zadania. I tak np. 23 XI 1537 wyznaczyła go na członka komisji do zwizytowania szpitali, a 22 VI 1538 jednomyślnie wybrała go na delegata do Kurii rzymskiej, powierzając obronę swych interesów w sporze z bpem przemyskim Stanisławem Tarłą (o wieś prestymonialną i dom kapitulny, z których nie chciał ustąpić). Otrzymawszy 30 VIII t.r. polecenie wyjazdu, S. udał się do Rzymu, skąd zapewne w maju 1540 powrócił do Krakowa. Podczas swej nieobecności dostał od kapituły krakowskiej prebendę bodzowską. W okresie zatargu (w l. 1540–2) kanonika Jana Naropińskiego z kapitułą o scholasterię krakowską S., razem z jego bratem Feliksem, z którym się przyjaźnił, był sekwestratorem dochodów tej spornej prałatury.
Niechętny w stosunku do bpa krakowskiego Piotra Gamrata, S. miał opinię człowieka wyniosłego. Wśród duchowieństwa skupiającego się wokół dworu biskupiego należał do grupy krytycznie nastawionej wobec hierarchii i urządzeń kościelnych, do której wchodzili też J. Uchański, Andrzej Zebrzydowski, Mikołaj Miłkowski, Stanisław Wolski a także obaj Naropińscy. Znany był z bezwzględności wobec chłopów, których w powierzonej mu wsi prestymonialnej Rudawie gnębił do tego stopnia, iż kapituła wydała dekret potępiający jego zachowanie. Odznaczał się natomiast gorliwością religijną. Oprócz ufundowania dla Stopnicy relikwiarza, uzyskał 17 II 1531 od M. Drzewickiego dokument przyznający temuż kościołowi stopnickiemu 40-dniowy odpust. Podczas pobytu w Rzymie wystarał się w Kurii o pozwolenie wystawiania w farze stopnickiej kilkanaście razy do roku Najświętszego Sakramentu, co uczestniczącym w tej liturgii wiernym zapewniało dostąpienie odpustów. W kaplicy Świętej Trójcy w katedrze na Wawelu ufundował S. drugi ołtarz p. wezw. Świętej Trójcy, Poczęcia Najśw. Marii Panny i Trzech Króli. Fundacja ta powstawała dość długo. Jeszcze w r. 1535 S., działając w imieniu własnym i jako egzekutor testamentu brata Baltazara, uzyskał zgodę Zygmunta I na ustanowienie «pobożnego beneficium», na które przeznaczył 800 fl. Za tę sumę sukcesywnie (16 XII 1536 od Walentego i Elżbiety Dembińskich, 23 X 1536 od krakowskich duchaków, 19 I 1541 od Stanisława i Zofii Wolskich) skupował stałe dochody roczne celem zabezpieczenia materialnego bytu przyszłej fundacji. Być może jej zamysł skrystalizował się, gdy S. objął prepozyturę w kaplicy Świętej Trójcy. Zakupił bowiem dla fundowanego ołtarza: kielich z pateną, srebrny pozłacany pacyfikał, srebrne ampułki oraz inne paramenty niezbędne dla ministerium altarysty. S. nie zdołał jednak od strony formalnej doprowadzić fundacji do skutku. Dyplom erekcji ołtarza wystawiony przez bpa Gamrata 5 III 1543 odebrał jego brat Zygmunt. Oprócz powyższej fundacji, S. zapisał w testamencie na wielki ołtarz w katedrze krakowskiej szerzynkę haftowaną złotymi nićmi z wyobrażeniem h. Odrowąż. Zmarł w Krakowie w r. 1542 i 22 IV został pochowany w katedrze na Wawelu w kaplicy Świętej Trójcy, w której umieszczono poświęcone mu epitafium z obrazem malowanym na desce i przedstawiającym Pokłon Trzech Króli z wyobrażeniem S-a w pozycji klęczącej z h. Brochwicz oraz z wyrytym na cokole elegijnym wierszem.
Podobizna S-ego na obrazie z epitafium z kaplicy Świętej Trójcy, znajdującym się obecnie w kościele Misjonarzy na Stradomiu, w przedsionku zakrystii, fot. w: Katalog zabytków sztuki w Pol., IV cz. 2 (Kazimierz i Stradom. Kościoły i klasztory, 2); – Niesiecki; Łętowski, Katalog bpów krak., IV; Wiśniewski, Katalog prałatów sandomierskich; – Muczkowski J., Dwie kaplice Jagiellońskie, Kr. 1859 s. 7–12; Przybyszewski B., Stanisław Hozjusz w kapitule krakowskiej, „Analecta Cracoviensia” T. 14: 1982 s. 490–1, 519; Świszczowski S., Ołtarz renesansowy z kaplicy św. Trójcy na Wawelu, Studia z dziejów Wawelu, T. 1: 1955 s. 113–14; Wiśniewski J., Dekanat Iłżecki, Monumenta Dioecesis Sandomiriensis, S. 1, Radom 1909–11 s. 58–66, 67; tenże, Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Stopnickiem, Marjówka 1929 s. 242, 243, 251; – Acta Tom., XV, XVI; Księga dochodów beneficjów diecezji krakowskiej z roku 1529, Wyd. Z. Leszczyńska-Skrętowa, Wr. 1968; Matricularum summ., IV; Przybyszewski B., Wypisy źródłowe do dziejów Wawelu, Źródła do dziejów Wawelu, XI; Rykaczewski E., Inventarium omnium et singulorum privilegiorum […] quaecumque in archivo Regni in arce Cracoviensi continentur…, Paryż 1862 s. 223; Starowolski, Monumenta Sarmatarum; Uchańsciana, II; – Arch. Kapituły Katedralnej w Kr.: Acta Actorum t. 3 k. 26/v., 158–159, 184, 189, 200–202, 208/v., 211, 241, 258/v., 260/v., 367; Arch. Kurii Metropolitalnej w Kr.: Acta episcopalia t. 20 k. 173v., 176v., 184v., 191, 210, 221v., t. 21 k. 129v., 318–319, t. 23 k. 86–99.
Irena Kaniewska