Pęckowski (pierwotnie Pęcak) Michał, krypt. Peem (1883–1925), katecheta, historyk. Ur. 21 IX we wsi Węgierka (pow. jarosławski) w rodzinie chłopskiej, był synem Wojciecha Pęcaka i Zofii z Bazylaków, bratem Jana (zob.). Ukończył szkołę ludową w Węgierce, od r. 1895 uczęszczał do gimnazjum w Jarosławiu, później do Gimnazjum Św. Jacka w Krakowie, gdzie w r. 1903 otrzymał świadectwo dojrzałości. W l. 1903–5 studiował na Wydziale Teologicznym UJ, następnie wyjechał na dalsze studia teologiczne do Innsbrucka, gdzie w r. 1910 otrzymał dyplom doktora teologii. W r. 1904 zmienił wraz z rodzeństwem nazwisko Pęcak na Pęckowski. Dn. 21 VII 1907 otrzymał święcenia kapłańskie. Interesował się również historią i opracował rozprawę pt. Ks. Mikołaja Cichowiusza T. J. „Wizerunek nieprawdy ariańskiej” („Mies. Kośc.” 1910). W r. 1910 P. powrócił do Krakowa, 1 VII objął obowiązki wikariusza przy kościele Św. Anny i pełnił je do 31 VIII 1913. Wówczas też uczęszczał w l. 1911–13 przez 5 semestrów na Wydział Filozoficzny UJ, słuchając głównie wykładów historycznych (m. in. Jana Fijałka, Stanisława Krzyżanowskiego, Jana Ptaśnika, Wacława Sobieskiego). W r. szk. 1912/13 został katechetą gimnazjów krakowskich, początkowo Gimnazjum IV (1912/13), następnie Gimnazjum V (1913/14), Gimnazjum II Św. Jacka (1914/15 i 1915/16) i II Szkoły Realnej (1917/18 i 1918/19). W l. 1914–17 pełnił również funkcję spowiednika przy kościele Najśw. Maryi Panny w Krakowie.
W czasie pierwszej wojny światowej P. rozpoczął działalność publicystyczną, ogłaszając w l. 1915–18 w „Głosie Narodu” obszerne cotygodniowe kroniki, zatytułowane Ze spraw kościelno-politycznych, sygnowane Peem, przedstawiające stosunki katolików, Kościoła i papieża do wojny. Niejednokrotnie krytykował postawę katolików i duchowieństwa niemieckiego wobec Polaków. Ogłosił również kilka artykułów recenzyjno-polemicznych. Jako katecheta II Szkoły Realnej prowadził Kasę samopomocową dla uczniów i zorganizował w latach wojny herbaciarnię, będącą pierwszą akcją dożywiania młodzieży szkolnej, za co otrzymał specjalne podziękowanie od Rady Szkolnej Krajowej. Pracą publicystyczną zwrócił P. na siebie uwagę bpa krakowskiego ks. Adama Sapiehy. W r. 1919 nastąpił na UJ rozdział katedry historii Kościoła na dwie katedry: historii Kościoła w Polsce, którą objął J. Fijałek, oraz historii Kościoła powszechnego, na którą w charakterze zastępcy profesora został zaproponowany P. Dn. 1 X 1919 objął obowiązki wykładowcy pod warunkiem przeprowadzenia habilitacji. W ciągu sześciu lat akad. 1919/20–1924/5 wykładał historię Kościoła. W l. 1920–2 opracował z inspiracji J. Fijałka obszerną monografię o Józefie Olechowskim, opartą na szerokiej bazie źródłowej (streszczenie w „Kwart. Teolog. Wil.” 1924 i odb.). Praca ta stała się podstawą do podjęcia przez P-ego starań o habilitację na Wydziale Teologicznym UJ; dn. 30 V 1924 uchwalono dopuścić P-ego do przewodu habilitacyjnego. W osiągnięciu stopnia docenta przeszkodziła P-emu choroba. Mimo jej postępów rozpoczął druk swojej monografii (Józef Olechowski, archidiakon i sufragan krakowski 1735–1806), która ukazała się już po śmierci P-ego w r. 1926 dzięki dotacji Związku Kapłanów Diecezji Krakowskiej. Po operacji nowotwora mózgu P. zmarł 29 V 1925 w Krakowie, pochowany został na cmentarzu Rakowickim.
Fot. w: Pęckowski M., Józef Olechowski…, Kr. 1926; – Kalendarzyk profesorski Tow. Nauczycieli Szkół Wyższych na r. 1913, Lw. 1913; toż na l. 1916, 1918; Chotkowski W., W obronie Sołtyka, „Gaz. Kośc.” 1926 nr 24 s. 292–6, nr 25 s. 305–8; – Spisy wykładów UJ na r. 1919/20; toż za l. 1920/1–1924/5; Sprawozdanie Gimnazjum II Realnego w Krakowie za r. szk. 1916/17; toż za r. 1918/19; Sprawozdanie Gimnazjum Św. Jacka w Krakowie za r. szk. 1914/15; toż za r. 1915/16; – „Ateneum Kapł.” T. 17: 1926 s. 424–7; „Dzwon Niedzielny” 1925 nr 24 s. 7; „Gaz. Kośc.” 1925 nr 20 s. 239; „Głos Narodu” 1925 nr 129; „Nova Polonia Sacra” T. 2: 1926 s. 204–22; „Przegl. Teolog.” R. 8: 1926 s. 329–31; – Arch. Archidiec. w Kr.: Akta personalne sygn. Pers. A. 633; Arch. UJ: W T II 56 (akta habilitacyjne), W T II 62, W T II 139–142, W F II 356–360 (Katalogi studentów), S II 619 (Akta personalne), D VII 20 (Materiały Tadeusza Glemmy); B. PAN w Kr.: Materiały Jana Fijałka rkp. 4693, 4961, 5175, 5469, 5518 (Autobiografia).
Urszula Perkowska