INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Michał Siciński     
Biogram został opublikowany w latach 1995-1996 w XXXVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Siciński Michał (1874–1941), nauczyciel, senator, działacz związków nauczycielskich. Ur. 10 XII w Grabowcu w Małopolsce. Był jednym z siedmiorga dzieci Szymona, prywatnego urzędnika, i Karoliny z Rogowskich.
S. uczył się początkowo w gimnazjum we Lwowie, następnie w lwowskim seminarium nauczycielskim. Był w tym okresie czynny w kółkach młodzieżowych, organizujących obchody narodowe w «Sokole» (brał też udział w zakładaniu nowych gniazd sokolich), był członkiem Tow. Szkoły Ludowej. Po ukończeniu seminarium S. uczył kolejno w kilku szkołach wschodniej Małopolski. Następnie zdał egzamin kwalifikacyjny na nauczyciela szkół ludowych, a wkrótce potem na nauczyciela wydziałowego z grupy matematyczno-przyrodniczej. W listopadzie 1898 został nauczycielem w szkole męskiej im. H. Sienkiewicza we Lwowie i był nim, z przerwami, do l. trzydziestych XX w. Od r. 1903 S. związał się z grupą lwowskich działaczy ruchu narodowego i brał udział w pracach powstałego w r. 1905 Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego. Równocześnie od r. 1906 był członkiem zarządu głównego Polskiego Tow. Pedagogicznego, a później pełnił funkcję dyrektora biura. Przyczynił się do budowy siedziby towarzystwa we Lwowie oraz domu zdrowia dla członków w Lubieniu Wielkim. Z ramienia towarzystwa nawiązał łączność z polskimi organizacjami oświatowymi w zaborze pruskim i w Król. Pol., współdziałał w organizacji zjazdów pedagogicznych, a od r. 1909 organizował we Lwowie tajne kursy dla nauczycieli szkół elementarnych z terenu Kongresówki. Ogłaszał w tym okresie liczne artykuły i sprawozdania, głównie na tematy spraw oświatowych w „Kurierze Lwowskim”, „Słowie Polskim”, „Sokole” i „Wieku Nowym”, a także w pismach fachowych: „Szkole”, „Praktyce Szkolnej”, „Nauczycielu Polskim” i „Czasopiśmie Pedagogicznym”. Był od r. 1908 członkiem komitetu redakcyjnego pisma „Szkoła”, w którym ukazała się m. in. jego rozprawa Potrzeby szkół przemysłowo-uzupełniających we Lwowie („Szkoła” R. 47–8: 1914–15 i odb. Lw. 1914).
Po wybuchu pierwszej wojny światowej S. zorganizował Obywatelski Komitet Pomocy Nauczycielskiej we Lwowie, w którym utworzył biuro zasiłków pieniężnych, zorganizował wydawanie posiłków i pomieszczenie dla bezdomnych. W r. 1915 został zwerbowany do austriackiej szkoły oficerskiej; wkrótce jednak zwolniono go z niej, prawdopodobnie ze względów zdrowotnych. W r. 1916 powrócił do Lwowa i podjął pracę w administracji Wydawnictw Książek Szkolnych. W czasie walk o Lwów w listopadzie 1918 pełnił służbę w Małopolskiej Straży Obywatelskiej. W styczniu 1919 S. został delegowany przez zarząd główny Polskiego Tow. Pedagogicznego do Krakowa, Warszawy i Poznania dla nawiązania kontaktów z innymi organizacjami nauczycielskimi, a w kwietniu t. r. uczestniczył w tzw. Sejmie Nauczycielskim w Warszawie, przewodnicząc II sekcji wychowania przedszkolnego. W r. 1920 wziął udział jako ochotnik w stopniu sierżanta w wojnie polsko-sowieckiej. Po kilku potyczkach z oddziałami I Armii Konnej S. Budionnego został wzięty do niewoli pod Łodynią. Zbiegł z transportu jeńców i po dwumiesięcznej tułaczce poprzez Rumunię powrócił do kraju.
W r. 1921 był S. współinicjatorem założenia Stowarzyszenia Chrześcijańsko-Narodowego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych (SChNNSP). Został członkiem Zarządu Głównego SChNNSP, od grudnia 1922 wiceprezesem, a od kwietnia 1925 prezesem tego stowarzyszenia. Funkcję te sprawował aż do wybuchu wojny w r. 1939. W l. 1921–2 był S. wykładowcą na kursach organizowanych przez Min. WRiOP dla niewykwalifikowanych nauczycieli. Równocześnie działał w r. 1919 w Związku Ludowo-Narodowym (ZLN); był członkiem Komitetu Wschodniej Małopolski i Zarządu Okręgowego ZLN we Lwowie. Z listy ZLN został wybrany w listopadzie 1922 z woj. stanisławowskiego na senatora. Był członkiem senackiej Komisji Oświaty i Kultury, a także wiceprzewodniczącym sejmowego Koła Nauczycielskiego. Na posiedzeniach Senatu występował głównie w sprawach budżetu Min. WRiOP. Ponownie wybrany został do Senatu RP w kadencjii 1930–5 z listy Stronnictwa Narodowego (SN) z woj. białostockiego (okręg wyborczy nr 5). Był członkiem senackiej Komisji Regulaminowej.
Od r. 1925 do lutego 1939 był S. redaktorem naczelnym miesięcznika „Szkoła”, będącego wówczas organem SChNNSP. W piśmie tym zamieszczał artykuły i sprawozdania. Czynny również w ruchu spółdzielczym, był S. członkiem zarządu Kooperatyw Nauczycielskich, członkiem Rad Nadzorczych Naczelnego Urzędu Zakładów Aprowizacyjnych, Spółki Wydawniczej «Ksiegarnia Naukowa» we Lwowie i in.
We wrześniu 1939 S. przebywał w Warszawie i został członkiem Komisji Oświatowej, działającej przy Komitecie Obywatelskim Stolicy. Z ramienia SChNNSP został w grudniu t. r. członkiem konspiracyjnej Międzystowarzyszeniowej Komisji Porozumienia Organizacji i Stowarzyszeń Nauczycielskich. Należał też do Rady Wychowania Narodowego przy Zarządzie Głównym SN. W poł. 1941 r. S. został aresztowany i osadzony przez Niemców na Pawiaku. Wywieziony do Oświęcimia 23 VII (nr obozowy 18 608), zmarł tam 3 XI 1941.
W małżeństwie z Eugenią z Szajowskich S. miał dzieci.

Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, W. 1994; Mościcki–Dzwonkowski, Parlament RP 1919–27, s. 135 (fot.); Rzepeccy, Sejm i Senat 1922–7, s. 410 (fot.), 411–12, 536, 538; Lehnert S., Spis nauczycieli publicznych szkół powszechnych i państwowych seminariów nauczycielskich, Lw 1924 s. 34; Senat RP. Skład osobowy i komisje, W. 1931 s. 12, 16, 21, 23; Skład osobowy i komisje Senatu RP w dn. 15 III 1923, W. 1923 s. 11, 19, 24; Zagórowski, Spis nauczycieli, I; – Domańska R., Pawiak – więzienie gestapo. Kronika 1939–1944, W. 1978; Marciniak Z., Procesy zjednoczeniowe w ruchu nauczycielskim na ziemiach polskich 1915–1919, W. 1969; O szkołę polską, Lw. 1920 III 40; Schoenbrenner J., Walka o demokratyczną szkołę polską w latach 1918–1922, W. 1963; Terej J. J., Rzeczywistość i polityka, W. 1979; Z zagadnień wychowania narodowego, Lw. 1918 s. 159–60, 168, 174; – Dziennik Urzędowy c. k. Rady Szkolnej Krajowej w Galicji 1905 nr 7 s. 74; Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego 1930 nr 2 s. 89; Spraw. stenogr. Senatu 1922–39, Okres I; Wycech C., Z działalności Tajnej Organizacji Nauczycielskiej, „Przegl. Hist.-Oświat.” 1961 nr 3 s. 279, 283–4; – „Kur. Warsz.” 1930 nr 322 s. 13; „Nauczyciel Pol.” 1926 s. 7, 32, 52; „Szkoła” 1921 nr 8/9 s. 135; – Muz. Pawiaka w W.: Kartoteka więźniów.
Stanisław Konarski

 

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Zbigniew Józefowicz

1925-06-08 - 2016-08-24
aktor filmowy
 

Jakub Goldberg

1924-08-29 - 2002-04-27
reżyser filmowy
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Tadeusz Józef Szczurkiewicz

1895-11-20 - 1984-12-06
socjolog
 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.