Stoor Mieczysław Tadeusz (1929–1973), aktor.
Ur. 5 IX w Bojanowie (pow. rawicki), był synem Piotra, robotnika kolejowego i rolnika, oraz Stanisławy z Kudełków.
Od r. 1936 uczył się S. w szkole powszechnej, którą ukończył podczas okupacji; pracował równocześnie jako uczeń ślusarski u niemieckiego przedsiębiorcy. Od marca 1945 kontynuował naukę w Państw. Gimnazjum w Rawiczu, a od drugiej klasy w Państw. Gimnazjum i Liceum w Górze Śląskiej, gdzie w r. 1949 zdał maturę. T.r. rozpoczął studia na Wydz. Aktorskim Państw. Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi. Jako student zadebiutował 18 VIII 1950 w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu rolą Stańczykowa w „Oknie w lesie” L. Rachmanowa i E. Ryssa (reż. Włodzisław Ziembiński). Dn. 22 IX t.r. zagrał tamże tytułową rolę w „Głupim Jakubie” Tadeusza Rittnera (reż. Ziembiński). W sezonie 1952/3 występował w Teatrze Powszechnym w Łodzi: grał tam Osmana i Matiełła w „Z iskry rozgorzeje płomień” S. Dadiani (reż. Jadwiga Chojnacka) oraz Filipa w „Dożywociu” Aleksandra Fredry (reż. Chojnacka). W grudniu 1952 rozpoczął pracę nad rolą Marka Kozioła, członka bandy młodzieżowej, w filmie wg powieści Kazimierza Koźniewskiego „Piątka z ulicy Barskiej” Aleksandra Forda (premiera 1954). W r. 1953 ukończył studia i z dziewięcioosobową grupą kolegów z roku został skierowany do pracy w Teatrze Ziemi Rzeszowskiej w Rzeszowie. T.r. wstąpił do PZPR. W Rzeszowie zagrał m.in. Lucjana Jurasza w „Domku z kart” Emila Zegadłowicza (reż. Wanda Wróblewska), Świstaka w „Fircyku w zalotach” Franciszka Zabłockiego (reż. Janina Orsza-Łukasiewicz) i Pawła Korczagina w „Jak hartowała się stal” wg N. Ostrowskiego (reż. Hanna Małkowska i Orsza-Łukasiewicz). W r. 1954 wystąpił w głównej roli, żołnierza niemieckiego Gerharda Schmidta, w filmie „Opowieść atlantycka” (reż. Wanda Jakubowska).
W r. 1954 przeniósł się S. do Warszawy, gdzie we wrześniu t.r. podjął pracę w Teatrze Ludowym. W marcu 1955 zaangażował się tamże do Teatru Domu Wojska Polskiego (od r. 1957 Teatr Dramatyczny), z którym związał się na stałe. W l. 1955–6 był tam asystentem Lidii Zamkow przy reżyserii „Tragedii optymistycznej” W. Wiszniewskiego (gdzie zagrał Pierwszego oficera) oraz „Samotności” Macieja Słomczyńskiego (gdzie wystąpił w roli Telegrafisty). Początkowo grał role drugoplanowe, m.in. Alduazila II w „Ruy Blasie” V. Hugo (reż. Maryna Broniewska) oraz Prochazkę i Żołnierza I w „Szwejku” B. Brechta (reż. Ludwik René). Wyraziste kreacje teatralne stworzył w spektaklach reżyserowanych przez Konrada Swinarskiego: Mattiego w „Panu Puntilli i jego słudze Mattim” Brechta, Brighellę w „Księżniczce Turandot” C. Gozziego oraz w spektaklu reżyserowanym przez René: Mikołaja Devize’a w „Szkoda tej czarownicy na stos” Ch. Fry’a. Nieprzerwanie występował jako aktor filmowy; w r. 1956 zagrał m.in. sekretarza partii w „Ziemi” (reż. Jerzy Zarzycki) i Jasia Rubachę w „Pożegnaniu z diabłem” (reż. Jakubowska), a w r. 1957 dziennikarza w „Królu Maciusiu I” wg powieści Janusza Korczaka (reż. Jakubowska). Od r. 1957 występował też w Teatrze Telewizji, gdzie obsadzano go często w rolach wojskowych, m.in. Sierżanta w „Całej prawdzie” P. Mackiego (reż. Janusz Morgenstern), Niemca w „Pożegnaniu z Marią” wg opowiadania Tadeusza Borowskiego (reż. Jerzy Antczak), Aprilisa w „Rannym w lesie” wg powieści Witolda Zalewskiego (reż. René), Goeringa w „Czerwonym i brunatnym” I. Radojewa (reż. A. Trajanow), Pułkownika w „Mądremu biada” A. Gribojedowa (reż. August Kowalczyk). Występował również w telewizyjnych widowiskach reżyserowanych przez Olgę Lipińską: „Z kobietą w tytule”, „Kram z piosenkami” i „Flis”, w których także śpiewał. Od stycznia 1958 współpracował z kabaretem «Koń», występującym w sali prób Teatru Dramatycznego, a także w kilku miastach Polski oraz jednorazowo w Austrii (zamkniętym przez władze po roku istnienia). Kontynuując współpracę ze Swinarskim, w sezonie 1958/9 występował S. gościnnie w warszawskim Teatrze Współczesnym jako Jimmy „Wyskrobek” w „Operze za trzy grosze” Brechta, a w r. 1959 w telewizyjnym programie składanym pt. „Z minionych lat...”. W filmie zagrał w tym okresie wiele ról, odtwarzając najczęściej postacie wojskowych i milicjantów, m.in. Waldka w „Zobaczymy się w niedzielę” (reż. Stanisław Lenartowicz, 1959), Hlawę w „Krzyżakach” wg Henryka Sienkiewicza (reż. Ford, 1960), Wiśniewskiego w „Historii współczesnej” (reż. Jakubowska, 1960), partyzanta Gołębia w „Rannym w lesie” (reż. Janusz Nasfeter, 1963), porucznika MO w „Miejscu dla jednego” (reż. Witold Lesiewicz, 1965), Byka w „Chudym i innych” (reż. Henryk Kluba, 1966), Petzelta w „Westerplatte” (reż. Stanisław Różewicz, 1967) oraz sprawozdawcę kroniki niemieckiej w amerykańskiej produkcji realizowanej częściowo w Warszawie „The Night of the Generals” wg powieści H. H. Kirsta (reż. A. Litvak, 1967). Mimo że w filmie i telewizji grywał na ogół niewielkie role, tam właśnie zdobył popularność.
W macierzystym Teatrze Dramatycznym zagrał S. kolejne role: Heraklesa i Wynalazcy w „Ptakach” Agnieszki Osieckiej i Andrzeja Jareckiego wg Arystofanesa (reż. Swinarski), Hermana w „Diable i Panu Bogu” J. P. Sartre’a (reż. René), Rossa w „Makbecie” W. Shakespeare’a (reż. Bohdan Korzeniewski), Artema w „Czasie młodości” L. Zorina (reż. Wanda Laskowska). Jako On w „Drugim pokoju” Zbigniewa Herberta (reż. Lucyna Tychowa, 1961) «dobrze uwydatnił odruchy i zwyciężającą brutalność męskiego partnera walki o drugi pokój» (J. A. Szczepański). W odpowiadającej jego temperamentowi roli Kapitana w „Indyku” Sławomira Mrożka (reż. Zbigniew Bogdański, 1961) wykorzystał swe umiejętności gry na skrzypcach; «nie widzieliśmy [...] tak świetnie zagranej roli [S-a]. Można mu więc wybaczyć odrobinę szarży, w którą chwilami wpada», pisała wtedy Ludwika Woyciechowska. W „Płatonowie” A. Czechowa (reż. Adam Hanuszkiewicz, 1962) «z wielkim poczuciem humoru i lekkością pełną dystansu» (A. Jarecki) zagrał Mikołaja. Wystąpił także m.in. jako Kappeler we „Franku V” Dürrenmatta (reż. Swinarski, 1962), Fortynbras w „Hamlecie” Shakespeare’a (reż. Gustaw Holoubek, 1962) i Georges w „Wizjach Simony Machard” Brechta (reż. René, 1963). Porprenaza w „Wędrówce mistrza Kościeja” M. de Ghelderodego (reż. René, 1965) S. «ukazał z jak najdalej idącym temperamentem, chwilami graniczącym nawet z cyrkowym zacięciem» (K. Beylin). Zagrał też Teodoryka w „Romulusie Wielkim” Dürrenmatta (reż. René, 1966), a w r. 1967 ponownie współpracował ze Swinarskim, występując gościnnie w warszawskim Teatrze Ateneum jako Kokol w „Męczeństwie i śmierci Jeana Paula Marata” P. Weissa. Następnie zagrał Pana Malewskiego w „Ja-Napoleon” Joanny Olczak (reż. Andrzej Szczepkowski, 1968), Księcia Michała w „Kronikach królewskich” wg Stanisława Wyspiańskiego (reż. René, 1968) oraz Wójta i I Ministra w „Marchołcie grubym a sprośnym” Jana Kasprowicza (reż. René, 1970).
Od poł. l. sześćdziesiątych występował S. w słuchowiskach Polskiego Radia: „I było święto” Andrzeja Mularczyka (reż. Andrzej Łapicki, 1965), „Kolumbowie, rocznik 20” wg powieści Romana Bratnego (reż. Edward Płaczek, 1969), „Wesele” Wyspiańskiego (reż. Zdzisław Nardelli, 1971). Na początku l. siedemdziesiątych stworzył postać Wawrzków Ignaca – partnera rozmów sołtysa Kierdziołka (Jerzego Ofierskiego); w programie „Och, Chlapkowice” grał z nim w duecie na skrzypcach. Od 15 III do 16 IV 1973 z zespołem Ofierskiego «Cie choroba» występował dla Polonii w USA. Kontynuując współpracę z telewizją wystąpił w popularnych serialach: w pierwszym i dziesiątym odcinku „Stawki większej niż życie” (1967–8, reż. Morgenstern) stworzył nieco groteskową kreację Hansa Stedkego, a w trzech odcinkach (10, 11, 12) „Czterech pancernych i psa” (1969, reż. Konrad Nałęcki) odegrał rotmistrza Kalitę. W r. 1969 zagrał kolejną dużą rolę filmową, Moronia w „Wilczych echach” (reż. Aleksander Ścibor-Rylski), wykorzystując przy tym swe umiejętności jeździeckie. T.r. wystąpił jako płk Drobosz w „Jarzębinie czerwonej” (reż. Ewa i Czesław Petelscy). Grał również w filmach Andrzeja Wajdy: Chorążego w „Krajobrazie po bitwie” wg opowiadania Borowskiego (1970), Spadkobiercę w „Brzezinie” wg opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza (1970) i Wojtka w „Weselu” (1972). Od sezonu 1970/1 występował w Teatrze Polskim, m.in. w roli Płytka w „Wesołych kumoszkach z Windsoru” Shakespeare’a (reż. Maciej Z. Bordowicz). Wysoko oceniono jego rolę Grzegorza w „Klik-klak” Jarosława Abramowa (reż. Laskowska, 1972): «pułkownik po siedemdziesiątce – to chyba najlepsza, jak dotąd, rola tego aktora. Śmieszny, ze znakomicie podchwyconymi i z dyskrecją podanymi rysami charakterystycznymi, przy tym bardzo ciepło zagrany» (A. Grodzicki). Ostatnią rolą S-a była kreacja Aleksego w „Tragedii optymistycznej” (reż. Kowalczyk), w której wykazał z kolei swe umiejętności akordeonisty. W l. siedemdziesiątych był członkiem i przewodniczącym Komisji Kultury Komitetu Dzielnicowego PZPR Warszawa-Śródmieście.
Mocna budowa ciała, wysoki wzrost, grube rysy, rude włosy, a do tego niski głos i zamaszysta gestykulacja sprawiły, że S. odtwarzał najczęściej role charakterystyczne: «mocne charaktery», żołnierzy i chłopów. Granym przez siebie postaciom nadawał wyrazistość i prawdę psychologiczną. Z temperamentem interpretował postacie żywiołowe, akcentując ich rubaszność, dowcip i serdeczność. Zmarł 5 X 1973 w Kraśniku Lub. podczas realizacji filmu „Gniazdo” (reż. Jan Rybkowski), we śnie, wskutek zaczadzenia. Został pochowany w Warszawie na cmentarzu komunalnym Powązki, dawny Wojskowy (kw. 2A–11–6).
W małżeństwie zawartym 26 XII 1959 z Barbarą Bogumiłą ze Świniarskich (23 III 1937 – 12 XI 1997), krótko pracującą w Komitecie ds. Radia i Telewizji, miał S. syna Kamila «Blitza» (ur. 1961), w r. 1978 perkusistę w punkowym zespole Kryzys, a w r. 1980 założyciela grupy muzycznej Deuter, mieszkającego obecnie w Danii.
W r. 1987 został S. przypomniany w programie drugim Telewizji Polskiej w filmie z cyklu „Mistrzowie drugiego planu”.
Almanach sceny polskiej 1973/4, W. 1975; Mały rocznik filmowy 1974, W. 1975 (filmografia); Słown. Teatru Pol., II; – Biernacki B., Stawka większa niż życie, serial wszech czasów, W. 2003; Fik M., 35 sezonów, W. 1981; Historia filmu polskiego, W. 1980–5 IV–V; Kiec I., W kabarecie, Wr. 2004; Krasiński E., Teatr Polski w Warszawie 1939–2002, W. 2002; Ofierski J. Świadek koronny, W. 2002; Sadowy W., Ludzie teatru, W. 2000; – Demidowicz K., Gdzie są chłopcy z tamtych lat, „Film” 2001 nr 12; [Kaźmierczak B.] (bk), Mieczysław Stoor, „Ekran” 1987 nr 20 (fot.); Sadowy W., Wspomnienie, „Gaz. Wyborcza” 1998 nr 243; Wertenstein W., Mieczysław Stoor, „Magazyn Filmowy” 1970 nr 32 (fot.); [Wywiady ze S-em]: „Dzien. Lud.” 1973 nr 281 (K. Kopińska), „Kur. Pol.” 1973 nr 100 (S. Drabarek); – „Echo Dnia” 1977 nr 278; „Express Wieczorny” 1961 nr 237 (L. Woyciechowska), 1965 nr 271 (K. Beylin); „Filmowy Serwis Prasowy” 1967 nr 11, 1983 nr 15–16 (filmografia); „Kultura” 1972 nr 32 (I. Bołtuć); „Kur. Pol.” 1973 nr 236; „Sztandar Młodych” 1962 nr 213 (A. Jarecki); „Trybuna Ludu” 1961 nr 39 ([Szczepański J. A.] Jaszcz); „Życie Warszawy” 1972 nr 167 (A. Grodzicki); – Nekrologi i wspomnienie pośmiertne z r. 1973: „Express Wieczorny” nr 21 (A. Hausbrandt), „Filmowy Serwis Prasowy” nr 21, „Nowiny Rzeszowskie” nr 282; – Arch. Pol. Radia w W.: Tytuły programów i słuchowisk; Arch. Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie: Życiorys, ankieta personalna S-a; Arch. Teatru Pol. w W.: Akta osobowe; Arch. Telewizji Pol. w W.: Tytuły programów telewizyjnych; Dział Dok. Teatr. ZASP w W.: Akta osobowe, wycinki prasowe; Filmoteka Narod. w W.: Dok. filmograficzna, teczki wycinków; Urząd m. stoł. W., Delegatura Biura Admin. i Spraw Obywatelskich: Dane osobowe żony S-a; USC w Puławach: Akt zgonu żony S-a; – Informacje od aktorów z W.: Witolda Skarucha, Stanisława Wyszyńskiego oraz Jerzego Ofierskiego.
Adam Wyżyński