INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Mikołaj Koryciński h. Topór  

 
 
1586-10-31 - 1637-12-14
Biogram został opublikowany w latach 1968-1969 w XIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Koryciński Mikołaj h. Topór (1586–1637), poseł sejmowy, starosta ojcowski, kasztelan sądecki. Ur. 30 X w Charsznicy (Karśnicy), był trzecim z pozostałych przy życiu synów Mikołaja, żupnika krakowskiego, i Barbary Prowanówny. Brak wiadomości o przebiegu jego studiów; posiadał jednak dość staranne wykształcenie humanistyczne. Wg świadectwa syna Stefana, późniejszego kanclerza kor., K. «począł ojczyźnie służyć w wieku lat 23» (Raptularzyk), a więc w r. 1609. Nie wiadomo jednakże, co robił przez pierwsze 10 lat; być może zaprawiał się do działalności publicznej u boku ojca, a ponieważ obaj nosili to samo imię, trudno ustalić, o którym z nich mowa przed r. 1615. W r. 1618 sejmik proszowski (11 XII) wybrał K-ego po raz pierwszy posłem na sejm warszawski 1619 r.; protestował wówczas wraz z pozostałymi posłami krakowskimi przeciw konstytucji sejmowej «o kozakach» (postanawiającej pobór na wypłatę im żołdu) i obstawał jedynie przy poborze na żołnierza powiatowego. Posłował także na sejm 1620 r., już jako starosta ojcowski, i został wyznaczony deputatem poselskim do Trybunału Radomskiego. W r. 1621 brał udział w walkach z Turkami pod Chocimiem. W latach następnych, jako sekretarz królewski (od r. 1619) przebywał najprawdopodobniej w otoczeniu królewskim, a do działalności publicznej na terenie woj. krakowskiego powrócił w r. 1626 i 14 VIII marszałkowa} sejmikowi proszowskiemu. Od tego czasu należał do stałych przywódców parlamentarnych szlachty krakowskiej. Wielokrotnie wybierany marszałkiem sejmikowym (1628, 1629, 1632, 1635), posłował nieomal na wszystkie sejmy w l. 1627–37 i był delegowany do licznych komisji sejmowych, jak np. dla rozpatrzenia sporów pogranicznych śląsko-węgierskich (1627, 1629, 1633, 1637), do Trybunału Radomskiego (1628), do komisji badającej uprawnienia mennicze (1633) i in. Jako działacz sejmowy bronił K. przede wszystkim partykularnych interesów szlachty swojego województwa nie angażując się w szersze problemy polityczne. W okresie bezkrólewia po śmierci Zygmunta III mocno obstawał przy prawach królewiczów, należał do gorących orędowników Władysława. W czasie sejmu elekcyjnego w Warszawie (wrzesień 1632) odegrał czynną rolę: był deputatem do układania paktów konwentów, 21 X brał udział w poselstwie od królewicza do stanów, zabierał często głos, wreszcie przemawiał w imieniu nowo wybranego Władysława IV (który zaliczył go w poczet swoich dworzan pokojowych) wzywając szlachtę do podjęcia uchwał dla zabezpieczenia obrony państwa. Na sejm koronacyjny do Krakowa przybył z własnym pocztem i podpisał akt potwierdzenia praw przez króla. W r. 1634 został wybrany jednym z komisarzy wojennych przy osobie królewskiej w związku z ogłoszonym pospolitym ruszeniem pod Kamieniec Podolski. W r. 1636 (18 X) został K. chorążym krakowskim, a w czasie sejmu nadzwycz. w czerwcu 1637 r. otrzymał kasztelanię sądecką. Jako starosta ojcowski wykazał K. duże staranie o powierzony jego pieczy zamek obronny, który objął w bardzo złym stanie. O zwrot sum wyłożonych na restaurację zamku upominały się w imieniu K-ego sejmiki krakowskie w l. 1628 i 1630, ale dopiero sejm 1633 r. uchwalił wysłanie do Ojcowa rewizorów dla oszacowania nakładów starosty.

Dobra starostwa ojcowskiego stanowiły główną podstawę majątkową K-ego. W r. 1633 doszło do ostrych wystąpień chłopów we wsiach starostwa, leżących w pow. olkuskim (Bęblo, Jerzmanowice, Smarzewice i Wielka Wieś), tak że K. zwracał się o interwencję do Władysława IV. Trzymał nadto w dzierżawie wieś królewską Jodłowa w pow. bieckim. Z działu rodzinnego po śmierci ojca przypadła mu Charsznica, w której głównie przebywał i gdzie utrzymywał dość pokaźny dwór. Posiadał także kamienicę w Krakowie. Towarzyski, cieszący się dużą popularnością wśród okolicznej szlachty (być może bywalec Babina) i blisko związany z dworem królewskim, reprezentował K. typ światłego ziemianina, chętnie szukającego towarzystwa ludzi pióra. Jak i pozostali członkowie rodziny, zdradzał zainteresowania literackie: w r. 1604 wydał w Krakowie Threny na pogrzeb sławney pamięci JMci Pani Barbary Korycińskiej…, w których, wierszami noszącymi wyraźne ślady inspiracji poezji Jana Kochanowskiego opłakiwał śmierć matki. Zaprzyjaźniony, być może, z sławnym facecjonistą, dworzaninem Piotrem Smolikiem, składał na jego śmierć zręczne epigramy (B. Ossol.: rkp. 240, k. 287v– 288: Epigrammata Mikołaja K-ego w chorobie, kasztelana sądeckiego, na śmierć Piotra Smolika, dworzanina JKM). K. był dwukrotnie żonaty; ślub jego z Barbarą Pukarzewską w r. 1609 opiewał dworski poeta Jan Daniecki w „Thalassio”. Z małżeństwa tego miał K. synów: Mikołaja Ferdynanda, starostę ojcowskiego, od r. 1649 kasztelana bieckiego, i wspomnianego już Stefana, oraz córkę Barbarę, zamężną za Janem Adamem ze Żmigrodu Stadnickim. Drugie małżeństwo, zawarte w r. 1631 z Magdaleną z Białobrzeskich, wdową po Marcinie Stadnickim, kasztelanie sanockim, było bezdzietne. K. zmarł w Krakowie, w swojej kamienicy, dn. 14 XII 1637 r. i został pochowany uroczyście w kościele Św. Szczepana, w kaplicy rodzinnej.

 

Estreicher; Siarczyński, Obraz wieku panowania Zygmunta III, I; Boniecki; Liber chamorum; Niesiecki; Uruski (pomylony z ojcem); – Hoszowski K., O znakomitych zasługach w kraju rodziny Korycińskich, „Roczn. Tow. Nauk. Krak.” T. 29: 1862 s. 115–6, 326; Jaszczołt A., Walka ludu podhalańskiego z uciskiem feudalnym, 1625–1633, W. 1959; Maciejowski, Piśmiennictwo pol., Dod. s. 291–2, III 479–80; – Akta do dziejów Polski na morzu; Akta Rzeczypospolitej Babińskiej, Wyd. S. Windakiewicz, Arch. do Dziej. Liter., Kr. 1895 VIII; Akta sejmikowe woj. krak., I–II; Prawa, przywileje i statuta m. Krak., II; [Radziwiłł A. S.], Pamiętniki Albrychta Stanisława X. Radziwiłła…, Wyd. E. Raczyński, P. 1839 I 40, 43–4, 51, 109; Raptularzyk rodziny Korycińskich, Oprac. K. Kraszewski, „Bibl. Warsz.” 1886 t. 3 s. 237, 241; Rejestr poborowy woj. krakowskiego z r. 1629, Wyd. pod red. S. Inglota, Wr. 1956; Vol. leg., III, 379, 550, 578, 614, 744, 748, 753, 762, 783, 800, 804, 807, 818, 833, 92l.

Halina Kowalska

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Marek Korona

ok. 1590 - 1651-07-16
franciszkanin
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.