Steinborn Otton (1868–1936), lekarz, działacz społeczny i niepodległościowy, senator Rzeczypospolitej Polskiej.
Ur. 26 V w Nowych Suminach (pow. tucholski), był synem Niemca Johanna, nauczyciela, i Kaszubki Elżbiety z Klempów.
W r. 1880 rozpoczął S. naukę w progimnazjum biskupim Collegium Marianum w Pelplinie; następnie uczył się w gimnazjum w Chełmnie, gdzie w r. 1882 wstąpił do Tow. Filomatów, tajnego polskiego samokształceniowego stow. młodzieżowego. Prawdopodobnie prześladowania Towarzystwa spowodowały przeniesienie się S-a w r. 1889 do gimnazjum w Demmin (Dymin), gdzie w r. 1891 zdał maturę. Przez rok studiował teologię w Seminarium Duchownym w Pelplinie, następnie medycynę na uniwersytetach w Würzburgu, Berlinie (należał tam do akademickiego Tow. Naukowego Polaków), Rostoku i Lipsku. Był stypendystą Tow. Pomocy Naukowej im. Karola Marcinkowskiego dla Młodzieży W. Ks. Pozn. Po rocznej praktyce w Szpitalu Przemienienia Pańskiego w Poznaniu uzyskał w Lipsku 27 X 1899 stopień doktora medycyny ze specjalizacją chorób skórnych. T.r. przeniósł się do Torunia, gdzie podjął praktykę lekarską. Został członkiem Tow. Przemysłowego oraz Tow. Naukowego w Toruniu (TNT). Od r. 1906 był opiekunem biblioteki i zbiorów muzealnych oraz sekretarzem generalnym TNT (do r. 1918). Publikował prace medyczne, m.in. artykuł Ein Fall von Brustdrüse am Oberschenkel („Münchener Medizinischer Wochenschr.” 1900 z. 21) oraz broszurę Krótki szkic chorób płciowych. Objaśnienia dla dorosłych i dla rodziców dzieci dorastających (Tor. 1905). Ogłosił też pracę Historia trądu i trądowisk z przyczynkiem o trądowiskach na ziemi chełmińskiej („Roczn. Tow. Nauk. w Tor.” T. 13: 1906). Upowszechniał na Pomorzu badania kiły za pomocą odczynu Wassermanna, wygłaszał na ten temat referaty, m.in. na zjazdach lekarskich w Marienwerder (Kwidzyn) w l. 1907 i 1910, a w poznańskim miesięczniku „Nowiny Lekarskie” zamieścił artykuły Odczyn krwi według Wassermanna (R. 23: 1911 z. 7) i Nowoczesne leczenie kiły ze szczególnym uwzględnieniem salwarsanu (R. 24: 1912 z. 10, 11). W r. 1917 był w Toruniu współzałożycielem Tow. Czytelni Ludowych, a wraz z żoną Tow. Muzealnego, które organizowały wykłady poświęcone sztuce, historii, literaturze i ekonomii.
S. został wybrany do powstałej 17 XI 1918 Polskiej Rady Ludowej (PRLud.) w Toruniu, a w końcu grudnia t.r. do jej zarządu. Także w grudniu został dokooptowany do niemiecko-polskiej Rady Robotniczo-Żołnierskiej; starał się w niej łagodzić napięcia między obu narodowościami. Był jednym z przywódców powstałego 27 XII tajnego Komitetu dla Wyzwolenia Pomorza, który prowadził działalność wywiadowczą na polecenie polskich władz wojskowych. Na początku r. 1919 kierował Wydz. Sanitarnym PRLud. Dn. 9 VII t.r. stanął na czele powołanego przez PRLud. komitetu przygotowującego przyłączenie Torunia do Polski; 23 IX został drugim zastępcą prezesa PRLud., ale faktycznie kierował jej pracami. T.r. wstąpił do Narodowego Stronnictwa Robotników (NSR). Dn. 18 I 1920 jako prezes PRLud. witał wojsko polskie wkraczające pod dowództwem płk. Stanisława Skrzyńskiego do Torunia; z jego nominacji, rekomendowany przez NSR, został komisarycznym burmistrzem miasta i przejął urząd od niemieckiego nadburmistrza Arnolda Hassego. Urząd pełnił do 9 II t.r. Współtworzył t.r. na Pomorzu powstałą z połączenia NSR i Narodowego Związku Robotniczego Narodową Partię Robotniczą (NPR). Był współinicjatorem, m.in. z Julianem Fałatem, powstałej t.r. Konfraterni Artystów w Toruniu i 16 XII został jej podmajstrem (wiceprezesem). W r. 1921 był wiceprezesem Pomorskiego Tow. Muzycznego, a od 21 XI t.r. – dyrektorem prowadzonej przez zakon ss. pasterek Lecznicy Dobrego Pasterza w Toruniu, pierwszej w Polsce instytucji łączącej leczenie chorób wenerycznych z edukacją kobiet (pełnił tę funkcję do r. 1927). W l. 1921–33 był członkiem Rady Miejskiej w Toruniu z ramienia NPR. W r. 1922 kandydował bez powodzenia do Senatu RP z drugiego miejsca listy NPR w okręgu nr 31. Był członkiem powołanego 21 X t.r. Pomorskiego Tow. Opieki Moralnej nad Dziewczętami i Kobietami, mającego na celu zbieranie funduszy na funkcjonowanie Lecznicy (rozwiązane w listopadzie 1928). Od 23 XI 1922 do r. 1933 był zastępcą przewodniczącego toruńskiej Rady Miejskiej. Objął przewodnictwo Kuratorium Książnicy Miejskiej powstałej 19 II 1923 z połączenia bibliotek TNT, Rady Miejskiej, miejscowego gimnazjum oraz Coppernicus-Verein für Wissenschaft und Kunst. Dn. 16 V 1923 został wiceprezesem TNT; od 11 XI 1925 był jego członkiem honorowym. W powstałym w lutym 1926 Inst. Bałtyckim w Toruniu powierzono mu funkcję skarbnika. Wprowadził t.r. zwyczaj organizowania 19 II w dniu urodzin Mikołaja Kopernika walnego zgromadzenia TNT (zwyczaj zachowany jest do dziś). Dn. 21 II t.r. został członkiem pomorskiego Zarządu Wojewódzkiego NPR, a 27 III wszedł do Senatu RP z ramienia NPR na miejsce Juliana Szychowskiego, który zrzekł się mandatu 26 II. Dn. 16 V w Poznaniu podpisał uchwałę posłów i senatorów Związku Ludowo Narodowego, NPR, PSL «Piast», Polskiego Stronnictwa Chrześcijańskiej Demokracji i Stronnictwa Chrześcijańskiej Demokracji, wzywającą do powołania legalnego rządu i nieuznawania zamachu stanu Józefa Piłsudskiego; jednak 19 V zaprzeczył temu na łamach „Głosu Robotnika” (nr 156), co było początkiem wycofywania się NPR ze wspólnych antypiłsudczykowskich działań prawicy. Zainicjował powstanie 27 X 1927 Tow. Lekarskiego w Toruniu (TLT) i był jego pierwszym prezesem (do r. 1930). W wyborach 4 III 1928 kandydował ponownie z listy NPR w okręgu wyborczym nr 31; senatorem był do rozwiązania obu izb parlamentu 30 VIII 1930.
We wrześniu 1929 wszedł S. do Rady Naczelnej NPR. W l. 1929–34 był przewodniczącym Tymczasowego Komitetu Budowy Muz. Pomorskiego w Toruniu (od r. 1932 Komisja Zbiorów Pomorskich Inst. Bałtyckiego). Od r. 1930 był członkiem Tow. Bibliofilów w Toruniu, a w l. 1931–4 prezesem Tow. Badania Historii Ruchu Niepodległościowego na Pomorzu. W r. 1931 pełnił funkcję majstra (prezesa) Konfraterni Artystów oraz wszedł do finansowanej przez NPR spółki wydawniczej «Drukarnia Robotnicza». W r. 1932 był jednym z inicjatorów reaktywowania Wydz. Przyrodniczo-Lekarskiego TNT. Opublikował broszury Ruch naukowy w Toruniu („Nauka Pol.” R. 16: 1932, odb. Tor. 1932) oraz Polskość Torunia w ubiegłym 700-leciu („Ziemia” 1933 nr 7–9, odb. Tor. 1933). W r. 1933 był pomysłodawcą obchodów 700-lecia Torunia w rocznicę nadania miastu przywileju chełmińskiego (w Niemczech obchodzono ten jubileusz w r. 1931, w rocznicę przybycia do miasta Krzyżaków). W r. 1933 otrzymał członkostwo honorowe TLT i na jego posiedzeniu wygłosił referat Lekarze w mieście Toruniu („Arch. Hist. i Filoz. Med.” T. 67: 2004 z. 2–4), w którym przedstawił sylwetki toruńskich lekarzy od XV do XX w. Od r. 1934 był członkiem prezydium Rady Zrzeszeń Naukowych, Artystycznych i Kulturalnych Ziemi Pomorskiej, mającej na celu utworzenie w Toruniu wyższej uczelni. Dn. 22 VI 1935 został członkiem honorowym Inst. Bałtyckiego. Przewodniczył t.r. Komitetowi Organizacyjnemu Zjazdu b. Działaczy Niepodległościowych Pomorza, a następnie był prezesem jego Komitetu Wykonawczego. Zamieszczał w tym okresie artykuły z zakresu historii Pomorza i Torunia na łamach toruńskich dzienników: „Głos Robotnika” i „Obrona Ludu”. Był prezesem Związku Lekarzy w okręgu toruńskim, Tow. Przeciwgruźliczego w Toruniu i Rady Poznańsko-Pomorskiej Izby Lekarskiej oraz członkiem jej sądu dyscyplinarnego. Należał do Polskiego Komitetu Opieki nad Dziećmi, Komitetu Honorowego Budowy Domu Żołnierza i Tow. Miłośników Torunia. Zmarł 4 VIII 1936 w Toruniu, został pochowany na cmentarzu przy ul. św. Jerzego. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (1925) i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1934).
W małżeństwie zawartym 15 X 1900 (świadkiem ślubu był Władysław Seyda) z Heleną Tomilą z Kawczyńskich (zob. Steinbornowa Helena) miał S. synów Witolda (25 X 1901 – 17 III 1983), inżyniera budownictwa młynów (wprowadził w Polsce metodę produkcji chleba Steinmetz-Graham) i Adama (zob.), oraz córkę Bognę Halinę (19 I 1911 – 19 VIII 1985), zamężną za Zygmuntem Waleckim (1902–1973), prokuratorem toruńskim, następnie adwokatem w Częstochowie.
W r. 1937, w pierwszą rocznicę śmierci S-a, «Komitet dla uczczenia pamięci dra Steinborna» w Toruniu ufundował poświęconą mu tablicę pamiątkową, którą umieszczono na gmachu TNT (ukryta przez Polaków podczas drugiej wojny światowej, powróciła na miejsce po wojnie). Imieniem S-a nazwano jedną z ulic Torunia, przemianowaną w r. 1964 na ul. Heleny i Ottona Steinbornów.
Portret olej. przez Martę Kühn w zbiorach prywatnych; Projekt obrazu „Powitanie wojsk polskich przez dra Ottona Steinborna przed dworcem miejskim w Toruniu w roku 1920” przez Feliksa i Brunona Gęstwickich, w: Steinbornowa H., O polskość Torunia, „B. Tradycji Liter.” 2000 nr 30; – Kto był kim w Drugiej RP? (fot.); Polak K., Polakowa H., Wójcik W., „Ziemia” 1910–1950. Bibliografia zawartości, W. 1997; Słownik biograficzny katolicyzmu społecznego w Polsce, L. 1995 (bibliogr., fot.); Słown. pol. tow. nauk., I cz. 1, II cz. 3; Słown. Pracowników Książki Pol., I; Wermke E., Bibliographie der Geschichte von Ost- und Westpreußen, Königsberg 1933; – Borzyszkowski J., Inteligencja polska w Prusach Zachodnich 1848–1920, Gd. 1986; Dzieje Torunia, Red. K. Tymieniecki, Tor. 1933; Dzieje Towarzystwa Naukowego w Toruniu, Red. M. Biskup, Tor. 1977 I; Historia Torunia, Red. tenże, Tor. 2003 III cz. 1; Kostyrka A., Ogólny zarys organizacji stronnictw politycznych oraz związków zawodowych w Polsce, Kielce 1930 s. 33; Laska A., Narodowa Partia Robotnicza 1920–1937, Rzeszów 2004; Pepliński W., Prasa pomorska w Drugiej Rzeczypospolitej 1920–1937, Gd. 1987; Piskorska H., Steinborn Otton. Dr med., Tor. 1947 (fot.); Pol. życie artyst. w l. 1915–39; Przybyszewski K., Toruń w Drugiej Rzeczypospolitej 1920–1938, Tor. 1994; Rozynowski W., Szpital Dobrego Pasterza, „Meritum 2005 nr 1; Wapiński R., Działalność Narodowej Partii Robotniczej na terenie województwa Pomorskiego w latach 1920–1930, Gd. 1962; tenże, Życie polityczne Pomorza w latach 1920–1930, „Roczniki Tow. Nauk. w Tor.” R. 81: 1983 z. 2; Wojciechowski M., Otton Steinborn (1868–1936) lekarz, działacz narodowy i społecznik, w: Wybitni ludzie dawnego Torunia, Red. M. Biskup, P. 1982 s. 267 (bibliogr., fot.); tenże, Rodzina Steinbornów w Toruniu w pierwszej połowie XX w., w: Rodzina pomorska, Red. J. Borzyszkowski, Gd. 1999; – Ciślikowski Z., Zamach stanu, W. 2002; – „Ilustr. Kur. Codz.” 1936 nr 219 (fot.); „Światowid” 1936 nr z 15 VIII; – Nekrologi: „Kur. Warsz.” 1936 nr z 5 VIII (wyd. wieczorne); – AP w Tor.: Dissoluta Steinbornów, nr 3, 4 (Pol. Rada Lud. w Tor.), nr 8, 12, 19, 23, 25–27, 32, 34, 36, 38, 40, 47, 52, 55 (TNT); – Mater. Red. PSB: Informacje biogr.; Informacje Wacława Waleckiego z Kr.
Mieczysław Wojciechowski