Karwowski Paweł h. Pniejnia (ok. 1705–1789), podkomorzy bielski, poseł na sejmy. Syn Kazimierza, stolnika bielskiego, i Reginy Sopoćkówny, był właścicielem m. in. Rakowa i Bęćkowa w ziemi wiskiej. Uchodził za dobrego jurystę i mówcę. W r. 1727 otrzymał po ojcu urząd podczaszego wiskiego. Dn. 11 III 1733 r. podpisał akt konfederacji ziemi wiskiej, a 7 VII t. r. na sejmiku wiskim wybrany został posłem na elekcję oraz delegatem do prymasa. W instrukcji polecono mu przedłożenie krzywd, jakich ziemia doznała przez najazdy i grabieże graniczne ze strony Prusaków. Sejmik gospodarski 1736 r. mianował K-ego komisarzem do przeprowadzenia rewizji pogłównego. W r. 1744, wraz z Franciszkiem Wilczewskim, posłował z ziemi wiskiej na sejm grodzieński. Z namowy H. Brühla K. należał z Wilczewskim do grupy posłów, która udając przejście do obozu republikańskiego starała się skompromitować posłów pozostających na żołdzie pruskim. W nagrodę za to otrzymał K. w końcu t. r., po rezygnacji ojca, urząd stolnika bielskiego.
W r. 1748 posłował K. z ziemi bielskiej na sejm warszawski i zabierał głos aż 53 razy w sposób bardzo odważny. Przeciwstawiał się supremacji magnackiej i walczył o wydźwignięcie spod jej zależności stanu rycerskiego, występował przeciw faworyzowaniu senatorów i ministrów w rozdawnictwie królewszczyzn, napiętnował duchowieństwo, że «nie płaci hyberny ani kwarty, ani subsidium charitativum», a «po ambonach hałasuje». Gdy zaś na połączonych izbach powtórzył to samo w formie supliki przed królem, a senatorowie błędnie przedstawili królowi treść przemówienia, K. spotkał się z uznaniem Izby poselskiej i napiętnowaniem stanowiska senatorów. Na dalszych sesjach K. proponował zasilenie skarbu zreorganizowanym pogłównym żydowskim, cłem generalnym wodnym i lądowym, kwartą sprawiedliwą, czopowym i szelężnym. Występował przeciw utrzymywaniu starostw w jednej rodzinie, upomniał się o założenie szkoły rycerskiej, «żebyśmy w wojsku naszem prepotencji nie cierpieli cudzoziemskiej». Opowiedział się, w związku z planem aukcji wojska, za głosowaniem większością przy obiorze członków komisji i lustratorów podatkowych po województwach. Na sejmie tym zapisał się jako śmiały zwolennik głosowania większością. Dn. 11 X wybrany był przez sejm do komisji kalkulacyjnej Skarbu Kor., a 30 X deputatem do korektury Komisji Skarbowo-Wojskowej. Wielu kolegów sejmowych oceniało z uznaniem postawę K-ego, jak np. Józef Pułaski, starosta warecki, i Kazimierz Poniatowski, podkomorzy kor.
K. posłował z ziemi bielskiej na sejm nadzwycz. warszawski, dwutygodniowy w r. 1750, a z ziemi wiskiej na sejm grodzieński w 1752; na obydwóch jako klient J. K. Branickiego trzymał ze stronnictwem opozycyjnym, ale w swych wystąpieniach należał do grupy posłów umiarkowanych. Na sejmie 1752 r. polecał się względom króla, zyskując poparcie posłów. W końcu t. r. otrzymał urząd chorążego bielskiego. Wziął następnie z ziemi bielskiej udział w sejmie zwycz. warszawskim 1758 r. Zaraz na pierwszej sesji (2 X) z polecenia Branickiego zatamował obrady i nie dopuścił do obioru marszałka. W dniu następnym przywrócił wprawdzie activitatem, co następnie miał zręcznie wykorzystać w rozrachunku z dworem, ale nadal popierał jedynie głosy oponentów. Posłował jeszcze w r. 1761, a w r. n. otrzymał godność podkomorzego bielskiego. Z ramienia sejmu 1773–5 był członkiem w kilku komisjach do załatwiania spornych spraw majątkowych. Sejmik przedsejmowy wiski 1782 r. domagał się w instrukcji wyznaczenia komisji sejmowej celem «pozyskania nadgrody i sprawiedliwości» dla K-ego za rabunek nadgranicznych dóbr jego, dokonany przez wojska pruskie. Ożeniony z Kunegundą Kruszewską, podczaszanką bielską, pozostawił trzy córki i siedmiu synów, z których Józef był wojskim bielskim, Kazimierz marszałkiem konfederacji barskiej, Stanisław kapitanem wojsk kor., Franciszek szambelanem królewskim.
Boniecki; Niesiecki; Uruski; Żychliński, XXII; – Gierowski J. A., Sejmik generalny Księstwa Mazowieckiego, Wr. 1948 s. 201; Kantecki K., Stanisław Poniatowski, kasztelan krakowski, ojciec Stanisława Augusta, P. 1880 II 112; Konopczyński W., Liberum veto, Kr. 1918; tenże, Polska w dobie wojny siedmioletniej, W. 1909 I; tenże, Sejm grodzieński 1752 roku, Lw. 1907 s. 71, 72 (również: Mrok i świt, W. 1911); Skibiński M., Europa a Polska, Kr. 1913 I, II; Waliszewski K., Potoccy i Czartoryscy, Kr. 1886; – Diariusze sejmowe z wieku XVIII, Wyd. W. Konopczyński, W. 1911–37 I, III; Vol. leg., VIII 334, 381; – Zbiory Zakł. Dok. IH PAN w Kr.: Teki Pawińskiego, Lauda wiskie; AGAD: Arch. Roskie XXXIV 39; Arch. Państw. w Ł.: Arch. Potockich i Ostrowskich z Maluszyna II 46 p. 62.
Wacław Szczygielski