Radwański Paweł (1854–1929), adwokat, działacz polityczny, poseł do parlamentu Rzeszy. Ur. 11 I w Chełmie Wielkim (pow. pszczyński), był synem Floriana, handlarza bydła, i Agaty z Pawców.
Gimnazjum R. ukończył w Pszczynie, studia prawnicze na uniwersytecie wrocławskim (1878–1881). Po zdaniu egzaminu asesorskiego w Berlinie jako adwokat osiadł w r. 1887 w Pszczynie. Jeszcze jako chłopiec entuzjazmował się akcją Karola Miarki i roznosił po wsiach powiatu pszczyńskiego jego odezwę „Jezus, Maria, Józef”, co spowodowało szykany władz pruskich wobec R-ego i jego ojca. W r. 1889 uczestniczył w redagowaniu „Gazety Raciborskiej”, organu o kierunku narodowo-radykalnym, a wpływ redaktora „Gazety”, Józefa Rostka na R-ego uwidaczniał się także później. Przywiązywał R. dużą wagę do tworzenia na Górnym Śląsku rodzimej inteligencji. Na początku lat dziewięćdziesiątych działał w Tow. Polsko-Katolickim w Opolu.
Szczytem kariery politycznej R-ego stały się rozpisane w r. 1895, po śmierci posła Centrum Th. Conrada, wybory dodatkowe do Sejmu pruskiego i parlamentu Rzeszy w okręgu pszczyńsko-rybnickim. Wysunięty przez działaczy polskich, wbrew kierownictwu Centrum śląskiego, jako kandydat do parlamentu – R. zwyciężył w wyborach (24 X) oficjalnego kandydata Centrum znaczną większością głosów (12445 przeciw 4501). Prasa polska („Goniec Wpol.”) nazywała R-ego «kandydatem polsko-narodowym», zaś wyniki głosowania uznano za deklarację polskości ludu śląskiego. Do przyjęcia R-ego do frakcji Centrum doszło przy protestach komitetu partyjnego na pow. pszczyński i groźbach ustąpienia z partii ze strony jednego z przywódców Centrum, F. Ballestrema. W ciągu trzech lat posłowania (1895–8) R. pozostał w Centrum. Parę razy w parlamencie uskarżał się m. in. na niedopuszczanie ludności Górnego Śląska nie tylko do stanowisk państwowych, ale i komunalnych, a także występował przeciw polityce germanizacyjnej. Być może jednak na skutek specyficznej pozycji w partii głos zabierał rzadko i mówił raczej o zagadnieniach gospodarczych. Za to coraz śmielej bronił Polaków w procesach politycznych choć narażało go to na szykany władz pruskich. W grudniu 1895 bronił Wojciecha Korfantego, oskarżonego o obrazę żandarma, a w r. 1896 członków Koła Śpiewaczego «Lutnia». Pisywał także korespondencje do pism polskich. Po r. 1898 wycofał się z życia publicznego. Nadal natomiast popierał polską młodzież, m. in. był członkiem Tow. Śląskiej Pomocy Naukowej. W okresie radykalizacji ruchu polskiego na początku XX w., R. współpracował w przygotowywaniu akcji wyborczej (1902–3). Był wówczas zwolennikiem oderwania się od Centrum i postulował wybieranie własnych przedstawicieli, choć nie należał do Polskiego Komitetu Wyborczego, jak to mylnie podawano w niektórych jego życiorysach. O jego późniejszej działalności brak wiadomości, miała ona prawdopodobnie tylko lokalny charakter. Stale opowiadał się za wzmocnieniem ruchu polskiego na Górnym Śląsku przez rozwinięcie i powiększenie szczupłej grupy inteligencji. Po r. 1922 uzyskał, już od władz polskich, stanowisko notariusza. Zmarł 5 VIII 1929 w Pszczynie.
Brak informacji o stosunkach rodzinnych R-ego.
Śląski Słown. Biogr., I (bibliogr.): – Popiołek K., Historia Śląska, Kat. 1984.
Adam Galos