Piotr (zm. 1465), przeor klasztoru Eremitów św. Augustyna (augustianów) przy kościele Św. Katarzyny w Kazimierzu koło Krakowa. Być może, iż pochodził z Krakowa, ponieważ swoją matkę Katarzynę pochował w kaplicy Św. Doroty w klasztornych krużgankach. Zachował się antyfonarz z r. 1454 sprawiony przez P-a dla klasztoru Augustianów; wewnątrz rękopisu umieszczone jest wyobrażenie h. Gozdawa i pod nim wypisane imię «Petrus». Może to więc być wskazówka dotycząca pochodzenia P-a, lecz równie dobrze można ów herb i imię odnieść do osoby iluminatora. Pierwsza wiadomość o P-rze pochodzi z r. 1434; był już wówczas przeorem klasztoru przy kościele Św. Katarzyny w Kazimierzu. Od r. 1443 P. jest wymieniany w źródłach z tytułem wikariusza prowincjała bawarskiej prowincji augustianów na okręg polski, mazowiecki i ruski. Funkcję tę wykonywał zapewne dożywotnio, bowiem i w r. 1463 nazwany jest wikariuszem prowincjała na Król. Pol. Jako przeor P. zabiegał o pomnożenie dóbr materialnych klasztoru kazimierskiego. W r. 1435 uzyskał od wójta wielickiego Michała Czirli czterech górników w żupach wielickich. W tymże samym roku dostał od Dobiesława z Jeżowa zapis karczmy z przyległościami we wsi Wróblowice, którą to wieś klasztor kazimierski posiadał już od r. 1427. Wyjednał także w r. 1442 u króla Władysława III przywilej przeniesienia Wróblowic, jak również posiadłości klasztornych leżących przed bramą Skawińską, z prawa polskiego na niemieckie. Grunta położone na południe od Kazimierza na terenie wsi Czyżowa (pomiędzy Krzemionkami a rzeką Wilgą), darowane niegdyś klasztorowi przez króla Władysława Jagiełłę, rozszerzył P. przez dołączenie do nich łąk i pól ornych, nabytych w drodze kupna lub donacji. W r. 1458 przyjął wraz z konwentem od Mikołaja z Brzezia Lanckorońskiego wyspę na Wiśle koło Wawelu. Za jego rządów klasztor otrzymał znaczne fundacje mszalne, a w l. 1436–62 stał się właścicielem kilku domów w Kazimierzu oraz browaru ze słodownią. P. prowadził poza tym rozliczne transakcje finansowe, m. in. w r. 1460 kupił od rady m. Krakowa za 1 000 zł węgierskich rentę wyderkafową ze smatruza miejskiego w wysokości 32 zł węgierskich. P. wytrwale bronił interesów klasztoru, tocząc wiele procesów, stąd spotykamy go we wszystkich prawie zachowanych z tego czasu księgach sądowych, w charakterze powoda, świadka czy pełnomocnika w sprawach spornych z duchowieństwem, mieszczaństwem i rzemieślnikami.
P. utrzymywał żywe kontakty z zagranicznymi klasztorami swego zakonu, zwłaszcza z obserwanckim konwentem w Wiedniu, dokąd wysyłał zakonników na studia. Dbał o powiększenie skarbca kościelnego, jak również wyposażył klasztor w wiele ksiąg (np. we wspomniany psałterz). Kiedy w r. 1443 trzęsienie ziemi zniszczyło sklepienie kościoła Św. Katarzyny, przystąpił energicznie do restauracji świątyni, uzyskując w tym celu od władz kościelnych przywileje z odpustami dla ofiarujących datki na odnowienie kościoła. Dzięki pomocy kardynała Zbigniewa Oleśnickiego odbudował sklepienie w południowej kruchcie kościoła. Projekty dalszej renowacji oraz urządzenia nowego bogatego wystroju kościoła zostały zrealizowane dopiero przez jego następców. We wszystkich poczynaniach gospodarczo-kulturalnych pomagał P-owi członek tego samego konwentu, Izajasz Boner, magister teologii, profesor Uniw. Krak. Obaj zapoczątkowali okres najwspanialszego rozkwitu klasztoru kazimierskich augustianów. W księgach ziemskich krakowskich po raz ostatni wspomniany jest P. w dn. 22 IV 1465. Wg «anniversarium» klasztornego zmarł 8 VIII 1465. Pochowany został w kaplicy Św. Doroty, gdzie wystawiono mu tablicę epitafijną z portretem (obecnie nie istnieje).
Zathey J., Katalog rękopisów średniowiecznych Biblioteki Kórnickiej, Wr. 1963 s. 105; – Gutierrez D., Los Agustinos en la edad media 1357–1517, Roma 1977 1 54–8, 92; Kolak W., 600-lecie kościoła Św. Katarzyny w Krakowie, „Nasza Przeszłość” T. 54: 1980 s. 162, 163; Kunzelmann A., Geschichte der deutschen Augustiner-Eremiten, Würzburg 1972 III 64–70; Łuszczkiewicz W., Kościół Św. Katarzyny z klasztorem OO. Augustianów, Kr. 1898 s. 31, 38; Uth G., Szkic historyczno-biograficzny zakonu augustiańskiego w Polsce, Kr. 1930 s. 82–3; – Cod. Univ. Crac., II 157; Cracovia artificum, I nr 479; Kod. m. Krak., II–IV 683, 686–7; Starowolski, Monumenta Sarmatarum, s. 205; – Arch. Kurii Generalnej Augustianów w Rzymie: Registra Priorum Generalium, nr Dd 5 k. 97, nr Dd 6 k. 55; Arch. Kurii Metropol. w Kr.: Acta Officialia, nr 1 s. 1, 79, 84, 88, 183, 428, 438, nr 5 k. 44, 77, 83, 93, 100, 103, 126, 127, 223, 232, 237, 256, 266, 288, 299, 302, 305, 308, 311, 332, nr 6 s. 118, 122, 177, 251, 252, 1093, 1097; Arch. Państw. w Kr.: Arch. Augustianów dok. perg. Aug. 172, Aug. 175, Aug. 177, Aug. 179–183, rkp. Aug. 38 s. 250, Aug. 87 s. 228, Aug. 544 s. 117, Terr. Crac., t. 14 s. 51, 87–88, t. 16 s. 292, 305, 311; B. Jag.: rkp. Akc. 147/54, Akc. 150/54, Akc. 151/54, Akc. 159/54; B. Kórn.: rkp. 36; B. PAN w Kr.: rkp. 1676 k. 177–178, 182–183, 185–187, 204– 210, 216–220, 228–229, 303–304, 311–313, 317– 318.
Wacław Kolak