INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Piotr z Turu h. Janina     

Piotr z Turu h. Janina  

 
 
Biogram został opublikowany w 1981 r. w XXVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego

  

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Piotr z Turu h. Janina (zm. 1417), sędzia łęczycki. Pisał się z Turu, dużej wsi w ziemi łęczyckiej nad rzeką Nerem, będącej własnością rycerską już w XII w.; współdziedziczył w niej z Pełką, synem Adama z Byszewa. Jako młody człowiek brał udział w wojnach o Ruś, w których zapewne się odznaczył, skoro powierzono mu obronę tak ważnej strategicznie placówki jak Włodzimierz. W r. 1370 po śmierci Kazimierza Wielkiego P. («powodowany strachem» – wg Jana z Czarnkowa) wydał zamek oblegającym Litwinom. Jan Długosz oskarża go wprost o zdradę, natomiast Marcin Kromer usprawiedliwia P-a, wskazując na niemożliwość obrony starego, drewnianego grodu wobec braku pomocy. P. nie dosłużył się na Rusi żadnego majątku, nie został jednak odsunięty od działalności publicznej, a wśród współrodowców cieszył się dużym autorytetem. W r. 1377 P. oraz Pełka, syn Adama z Byszewa, jako przedstawiciele rodu Janina, zawarli ugodę z arcbpem gnieźnieńskim Janem i jego rodem Grzymalitów w związku z zabójstwem krewnego i najazdami na dobra arcybiskupie. P-a łączyły więzi z gałęzią sandomierską rodu, z którego członkami występował wspólnie w procesach o naganę. W r. 1388 otrzymał urząd podstolego łęczyckiego. W styczniu 1393 był już sędzią, ponadto od listopada 1392 do maja 1393 pełnił urząd starosty łęczyckiego. W r. 1401 przywiesił swoją pieczęć do wystawionego w Radomiu aktu unii polsko-litewskiej. Wymieniony został jako świadek w dokumencie potwierdzającym wyrok w sprawie granicznej między Władysławem Jagiełłą a księciem Siemowitem IV (29 VI 1407). W Horodle w r. 1413 P., razem z Maciejem, bpem przemyskim, i Mikołajem z Suchodołu, sędzią lubelskim, reprezentował ród Janinów i udzielił herbu Wojsimowi Danejkowiczowi, prawdopodobnie bojarowi żmudzkiemu.

Dobra P-a leżały w ziemi łęczyckiej, skupiały się wokół wspomnianego już Turu, były to wsie: Orzeszków, Plewnik, Spędoszyn, Truskawiec i Ujazd. Poza tym do P-a należały działy: w Woli, Zdziechowie i Zgierzu oraz Wiączyniu i Bedoniu. Zmarł ok. 24 VI 1417; następca P-a, Prandota z Sarnowa, objął urząd sędziego łęczyckiego dopiero 14 XII t. r.

P. miał dwóch synów: Pełkę (zm. przed r. 1418) i Adama. Za życia P-a obaj synowie odbywali u jego boku praktykę w sądzie łęczyckim jako jego komornicy. Adam był w l. 1409–38 kolejno: podstolim, podsędkiem i sędzią łęczyckim. W r. 1418 podzielił się dobrami leżącymi koło Turu z córkami zmarłego brata Pełki: Katarzyną, Halszką, Małgorzatą i Jadwigą.

 

Niesiecki; – Paszkiewicz H., Polityka ruska Kazimierza Wielkiego, W. 1925 s. 271; Piotrowski T., Dostojnicy województwa łęczyckiego za pierwszych Jagiellonów, W. 1935 s. 59, 81–2, 97, 101; tenże, Rozsiedlenie rodowe szlachty łęczyckiej na przełomie XIV i XV w., „Roczn. Oddz. Łódz. PTH” T. 3: 1939 s. 31; Semkowicz W., O litewskich rodach bojarskich zbratanych ze szlachtą polską w Horodle 1413 r., „Roczn. Tow. Herald.” T. 6: 1921–3 s. 142; Zajączkowski S. M., Własność rycerska w dawnych ziemiach łęczyckiej i sieradzkiej do połowy XIII w., „Roczn. Łódz.” T. 4 (7): 1961 s. 155; – Akta Unii; Cod. Pol., I; Długosz, Historia, XIII 330; Kod. Wpol., III, V; Kromer M., Kronika polska, Sanok 1857 II 643; Kronika Jana z Czarnkowa, Mon. Pol. Hist., II 643–4; Księgi sądowe łęczyckie od 1385 do 1419, I nr 226, 250, 724, 932, 1266, 1593, 2292, 2526, 2669, 3381, 6015, II nr 65, 940, 2038, 2086, 2121, 3787, 4387, 4421, 4455, 4478, 4495, 4510, 5281–2, 5285, 5539, 5547, 5709, 5812, 5875, Teki Pawińskiego, III–IV; Nieznane zapiski heraldyczne średniowieczne polskie, głównie sieradzkie, Arch. Kom. Hist. AU, Kr. 1898 VIII nr 47; – AGAD: Księgi ziem. łęczyckie, t. 2 k. 133, t. 4 k. 364, 409, 495, 519, t. 6 k. 200, 203, 226, 237, 276, t. 7 k. 14, t. 10 k. 434, t. II, k. 299, Księgi ziem. sieradzkie, t. 1 k. 180.

Alicja Szymczakowa

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.