INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Stanisław Starczewski  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 2003-2004 w XLII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Starczewski Stanisław h. Nałęcz (ok. 1580–1643), biskup sufragan płocki, opat komendatoryjny benedyktynów w Płocku.

Ur. zapewne we wsi Starce w woj. sieradzkim. Był najstarszym dzieckiem Sebastiana i Anny z Zapolskich h. Pobóg. Babką ojczystą S-ego była Dorota Okupska h. Zaremba, macierzystą – Urszula Bodnicka h. Jastrzębiec, ciotką zaś prawdopodobnie Barbara Zapolska, żona Świętosława Łubieńskiego, babka Marcina Starczewskiego (zob.). Miał czterech braci: Wawrzyńca (zob.), Kaspra (ur. 1582) i Piotra – jezuitów, oraz Andrzeja, który z małżeństwa z Zofią Radoszewską pozostawił m.in. syna Sebastiana, kanonika krakowskiego w l. 1670–86. Siostra S-ego, Zofia została zakonnicą w klasztorze Norbertanek w Busku, a Jadwiga i Barbara (Kamocka) założyły rodziny. Był krewnym Leonarda Starczewskiego (zob.).

Dn. 11 III 1606 immatrykulował się S. na Uniw. Krak.; nie wiadomo czy ukończył studia w Krakowie, czy też kontynuował je za granicą, jednak między kwietniem 1612 a wrześniem 1614 uzyskał stopień doktora teologii. Dn. 20 IV 1612 w Krakowie został wyświęcony na subdiakona przez bp. krakowskiego Piotra Tylickiego i otrzymał od bp. płockiego Marcina Szyszkowskiego kanonię pułtuską fundi Kleszewo; pod koniec t.r. Szyszkowski powierzył mu obowiązki oficjała pułtuskiego. Dn. 21 II 1614 instalował się S. na prebendę fundi Niedbała w kapit. płockiej, do której w r. 1618 przyjął na koadiutora Wojciecha Krasińskiego. W r. 1614 Szyszkowski wysunął kandydaturę S-ego na stanowisko sufragana płockiego, co 22 IX t.r. zatwierdził papież Paweł V. Jednocześnie został S. tytularnym bp. lacedemońskim. Dn. 15 XI król Zygmunt III mianował go opatem klasztoru Benedyktynów p. wezw. św. Wojciecha w Płocku. Szyszkowski, nie mogąc przeprowadzić wyboru S-ego (w klasztorze przebywało w tym czasie zaledwie dwóch zakonników), sam instytuował go na opactwo. Zatwierdzenie papieskie S. uzyskał 30 III 1615 i 6 IV t.r. objął stanowisko opata. Sakrę biskupią przyjął 26 IV w kolegiacie pułtuskiej z rąk Szyszkowskiego i biskupów sufraganów: włocławskiego Franciszka Łąckiego i poznańskiego Andrzeja Rychlińskiego. Dn. 8 V zrezygnował z kanonii pułtuskiej. Z dochodów opactwa rozbudował w Płocku klasztor oraz uporządkował (ale nie ufundował, jak niekiedy podają źródła) kościół klasztorny p. wezw. św. Wojciecha, wyposażając go w nowe ołtarze i wznosząc piętrowy budynek łączący świątynię z dzwonnicą. W l. 1618–43 wspierał jezuitów w Płocku jałmużną w wysokości 3 tys. złp. rocznie, ponadto jednorazowo ofiarował 5 tys. złp. na budowę ich kolegium. Trzykrotnie był administratorem diec. płockiej: w r. 1617 po awansie Szyszkowskiego na biskupstwo krakowskie, od 4 V 1640 do poł. stycznia r.n. po śmierci bp. Stanisława Łubieńskiego oraz od stycznia do maja 1642, w czasie wyjazdu bp. Karola Ferdynanda Wazy na Śląsk. W r. 1640 wystarał się o nominację królewską na opata koadiutora z prawem następstwa dla mnicha klasztoru lubińskiego, prepozyta jeżowskiego Jana Chryzostoma Gorazdowskiego. W lipcu r.n. brat S-ego, Wawrzyniec, wyznaczył go na egzekutora swego testamentu. Z powodu choroby nie wziął S. udziału w płockiej kapit. generalnej we wrześniu 1643. Zmarł 15 IX 1643 i został pochowany w kościele klasztornym p. wezw. św. Wojciecha w Płocku, w którym za życia ufundował tablicę nagrobną dla siebie, rodziców i rodzeństwa (w r. 1856 przeniesiona do kościoła parafialnego p. wezw. św. Bartłomieja).

 

Enc. Jezuitów (dot. Kaspra i Piotra); Łętowski, Katalog bpów krak., IV; – Niesiecki; – Hierarchia catholica medii aevi, IV 213; Szostkiewicz, Katalog bpów obrządku łac.; – Nowowiejski A. J., Płock. Monografia historyczna, Płock 1930; – Album stud. Univ. Crac., III 255; Bujdycki F., Vita [...] Mathiae Łubieński..., Calisia 1752 s. 38, 237, 243; Księgi egzaminów do święceń w diecezji krakowskiej z lat 1573–1614, Oprac. Z. Pietrzyk, Kr. 1991 s. 432 nr 5119; Lustracje województwa płockiego 1565–1789, Wyd. A. Sucheni-Grabowska, S. M. Szacherska, W. 1965 s. 55; Źródła Dziej., XVI; – Arch. Diec. Płockiej w Płocku: ACPl., nr 9 k. 197, 204, 262–3, nr 10 s. 428, 565, 603, 616, 618, 621, ACPult., nr 211 s. 493, 538, AEp., nr 32 s. 740, 742–3, 835, 1013, nr 33 k. 32, 36, AOfPult., nr 138 k. 78v, 222.

Tadeusz Żebrowski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Andrzej Bobola h. Leliwa

ok. 1591 - 1657-05-16
święty
 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.