INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Stefan Mikołaj Strawiński  

 
 
1921-07-23 - 1995-03-07
Biogram został opublikowany w latach 2006-2007 w XLIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.


 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Strawiński Stefan Mikołaj (1921–1995), zoolog, ekolog, profesor Uniwersytetu Gdańskiego.

Ur. 23 VII w Warszawie, był synem Jana Józefa (zob.) i Marii Antoniny z Obuch-Woszczatyńskich.

S. uczył się podczas okupacji niemieckiej w l. 1940–1 w Szkole Spółdzielczości Rolniczej w Nałęczowie; maturę zdał w r. 1942 na tajnych kompletach w Liceum Przyrodniczym im. Jana Zamoyskiego w Warszawie. Następnie pracował jako magazynier w spółdzielni owocarskiej w Nałęczowie, potem kolejno jako laborant i asystent techniczny w Dziale Żywienia Zwierząt Landwirtschaftliche Forschungsanstalt des Generalgouvernements in Puławy (przedwojenny Państw. Inst. Naukowy Gospodarstwa Wiejskiego). Należał do tajnego kręgu starszoharcerskiego i do AK; aresztowany przez Gestapo w Kazimierzu nad Wisłą, był więziony na zamku w Lublinie. Po zakończeniu okupacji niemieckiej i założeniu UMCS w r. 1944 rozpoczął tamże studia na Wydz. Matematyczno-Przyrodniczym i równocześnie studia polonistyczne na KUL. Po roku przeniósł się do Krakowa, gdzie kontynuował studia przyrodnicze na UJ, specjalizując się w anatomii porównawczej; w r. 1949 uzyskał magisterium na podstawie napisanej pod kierunkiem Zygmunta Grodzińskiego pracy o rozwoju naczyń krwionośnych wątroby u troci «Salmo trutta L.» (The development of the liver vessels of the sea-trout, Salmo trutta L., „Bulletin International de l’Académie Polonaise des Sciences et des Lettres. Classe des Sciences Mathématiques et Naturelles” 1949, S. B, II nr 7–10). W l. 1945–8 był członkiem Związku Młodzieży Wiejskiej RP «Wici». Od r. 1946 należał do Polskiego Tow. Zoologicznego.

Już na ostatnim roku studiów, w r. 1948, został S. zatrudniony jako asystent na Uniw. Tor. w utworzonej przez Henryka Szarskiego Katedrze Anatomii Porównawczej i Embriologii (od r. 1957 Katedra Zoologii Ogólnej). Równocześnie w l. 1949–50 był nauczycielem Kursów Dokształcających dla Nauczycieli. Od r. 1955 był członkiem Tow. Naukowego w Toruniu. Stopień kandydata nauk biologicznych w zakresie zoologii uzyskał w r. 1956 na podstawie napisanej pod kierunkiem Szarskiego pracy Unaczynienie powierzchni oddechowych żaby wodnej (Rana esculenta L.) w rozwoju ontogenetycznym (Vascularization of respiratory surfaces in ontogeny of the edible frog (Rana esculenta L.) („Zoologia Poloniae” Vol. 7: 1956). W r. 1957 pracował dodatkowo jako instruktor w Domu Kultury Dzieci i Młodzieży w Toruniu. W tym okresie interesował się szeroko rozumianą faunistyką, ale stopniowo koncentrował uwagę na ornitologii, a zwłaszcza jej nowym nurcie – urbanizacji ptaków. W r. akad. 1961/2 przebywał na ośmiomiesięcznym stypendium w Uniw. Leningradzkim, gdzie odbył staż naukowy z tego zakresu pod kierunkiem A. S. Malczewskiego. Dn. 8 XI 1963 habilitował się na podstawie cyklu prac, składających się na rozprawę Studia porównawcze nad awifauną Torunia i okolicy i otrzymał stanowisko docenta na Wydz. Biologii i Nauk o Ziemi. Publikował kolejne prace, m.in. Specyfika rozwoju postembrionalnego ptaków („Kosmos”, S. A, R. 13: 1964 nr 5) i Oddziaływanie człowieka na faunę ptaków („Przegl. Zoolog.” T. 9: 1965). W l. 1966–7 kierował dodatkowo uniwersytecką Stacją Naukowo-Badawczą w Siemionkach nad jeziorem Gopło.

W r. 1968 przeniósł się S. do Gdańska, gdzie 1 IX t.r. został docentem etatowym w Katedrze Zoologii Wyższej Szkoły Pedagogicznej; zorganizował tam od podstaw laboratorium zoologii kręgowców oraz objął kierownictwo Zespołu Katedr i Zakładów Biologicznych. Od t.r. należał do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i działał w Komisji Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Komisji Leśnictwa i Ochrony Środowiska jego Naczelnego Komitetu (członkiem Stronnictwa był do r. 1989). Od r. 1970 działał w Gdańskim Tow. Naukowym jako członek Komisji Rewizyjnej. T.r. został wyróżniony nagrodą Min. Oświaty i Szkolnictwa Wyższego. Po włączeniu Wyższej Szkoły Pedagogicznej do powołanego 20 III Uniw. Gdań. zorganizował t.r. Zespół Ekologii Ptaków Bałtyku i Wybrzeża; kierował nim do r. 1973. W l. 1972–3 pełnił funkcję wicedyrektora Inst. Biologii. W r. 1973 objął kierownictwo Zakł. Ekologii Zwierząt. Tytuł profesora nadzwycz. otrzymał w r. 1974. W l. siedemdziesiątych kontynuował badania ornitologiczne, zwłaszcza związane z synantropizacją zwierząt. Opublikował m.in. pracę Problematyka badań nad awifauną miast („Przegl. Zoolog.” T. 14: 1970) oraz książkę O ptakach, ludziach i miastach (W. 1971). Wspólnie z Zygmuntem Pielowskim, Janem Pinowskim i Lechem Ryszkowskim ogłosił pracę dotyczącą oceny roli kręgowców ekonomicznie ważnych w krajobrazie rolniczym (Tentative Appraisal of the role of Vertebrates Economically Imporant in an Agricultural Landscape, w: „Ecological Effects of Intensive Agriculture”, W. 1974). W r. 1974 przebywał na Spitsbergenie i zainicjował badania nad ekologią ptaków dalekiej północy; wyniki tych badań przedstawił m.in. w referacie Z problematyki ekologicznych badań polarnych w Arktyce wygłoszonym w r. 1978 na V Sympozjum Polarnym w Gdańsku. W r. 1976 otrzymał nagrodę Min. Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki. Przewodniczył w l. 1977–89 gdańskiemu oddziałowi Polskiego Tow. Zoologicznego. Od r. 1977 należał do Polskiego Klubu Ekologicznego.

W r. akad. 1980/1 pełnił S. funkcję dziekana Wydz. Biologii i Nauk o Ziemi. Od r. 1982 kierował Katedrą Ekologii i Zoologii Zwierząt (od r. 1983 jako profesor zwycz.). Był inicjatorem badań ptaków na Wybrzeżu Gdańskim i opublikował z tego zakresu m.in. prace: Sytuacja nadbałtyckich populacji bociana białego („Acta Biologica” [Gd.] 1980 nr 6), Wintering of waterfowl on the Gulf of Gdańsk („Ornis Fennica” 1983 supl. 3), Problematyka ekologiczna w badaniach ptaków polskiej sfery Bałtyku („Wiad. Ekologiczne” T. 33: 1987). Był członkiem Komitetu Zoologicznego (od r. 1980) i Komitetu Ekologicznego (1982–91) PAN, pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Zarządu Głównego Polskiego Tow. Zoologicznego (1984–8) oraz wchodził w skład Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego (1986–8). Był członkiem komitetu redakcyjnego (przez pewien czas jego przewodniczącym) pisma poświęconego ochronie ptaków „The Ring”, wydawanego przez Polskie Tow. Zoologiczne. Należał do Polskiego Tow. Przyrodników im. Kopernika oraz wchodził w skład Rady Naukowej Miejskiego Ogrodu Zoologicznego w Gdańsku; za granicą działał w International Council for Bird Preservation. W r. 1989 otrzymał nagrodę indywidualną I st. Min. Edukacji Narodowej. W r. 1991 przeszedł na emeryturę, ale nadal był czynny naukowo; opublikował pracę Potential ecological pitfalls inadvertantly produced by man at imoportant Bird sites („The Ring” 1993 nr 15). Zmarł 7 III 1995 w Gdyni, został pochowany 15 III na cmentarzu Witomińskim. Był odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem KEN oraz Złotą Odznaką Honorową Ligi Ochrony Przyrody.

W małżeństwie zawartym w r. 1951 z Zofią z Bakajów, psychologiem klinicznym, miał S. troje dzieci: Jana (ur. 1952), Michała (ur. 1954) i Annę (ur. 1958).

Pośmiertnie ukazała się ostatnia książka S-ego Ekologiczne problemy człowieka (Gd. 1996); podejmowała ona problematykę ekologicznych uwarunkowań życia ludzi w sytuacji przeludnienia, zagrożeń cywilizacyjnych i zaawansowanych technologii.

 

Bibliografia publikacji pracowników Uniwersytetu Gdańskiego z l. akad. 1970/71 – 1979/80, Gd. 1983–91; Katalog rozpraw doktorskich i habilitacyjnych 1964, W.–P. 1965 s. 304; Katalog wydawnictw Polskiej Akademii Umiejętności 1947–1952, Wr. 1973 III; Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny za l. 1984, 1989, 1993, W.; Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945–1994. Materiały do biografii, Red. S. Kalembka, Tor. 1995; – Szarski H., Wspomnienia z okresu pracy na Uniwersytecie w Toruniu, w: Uniwersytet Mikołaja Kopernika. Wspomnienia pracowników, Red. A. Tomczak, Tor. 1995; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne z r. 1995: „Dzien. Bałtycki” nr 62, 63, „Gaz. Uniwersytecka” (Gd.) nr 4 s. 8–9 (fot.), „Głos Uczelni” (Tor.) R. 4 nr 5 s. 18 (H. Duczkowska-Moraczewska, fot.), „Przegl. Zoolog.” T. 39 nr 3–4 s. 193–200 (C. Nitecki, bibliogr., fot.), s. 201 (H. Szarski); – Informacje syna S-ego, Jana oraz Juliusza Tokarskiego z Gd.

                                                                                                                                                                                                                                  Lech Stempniewicz

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Jan Józef Strawiński

1890-06-18 - 1953-07-20 adwokat
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Karol Rolle

1871-04-01 - 1954-11-28
prezydent Krakowa
 

Grzegorz Fitelberg

1879-10-18 - 1953-06-10
dyrygent
 

Wincenty Wodzinowski

1866 rok - 1940
malarz
 

Stanisław Czarzasty

1907-05-05 - 1972-04-22
porucznik WP
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Henryk Konic (Konitz)

1860-01-15 - 1934-05-10
prawnik
 

Tadeusz Pruszkowski

1888-04-05 - 1942
malarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.