Seidel Stefan (1911–1977), elektroenergetyk, profesor i prorektor Politechn. Pozn. Ur. 2 VII w Szamotułach, był synem Józefa, kierownika tartaku, i Weroniki z Urbańskich.
W l. 1924–32 S. uczęszczał do Państwowego Gimnazjum Humanistycznego im. ks. Piotra Skargi w Szamotułach, gdzie zdał maturę. Studiował na Wydz. Elektrycznym Politechn. Warsz. i uzyskał 29 IX 1938 dyplom inżyniera elektryka na podstawie nie publikowanej pracy Linia 150 kV Mościce–Warszawa. Podczas studiów pracował w l. 1936–7 w Państwowych Zakładach Radio-Teletechnicznych w Warszawie jako laborant przy badaniach stałej dielektrycznej i kąta stratności materiałów izolacyjnych do urządzeń wysokiej i technicznej częstotliwości, a także odbył praktykę w elektrowniach okręgu elektroenergetycznego w Paryżu. Od września 1938 pracował w biurze firmy elektrotechnicznej «Inż. D. Kibbort» w Warszawie jako projektant urządzeń stacyjnych i rozdzielczych, kierując jednocześnie ich montażem. Od czerwca 1941 do lipca 1944 był zatrudniony w Zakładach Elektrotechnicznych «Siemens» przy projektowaniu i montażu urządzeń rozdzielczych. W czasie powstania warszawskiego przebywał wraz z rodziną w Radości koło Warszawy, a następnie w Nałęczowie. Został wówczas pełnomocnikiem Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, potem Rządu Tymczasowego RP do spraw zabezpieczenia majątku zakładów przemysłowych na terenach opuszczanych przez Niemców. W początkach 1945 działał przez kilka miesięcy w Śremie jako pełnomocnik powiatowy Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów.
W poł. 1945 r. S. podjął pracę w Elektrowni Miejskiej w Poznaniu, najpierw przy jej odbudowie, a następnie jako kierownik sieci i wicedyrektor techniczny, wykonał projekt rozbudowy poznańskiego węzła energoelektrycznego. W r. 1948 został kierownikiem Działu Inwestycji Zjednoczenia Energetycznego Okręgu Poznańskiego.
W marcu 1949 S. został aresztowany za przynależność w czasie wojny do konspiracyjnej organizacji niepodległościowej p.n. «Organizacja Polska» i sądzony w maju 1950 w procesie politycznym tzw. sprawy adwokatów. Skazany na 5 lat więzienia, został po wyroku zwolniony na mocy amnestii, sam wyrok zatarto w rejestrze skazanych dopiero po r. 1960. Po uwolnieniu pracował aż do stycznia 1956 w Poznańskim Biurze Projektów Budownictwa Przemysłowego, początkowo jako starszy projektant, a potem kierownik Pracowni Elektrycznej i główny specjalista zagadnień elektroenergetyki zakładów przemysłowych. Wykonał wówczas projekty urządzeń energoelektrycznych dla huty «Ferrum», Poznańskich Zakładów Metalurgicznych «Pomet» i Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego. Równocześnie rozpoczął pracę dydaktyczną jako wykładowca elektrotechniki na Wydziałach: Matematyczno-Przyrodniczym Uniw. Pozn. (1947–9), Technologii Drewna Wyższej Szkoły Rolniczej (1952–3) i Elektrycznym Wieczorowej Szkoły Inżynierskiej (1951–6). Dn. 1 IX 1954 S. objął kierownictwo Katedry Sieci Elektrycznych Szkoły Inżynierskiej (od 1 IX 1955 Politechn. Pozn.; S. został wówczas zastępcą profesora). W krótkim czasie zreorganizował katedrę od podstaw, tworząc w jej obrębie zakłady: Elektroenergetyczny, Techniki Oświetleniowej i Wysokich Napięć, i zadbał o wyposażenie ich w nowoczesną aparaturę. Katedrą tą, także po jej przemianowaniu w marcu 1962 na Katedrę Urządzeń Elektrycznych i Wysokich Napięć, kierował aż do 30 IX 1970. W l. 1955–62 był równocześnie opiekunem naukowym Katedry Elektryfikacji Rolnictwa. Po wprowadzeniu od 1 X 1970 instytutów S. został dyrektorem Instytutu Elektroenergetyki na Wydz. Elektrycznym Politechn. Pozn. i funkcję tę pełnił do 31 VIII 1975. W kwietniu 1959 otrzymał tytuł docenta, a 16 XII t.r. uzyskał stopień doktora nauk technicznych na Politechn. Warsz. na podstawie rozprawy Zjawiska i perturbacje wywołane kondensatorami szeregowymi w sieciach średnich napięć oraz określenie metod doboru elementów ochronnych. Dn. 10 I 1964 otrzymał tytuł profesora nadzwycz. i 4 V 1972 zwycz. W l. 1955–6 i 1958–60 był S. dziekanem Wydz. Elektrycznego, a w l. 1960–64 prorektorem do spraw nauki Politechn. Pozn.
S. był jednym z najlepszych znawców w Polsce zagadnień naukowo-technicznych w dziedzinie urządzeń elektrycznych wysokich napięć, a w szczególności kondensatorów równoległych i szeregowych oraz ich zastosowania w sieciach energoelektrycznych. Był twórcą jedynej w kraju szkoły naukowej badań nad wyładowaniami i izolacją elektryczną w próżni. Jego uczniami byli m.in. późniejszy profesor Czesław Królikowski i Aleksander Kordus. Przez wiele lat S. zajmował się problemami mocy biernej w sieciach elektrycznych i przedstawił nową koncepcję mechanizmu łuku elektrycznego w próżni. Był konstruktorem prototypu iskiernika dla ochrony kondensatorów szeregowych, co umożliwiło produkcję polskiego układu zabezpieczającego baterie szeregowe. S. podjął też tematykę wyznaczoną przez międzynarodowy komitet studiów nad kondensatorami, badając Częstotliwość drgań własnych obwodów energoelektrycznych z kondensatorami szeregowymi („Zesz. Nauk. Politechn. Pozn. Elektryka” Z. 3: 1962). Był redaktorem pracy zbiorowej „Kondensatory w energoelektryce” (W. 1963, 1969) oraz autorem opracowań książkowych: Rozdzielnie i stacje transformatorowe (P. 1962, 1963, 1965, 1967), Urządzenia elektryczne i zagadnienia zasilania zakładów przemysłowych (P. 1964), a także dwóch skryptów dla studentów politechnik: Elektroenergetyka zakładów przemysłowych (W. 1967) i Urządzenia elektryczne w stacjach i elektrowniach (wspólnie z Zbigniewem Łożyńskim, P. 1971, 1973). Od października 1976 zwolniony od zajęć dydaktycznych, poświęcił się wyłącznie pracy naukowo-badawczej, przygotowując monografię o wyładowaniach i izolacji elektrycznej w próżni, której nie zdążył już ukończyć.
Ponadto S. opracował kilkadziesiąt niepublikowanych ekspertyz i rozwiązań technicznych dla górnictwa, hutnictwa i energetyki, dotyczących zasilania energią elektryczną dużych zakładów przemysłowych i zastosowania kondensatorów dla kompensacji mocy biernej w systemach energetycznych. Uczestniczył w międzynarodowych sympozjach energetycznych w Pradze (1956), Liège (1961), Lozannie (1964), Swansea (Anglia, 1974), Nowosybirsku i Charkowie (1976). Od 2 XI 1966 do 28 II 1967 przebywał na stażu naukowym we Francji na uniwersytecie w Tuluzie, a następnie w Laboratoire de Synthèse Atomique et d’Optique Protonique w Ivry, gdzie przeprowadził własne badania. Zwiedził też ośrodki naukowe w Nantes, Lyonie i Genewie. S. był głównym redaktorem „Zeszytów Naukowych Politechniki Poznańskiej” (1962–4) i ich serii „Elektryka” (1959–61). Był członkiem licznych towarzystw naukowych, m.in.: Stałego Międzynarodowego Komitetu Naukowego Sympozjów nt. «Wyładowań i izolacji elektrycznej w próżni» z siedzibą w Paryżu (w r. 1972 był sekretarzem naukowym jego V Sympozjum zorganizowanego przez Politechn. Pozn.), Polskiego Komitetu Wielkich Sieci Elektrycznych – Komisji Studiów Kondensatorów (od r. 1958), Komitetu Elektrotechniki PAN, Komisji Nauk Elektrycznych Oddziału PAN w Poznaniu (jej przewodniczącym od r. 1973), Poznańskiego Tow. Przyjaciół Nauk (od r. 1961) i jego Komisji Elektrotechniki (od r. 1968), współzałożycielem Polskiego Tow. Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej (1961), przewodniczącym Rady Naukowej Centralnego Laboratorium Akumulatorów i Ogniw w Poznaniu. Otrzymał nagrody indywidualne – Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki stopnia I (1973), II (1956, 1964, 1967), zespołowe (1965, 1967) oraz Nagrodę Naukową Woj. Poznańskiego za r. 1975. S. zmarł 4 V 1977 w Poznaniu i tam został pochowany na cmentarzu Junikowskim. Był odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1964), Medalem Uniwersytetu w Liège (1961, za rozwój współpracy naukowej), Srebrną (1959) i Złotą (1972) Odznaką Honorową Stow. Elektryków Polskich, Medalem «Za zasługi dla uczelni» (1974).
Jednej z sal wykładowych Wydz. Elektrycznego Politechn. Pozn. na Ratajach nadano imię S-a.
W małżeństwie zawartym 25 III 1940 z Wacławą Opydo, magistrem filozofii, miał S. troje dzieci: Hannę (ur. 1943), zamężną Vogt, mgr. inżyniera elektryka, Małgorzatę (ur. 1947), zamężną Leszczyńską, doktora chemii, i Krzysztofa (ur. 1949), magistra inżyniera elektryka.
Bibliografia artykułów i notatek prasowych o Politechnice Poznańskiej za r. 1973, P. 1974; toż za r. 1974, P. 1976; toż za r. 1977, P. 1979; „Zesz. Nauk. Politechn. Pozn., Seria Bibliografia” nr 1 (1962) – 15 (1982); Politechnika Poznańska, Informator i skład osobowy na r. akad. 1957/58–1977/78; Katalog rozpraw doktorskich i habilitacyjnych 1959–1961, W. 1962 s. 339; – Historia elektryki polskiej, W. 1976 I; Nauka w Wielkopolsce, P. 1973; Politechnika Poznańska i wcześniejsze uczelnie techniczne w Poznaniu, P. 1976; 70 lat Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego w Szamotułach (1919–1989), Praca zbior. pod red. T. Bąk, Szamotuły 1990 s. 106; Szkoły Inżynierskie w Poznaniu 1945–1955. Politechnika Poznańska 1955–1965, P. 1965; – Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Humanistycznego im. ks. Piotra Skargi w Szamotułach za l. szk. 1919/20–1928/29, Szamotuły 1929 s. 75; Sprawozdanie Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, nr 91 za 1973 r. Wydział Nauk Technicznych, P. 1976 s. 16; „Kron. M. Poznania” R. 45: 1977 nr 2 s. 93, nr 3 s. 85–6 (fot.); „Kur. Pozn.” 1938 nr 46 s. 10; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne z r. 1977: „Gaz. Zachodnia” nr 102, 103, 104, 105 „Głos Wpol.” nr 102, 108, „Informator Politechn. Pozn.” nr 4 s. 5 6 (H. Mościcka-Grzesiak, fot.), „Kron. M. Poznania” R. 46: 1978 nr 1 s. 147–8 (fot.), „Przegl. Elektrotechniczny” R. 53 z. 11 s. 502 (fot.), „Tyg. Powsz.” nr 31, „Życie Warszawy” nr 106; – Arch. Politechn. Pozn.: Akta osobowe, sygn. 0-S-5; – Informacje żony S-a z P.
Andrzej Dzięczkowski